W latach 1977-1982 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Wykłada na macierzystej czelni. Od 2001 roku jest członkiem Supergrupy Azorro (z Oskarem Dawickim, Igorem Krenzem, Wojciechem Niedzielko). Mieszka i pracuje w Krakowie.
W latach osiemdziesiątych Skąpski odznaczył się jako performer, twórca obiektów oraz aranżacji przestrzennych. W 1985 roku wskazał na zanieczyszczenie środowiska swojego najbliższego otoczenia oczyszczając z brudnego śniegu połać terenu wielkości sześciu metrów kwadratowych, widoczną z balkonu swego mieszkania. Działanie udokumentował fotograficznie. W jego performance'ach z tego okresu istotną rolę odgrywał dźwięk. W 1986 roku zagrał Koncert kwadrofoniczny na różne gatunki papieru, w trakcie którego wydobywał dźwięki z różnych gatunków papieru. Z kolei na wystawie AN-24, odtwarzającej za pomocą obiektów i malarstwa wygląd samolotu pasażerskiego produkcji radzieckiej - Antonowa, imitował przy pomocy smyczka i gitary basowej odgłosy silników samolotu słyszane z kabiny pasażerskiej (1986). Współpracował też z grupą poetycką Komitet Amerykański we wspólnym "poetyckim performansie dadaistycznym" (1986), podpartym teoretycznym tekstem Skąpskiego pt. "Krótki dowód na dezaktualizacje sztuk plastycznych". Artysta dowodził w nim, że idealne rzeźby mogą powstać tylko ze słów. Pod koniec lat 80. zaczął też tworzyć Obiekty asfaltowe (1988-1993), odlewy przy użyciu sypkiego bądź płynnego asfaltu.
Niezwykle ważny dla twórczości artysty okazał się kilkuletni pobyt w Chinach (1989-1991), który przypadł m.in. na okres wzmożonych represji po masakrze na Placu Tienanmen. Skąpski silniej zainteresował się wówczas rzeczywistością polityczną i społeczną. W jego pracach objawiało się to zwłaszcza przez cytaty z życia codziennego, obiekty znalezione, często układane w zbiory i kolekcje. W latach 1989-1991 powstawała seria Wiązki, pierwotnie prezentowana w prywatnym mieszkaniu w Chinach. Stanowią ją różnorodne przedmioty, powiązane ze sobą tradycyjnym sposobem. Artysta tłumaczył:
"Chińczycy wiążą rzeczy zamiast je pakować. To spostrzeżenie doprowadziło mnie do stworzenia koncepcji instalacji 'Wiązki'. Wybrałem pewną ilość gotowych wiązek, pewną część wykonałem sam".
W Chińskiej Republice Ludowej Skąpski stworzył też kolekcję ponad 2 tys. odznak z wizerunkiem Mao Zedonga, odpowiednio posegregowanych i ułożonych w gablotach, przytłaczających swoją ilością. Liczba odznak odpowiada w przybliżeniu liczbie ofiar na Placu Tienanmen w czerwcu 1989 roku.
"Chciałem zrobić pracę poświęconą ofiarom, jak i sytuacji w Chinach - tłumaczył. - Wpadł mi do głowy pomysł, żeby pokazać na wystawie odznaki w dużej ilości. Miała to być cała ściana odznak. Chciałem osiągnąć efekt zmasowanej propagandy".
Głównie w Chinach powstawał też cykl obrazów Limuzyny (1986-1991), przedstawiający auta komunistycznych notabli - radzieckie Wołgi i Czajki oraz chińskie samochody marki Czerwona Flaga. Lata dziewięćdziesiąte przyniosły w twórczości Skąpskiego zainteresowanie problemem światła i urządzeniami optycznymi. Początkowo elementy świecące pojawiały się jako jedne z wielu w zbiorach rzeźb. Często inspirował się w nich twórczością Richarda Serry, jednak w odróżnieniu od prac amerykańskiego rzeźbiarza nie działały one monumentalną skalą, lecz samymi proporcjami. Takie były Sztaby i szczeliny (1994), rzeźby ze stali, szkła, wosku, gumowych rurek, ale też neonów i żarówek. Z kolei w realizacji Caged Light (1992-1993), instalacji z wykorzystaniem świetlówek, światło było dosłownie zamykane w stalowych siatkach.
