Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku jest miejscem spotkań artystów z różnych stron świata, z różnymi kulturowymi doświadczeniami, różnymi tradycjami.
Rzeźba, jako sztuka materii, miejsca, przestrzeni, to najlepsza forma niewerbalnego języka dla międzynarodowej rozmowy. Artyści znajdują w Orońsku niepowtarzalny klimat do tworzenia rzeźby, obiektów, instalacji, performance. Mają do dyspozycji pracownie rzeźbiarskie (atelier), narzędzia i pomoc techniczną. Centrum patronuje obiektom powstałym w Orońsku.
Ośrodek Rzeźbiarski działa w zespole pałacowo-parkowym w Oroński od 1965 roku, od 1981 roku pod nazwą Centrum Rzeźby Polskiej. Centrum Rzeźby Polskiej (CRP) ma swoją siedzibę w niewielkiej wsi Orońsko, położonej przy drodze krajowej nr 7, 16 km od Radomia i 120 km od Warszawy. CRP zajmuje obszar XIX-wiecznego założenia parkowo-dworskiego z dominującym pałacem Józefa Brandta, kaplicą, oranżerią, budynkami gospodarczymi i pięknym, zabytkowym parkiem.
Tradycja artystyczna
Kulturalna tradycja Orońska narodziła się około połowy XIX wieku. Kultywowali ją kolejni właściciele dworu - Christiani, Pruszakowie i Brandtowie. Józef Brandt związany był ze środowiskiem Akademii Monachijskiej. Z Orońskiem połączył go ożenek z właścicielką dworu Heleną z Wojciechowskich Pruszakową (1877 roku). W czasach Brandta Orońsko przekształciło się w kolonię artystyczną nazywaną Wolną Akademią Orońską. Do rezydencji zjeżdżali przyjaciele i uczniowie artysty: Juliusz Kossak, Władysław Wankie, Jan Rosen, Władysław Szerner, Tadeusz Ajdukiewicz, Władysław Czachórski, Jan Chełmiński, Alfred Schouppé, Apoloniusz Kędzierski, Józef Kania.
Współczesność
Najnowszą historię Centrum zapoczątkowały warsztaty twórcze i plenerowa ekspozycja prac artystów w 1965 roku. Wkrótce otwarto Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy. Od 1981 roku Centrum Rzeźby Polskiej zaczęło funkcjonować jako placówka państwowa podlegająca Ministerstwu Kultury i Sztuki. Każdego roku z różnych możliwości pobytowych w Orońsku korzysta ponad 200 artystów polskich i zagranicznych. Odbywają się tu warsztaty artystyczne, plenery akademickie, seminaria problemowe, wystawy sztuki współczesnej.
Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy
Centrum jest bazą warsztatową artystów. Specjalistyczne pracownie umożliwiają realizację projektów monumentalnych i kameralnych. Kadra techniczna oferuje usługi z zakresu plastycznej i mechanicznej obróbki metalu, ceramiki i drewna. Do dyspozycji artystów oddano pracownie oraz plac rzeźbiarski ze sztucznym oświetleniem, stanowiskami odbioru energii elektrycznej, sprężonego powietrza i wody.
Wystawiennictwo
Centrum dysponuje przestrzenią ekspozycyjną o ciekawych walorach architektonicznych i krajobrazowych. Tworzą ją Muzeum Rzeźby Współczesnej oraz galerie rozlokowane na obszarze parku krajobrazowego - "Kaplica" "Wozownia" i "Oranżeria". Obok budynków, do celów ekspozycyjnych udostępniono teren parku dworskiego. Sale wystawowe goszczą kilkanaście prezentacji rocznie. Najważniejsze poświęcono historii rzeźby najnowszej oraz retrospektywom wybitnych rzeźbiarzy. Promocja najmłodszej generacji artystów odbywa się w ramach cyklicznego programu Triennale Młodych.
Kolekcja
CRP tworzy własną kolekcję. Część historyczna z ekspozycją XIX-wiecznych wnętrz dworskich prezentowana jest w pałacu Józefa Brandta. Równolegle powstaje kolekcja sztuki współczesnej polskiej i obcej. W zbiorach są prace m.in.: Magdaleny Abakanowicz, Mirosława Bałki, Jana Berdyszaka, Jerzego Beresia, Marka Chlandy, Bronisława Chromego, Barbary Falender, Wiktora Gajdy, Władysława Hasiora, Stanisława Horno-Popławskiego, Marii Jaremy, Jerzego Jarnuszkiewicza, Alfonsa Karnego, Grzegorza Klamana, Katarzyny Kobro, Edwarda Krasińskiego, Jana Kucza, Zofii Kulik, Przemysława Kwieka, Konstantego Laszczki, Teresy Murak, Adama Myjaka, Antoniego Janusza Pastwy, Adama Prockiego, Adolfa Ryszki, Adama Smolany, Franciszka Strynkiewicza, Macieja Szańkowskiego, Romana Woźniaka, Augusta Zamoyskiego, Barbary Zbrożyny, Gustawa Zemły.
Działalność edukacyjna
CRP wprowadziło różnorodne formy działalności edukacyjnej. Program lekcji muzealnych dla młodzieży obejmuje tradycje historyczne Orońska i problematykę współczesnej twórczości. Pobyty i warsztaty edukacyjne "Akademia Orońska" połączone z zajęciami plastycznymi umożliwiają zapoznanie się z technikami rzeźbiarskimi. Cykl autorski "Spotkania dworskie" przybliża XIX-wieczną kulturę i obyczajowość dworską. Festyn tematyczny "Majówka ze sztuką" integruje szkoły średnie i wyższe o profilu plastycznym. Odrębnym przedsięwzięciem są warsztaty skierowane do twórców niepełnosprawnych.
Dom Rzeźbiarza
CRP oferuje pokoje gościnne we wnętrzach dawnego spichlerza dworskiego - Domu Rzeźbiarza. Do dyspozycji gości oddano 24 miejsca noclegowe w pokojach 1-, 2-, i 3-osobowych z łazienkami, stołówkę z pełnym wyżywieniem, kawiarnię Cafe Art oraz całodobowy parking strzeżony.
Źródło: Informacja nadesłana, sierpień 2006.
Centrum Rzeźby Polskiej
ul. Topolowa 1
26-505 Orońsko
Województwo mazowieckie
Tel: (+48 48) 618 40 27, 618 45 16
Fax: (+48 48) 48 618 44 70
WWW: www.rzezba-oronsko.pl
Email: sekretariat@rzezba-oronsko.pl