Późniejsze projekty Skąpskiego stawały się coraz bardziej precyzyjne. Wykorzystywał światło słoneczne lub promienie laserowe, opierając się na obliczeniach matematycznych oraz wiedzy z zakresu optyki i astronomii. Niektóre realizacji wynikały one z fascynacji zmiennością naturalnego światła i możliwościami jej wykorzystania. Artysta układał między innymi niewielkie instalacje z patyków i trzcin na plaży w Kuźnicy na Półwyspie Helskim i fotograficznie dokumentował ulotne rysunki rysowane przez cienie rzucane przez użyte elementy, zmieniające się wraz ze zmianą kąta padania światła słonecznego (Rysunki cieniem, 1993-1994). W wielokrotnie realizowanych Rysunkach światłem słonecznym (1994-2001) elementem "rysującym" były same promienie słoneczne, a "podłożem rysunku" - wnętrze zaciemnionego pomieszczenia. Instalację tworzyła wiązka światła słonecznego wpadająca przez otwór, a następnie kilkukrotnie odbijana przez ciąg luster ustawionych pod odpowiednim kątem, w ten sposób, by nie ulegała rozproszeniu. Na parę minut tworzył się nieregularny luk złożony ze świetlnych odcinków.
Głębokie zainteresowanie z jednej strony optyką, a z drugiej - metaforyką światła, doprowadziło Skąpskiego do stworzenia cyklu Instrumentów (1996-2002). Są to prototypy przedmiotów, mających ewokować "przeżycia estetyczne lub duchowe". Naśladują produkcję przemysłową, w wyglądzie przypominają instrumenty optyczne i przyrządy medyczne. Każdy z nich opatrzony został odpowiednią instrukcją. Jarosław Suchan pisał:
"Nietrudno zauważyć, że oświecenie czy transcendencja dostępne przy pomocy instrumentów Skąpskiego mają się do autentycznych przeżyć duchowych tak, ja new age'owy surogat do głębokiej religijności... Nie wymagają wyrzeczeń, długotrwałych zabiegów i wytężonych ćwiczeń, a mimo to gwarantują natychmiastową skuteczność".
Ową skuteczność zapewniała w niektórych przypadkach wieloznaczność określenia użytego w nazwie przyrządu (np. Narzędzie do oświecenia NDO-1; Przyrząd do mieszania zmysłów DSF-5). Niektóre z Instrumentów były stosunkowo skomplikowane, jak na przykład Okulary do patrzenia wstecz GLB - Model Standard ("konstrukcja powstała w Chińskiej Republice Ludowej, używana przez tamtejsze Siły Bezpieczeństwa. Służyć jednak może również cywilnemu użytkownikowi") czy Przyrząd do zmiany lewego na prawe ICLR-1 ("Przeznaczony przede wszystkim dla psychologów i artystów, służyć może jednak każdej osobie zainteresowanej percepcją wzrokową"). Inne przyrządy zaskakiwały prostotą użytych środków, np. Stanowisko do obserwacji nieba SOU ("Połóż się na leżance i obserwuj niebo").
Pod koniec lat dziewięćdziesiątych Skąpski budował też instalacje świetlne z użyciem lasera. Na wystawie "Reguła" (1998) widz wchodząc w wiązkę światła powodował wyłączenie światła w galerii. W instalacji Oś - 24h (1997-1998) promień lasera kierowany był stale w kierunku Słońca dzięki umieszczeniu go na głowicy teleskopu astronomicznego z napędem.
"W układzie galeria-Słońce promień nie porusza się. - wyjaśniał artysta. - W innym układzie odniesienia obraca się powoli, niczym szprycha potężnego koła, którego osią jest Słońce. Delikatnie wibruje. Jego ruch jest niezauważalny na pierwszy rzut oka; to prędkość pozornego ruchu Słońca w stosunku do Ziemi".
Niektóre pomysły artysty przybierały formy niemal utopijne, jak Projekt L (2000), w którym planował połączenie Kopca Wandy i Kopca Krakusa w Krakowie linią światłą słonecznego odbitego przy pomocy satelity. Inny, zrealizowany projekt Skąpskiego obliczony jest na długie lata. W lesie Kings Wood w hrabstwie Kent w Anglii artysta wytyczył aleję obsadzoną cisami (Via Lucem Contines, 2000). Aleja otwarta jest tylko z jednej strony. Gdy cisy wyrosną (najstarsze w Anglii mają po 4500 lat), w najdłuższy dzień roku słońce o zachodzie będzie otoczone gałęziami drzew niczym w tunelu.
Od 2000 roku Skąpski kręci też filmy wideo. Pierwsze z nich zdradzały w dalszym ciągu zainteresowanie światłem i astronomią. Artysta rejestrował ruch księżyca z lewej ku prawej stronie ekranu (Bez tytułu. Księżyc w pełni, 2000) czy samochody przejeżdżające nocą przez skrzyżowanie, na którym miga żółte światło (Światła na skrzyżowaniu, 2000). Od 2001 roku Skąpski nagrywa Krótkie filmy tautologiczne, zwane też wideo-haiku. Artysta, stojąc przed kamerą określa stan pogody czy porę dnia, temperaturę czy rodzaj światła. Na przykład na filmie Wiatr (2001) wygłasza jedno zdanie "Wieje wiatr", stojąc przy burcie statku na tle wzburzonego morza.
Inne filmy Skąpskiego obracają się wokół konkretnych tematów, podejmują problemy egzystencjalne, stosunku człowieka do swego otoczenia, niespotykanych hobby i fascynacji. Często oparte są o osobiste wypowiedzi filmowanych osób. Na przykład w wideo Clash (2002-2005) artysta zarejestrował skrajnie odmienne postawy kobiet opowiadających o swoim stosunku do ciąży i macierzyństwa. Na cykl Przewodnik po Krakowie (2005-2006) złożyły się zebrane w formie sądy ulicznej opinie mieszkańców krakowskich blokowisk, którzy w nieco schematyczny sposób opowiadają o swoim otoczeniu. Tematem filmu i serii fotografii Maszyny (2005-2006) stali się z kolei rolnicy, będący jednocześnie amatorskimi konstruktorami, samodzielnie wykonującymi maszyny rolnicze. Podobnie jak Skąpski w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych produkował Instrumenty, tak bohaterowie filmu Urządzenia prezentują własnoręcznie wykonane maszyny. Funkcje niektórych z nich są raczej prześmiewcze (np. wyrzutnia do ciasta), inne z powodzeniem zastępują fabryczne produkty (np. własnoręcznie zrobiony projektor wideo).
Autor: Karol Sienkiewicz, grudzień 2008.
Wybrane wystawy indywidualne:
- 1986 - "AN-24" - Galeria Zderzak, Kraków
- 1988 - "Załatw dzisiaj" - Galeria Zderzak, Kraków
- 1991
- "Szeregi" - Galeria Zderzak, Kraków
- Galeria Arsenał, Białystok
- "Wiązki" - Galeria QQ, Kraków - 1992 - "Instalacje" - Galeria Arsenał, Białystok
- 1993
- "Installacje" - Galeria Miejska, Wrocław
- "Tropfen + Bable" - Tacheles, Berlin
- "Winter Weltfestspiele für Jugend und Studenten in Berlin" - Galeria Zderzak, Kraków
- "Sztaby i szczeliny" - Galeria Kronika, Bytom
- "Caged Light" - Galerie Unwahr, Berlin
- "Rysunki cieniem" - BWA, Sandomierz - 1994 - "16.00 (Łuk)" - Galeria Zderzak, Kraków
- 1995
- "Lichtwerke" - Langenhagen Kunstverein, Langenhagen, Niemcy
- "Kwestia przypadku" - Galeria Studio, Warszawa - 1996
- "Ansamble" - Galeria Kronika, Bytom
- "Carp-E1 i inne instrumenty" - Galeria ON, Poznań - 1997
- "Udogodnienia duchowe" - Galeria Stara, BWA, Lublin
- "Oś-24H / Edycja 1" - Galeria Zderzak, Kraków - 1999
- "Reguła" - Galeria Labirynt, BWA, Lublin
- "Udogodnienia duchowe" - Muzeum Rzeźby Współczesnej, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko - 2000
- "Quality Spiritual Facilities" - Peer, Londyn
- "Light Works" - Globe Gallery, Newcastle; Rochester Art Gallery, Gillingham Gallery, Maidstone Library Gallery, Kent, Anglia - 2006
- "Maszyny" - Galeria Potocka, Kraków
- Galeria ON, Poznań
- "Recent Video Works" - Location 1, Nowy Jork
- "Szara strefa" - Bunkier Sztuki, Kraków
Wybrane wystawy zbiorowe:
- 1984 - "Salon Jeune Peinture" - Paryż
- 1985 - "Biennale Sztuki Nowej" - Zielona Góra
- 1986 - "Salon Jeune Peinutre" - Paryż; "Rzeźba roku" - BWA, Kraków
- 1990 - "Galeria lat 80." - Galeria Zachęta, Warszawa
- 1992 - "Zderzak gościnnie w Bytomiu" - Galeria Kronika, Bytom
- 1993 - "Ogród sztuki" - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
- 1994
- "Orient-Occident" - Muzeum Sztuki, Timisoara, Rumunia
- "Drei aus Krakau" - Kunsthaus Raskolnikow, Drezno
- "Trzy wymiary" - Galeria Pryzmat, Kraków - 1995 - "+Raum" - Parochialkirche, Berlin
- 1996
- "Fotografia, wehikuł sztuki, medium sztuki" - Bunkier Sztuki, Kraków
- "Ost-West Forum" - Gergish Gladbach, Niemcy - 1997
- "Łuk i napięcie" - Fort Sztuki, Kraków
- "News from Cracow" - Pécsi Galeria, Pécs, Węgry - 1998 - "Wokół fotografii" - Galeria Kronika, Bytom
- 1999
- "Utopia i wizja" - Muzeum Rzeźby Współczesnej, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
- "Obrazy pojmane" - Państwowa Galeria Sztuki, Sopot - 2000
- "Obraz przejrzysty" - Muzeum Historii Fotografii, Kraków
- "Mutiples X 4" - Temple Bar Gallery, Dublin
- "Utopia i wizja" - Galeria Zachęta, Warszawa - 2001 - "Poświaty" - CSW Inner Spaces, Poznań
- 2002
- "Sposób na życie" - CSW Łaźnia, Gdańsk
- "Wokół dekady. Polska fotografia lat 90." - Muzeum Sztuki w Łodzi
- "Discourski!" - Galeria Arsenał, Białystok - 2004 - "Obraz kontrolny. Najnowsze wideo polskie" - Bunkier Sztuki, Kraków
- 2005
- "In the New Reality of Europe" - Museum of Modern Art, Tokio
- "Boys" - Bunkier Sztuki, Kraków - 2006
- "Alien Sky" - Żak Gallery, Berlin
- "Mentality" (w ramach Łódź Biennle 2006) - Łódź - 2007 - "Efekt rzeczywistości. Fotografia i wideo z Polski. Wystawa Stypendystów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego" - Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
Zestawienie nie uwzględnia wystaw grupy Azorro.