W latach 1804-09 uczęszczał do szkół w Kazimierzu nad Wisłą i w Lublinie, a prywatnie uczył się języków obcych i rysunku (przed 1811 u Józefa Richtera w Puławach). W 1816 osiadł na stałe w Warszawie, gdzie otrzymał posadę kancelisty w Komisji Sprawiedliwości. W dwa lata później został mianowany sekretarzem Biblioteki Publicznej, istniejącej przy Uniwersytecie Warszawskim, oraz kustoszem uniwersyteckiego Gabinetu Rycin. W maju 1819 wyjechał do Wiednia jako stypendysta Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, aby zapoznać się z metodami przechowywania i naukowego opracowywania zbiorów graficznych, a także zdobyć wiedzę w dziedzinie historii sztuki (planowano powierzenie mu katedry historii sztuki na Uniwersytecie, która jednak nie została utworzona). W Wiedniu pracował głównie w Cesarskim Gabinecie Rycin, u zatrudnionego tam Adama von Bartscha uczył się technik graficznych, gruntownie poznał także kolekcję rycin i rysunków księcia Alberta von Sachsen-Teschen, zwiedzał galerie malarstwa, utrzymywał kontakty ze środowiskiem Akademii Sztuk Pięknych.
W styczniu 1820 wrócił do Warszawy. Jako kustosz Gabinetu Rycin zajmował się porządkowaniem i opracowywaniem zbiorów, prowadził nadzór konserwatorski, kształtował ogólny profil kolekcji poprzez zakupy wybranych dzieł. Efektem jego pracy były cztery albumy rycin uporządkowanych wg szkół, opatrzonych notami katalogowymi i biogramami artystów, a ponadto katalogi tematyczne: grafików, autorów malarskich pierwowzorów rycin oraz portretów osobistości polskich. W latach 1821-22 współpracował z "Gazetą literacką", w której opublikował m.in. artykuły o Canovie, Bacciarellim, Thorvaldsenie, odkryciach archeologicznych w Egipcie, a także pierwszy w Polsce zarys historii grafiki europejskiej oraz monografię uniwersyteckiej kolekcji rycin. W okresie 1820-30 na zlecenie Towarzystwa Przyjaciół Nauk pełnił funkcję sekretarza i kierownika artystycznego wydawnictwa Monumenta Regnum Poloniae Cracoviensis. Wspólnie z Sewerynem Oleszczyńskim opracował i upowszechnił nową technologię litograficzną - cynkografię. W 1825 wyjechał do Berlina i Drezna, aby zapoznać się z tamtejszymi zbiorami artystycznymi oraz pogłębić swoje doświadczenia muzealnicze. Po upadku powstania listopadowego, w latach 1832-34 był zatrudniony przy likwidacji Gabinetu Rycin oraz Biblioteki Publicznej, zajmował się pakowaniem skonfiskowanych zbiorów i przygotowywaniem ich wysyłki do Petersburga.
Piwarski był doskonałym pedagogiem, cieszącym się ogromnym uznaniem i szacunkiem młodzieży, którą otaczał też życzliwą opieką. W okresie 1826-32 uczył rysunku technicznego w szkole przygotowawczej do Instytutu Technicznego, od 1833 był zatrudniony w Gimnazjum Wojewódzkim, w latach 30. nauczał w prywatnej szkole malarstwa i rysunku Antoniego Kokulara, od 1840 w Instytucie Aleksandryjskim Wychowania Panien oraz na oddziale artystycznym przy Gimnazjum Realnym. Zwieńczeniem jego kariery pedagogicznej było kierowanie w latach 1844-48 katedrą rysunku i malarstwa krajobrazowego w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, której był inicjatorem i współzałożycielem (razem z Kokularem). Ogromną zasługą Piwarskiego było wprowadzenie "seminariów" plenerowych, podczas których uczniowie - po raz pierwszy w historii polskiego szkolnictwa artystycznego - wykonywali szkice i notatki malarskie poza ścianami pracowni. Pod wpływem bezpośredniego kontaktu z naturą zaczęli przyjmować za podstawę kompozycji układ świetlny i barwny dostrzeżony w plenerze w miejsce konwencjonalnego rozkładania w obrazie partii światła i cienia, wzajemnego równoważenia brył i akcentów kolorystycznych. Wykonywanie szkiców na wolnym powietrzu sprzyjało wnikliwej obserwacji krajobrazu, dawało szansę chwytania ulotnych wrażeń metodą alla prima, do jakiej zmuszała technika akwarelowa (obrazy olejne powstawały jeszcze wyłącznie w pracowni). Piwarski wprowadził też zwyczaj zbiorowych pieszych wędrówek w okolice Warszawy, a także w dalsze rejony - aż po Opatów i Ojców czy Włocławek i Płock - podczas których z zapałem szkicowano krajobraz, zabytki, lokalne typy budownictwa, a także wizerunki prostych ludzi w ich codziennych zajęciach. Do jego uczniów należeli wybitni w malarze polscy, m.in.: Wojciech Gerson, Ignacy Gierdziejewski, Franciszek Kostrzewski, Henryk Pillati, Józef Simmler i Józef Szermentowski. Po przejściu na emeryturę Piwarski jeszcze przez kilka lat prowadził prywatne lekcje rysunku w swojej pracowni. Był autorem pierwszego w Polsce podręcznika "Wzory i nauka rysunków" (opublikowanego w 1840-41 i wznawianego wielokrotnie w ciągu kilkudziesięciu lat).
Od 1842 był członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego w Krakowie. W 1859, na kilka miesięcy przed śmiercią, został kierownikiem artystycznym "Tygodnika Ilustrowanego". Jego pierwszą inicjatywą na tym stanowisku była organizacja odrębnej pracowni drzeworytniczej działającej na potrzeby pisma. W latach 1821-45 uczestniczył w kolejnych warszawskich Wystawach Sztuk Pięknych, na których prezentował głównie prace graficzne. Należał do najbardziej aktywnych przedstawicieli warszawskiego środowiska artystycznego, utrzymywał kontakty z wieloma wybitnymi naukowcami i twórcami kultury, m.in. z Tytusem Działyńskim, Kazimierzem Brodzińskim, Ambrożym Grabowskim, Edwardem Raczyńskim, przez wiele lat korespondował z Janem Gwalbertem Pawlikowskim os_pawlikowski_jan_gwalbert i Józefem Ignacym Kraszewskim.
Piwarski, niemający gruntownego wykształcenia akademickiego, należał do malarzy średniego formatu, a sławę zyskał głównie jako grafik i rysownik. Był autorem ponad 20 miedziorytów, akwafort i akwatint (m.in. kompozycji: Pierwszy ojciec, Mucius Scaevola, Początek rolnictwa, cykli: Wnętrze zbrojowni warszawskiej w iv farbnych tablicach oraz Powstanie znany też jako Noc listopadowa). Jednak najlepszy wyraz artystyczny i poziom warsztatowy osiągnął w dziedzinie litografii i cynkografii, nadając swoim pracom niemal malarski efekt miękkości i subtelności modelunku walorowego. Należał przy tym do prekursorów tej techniki graficznej w sztuce polskiej. Do jego najciekawszych prac należało Album cynkograficzno-rysunkowe warszawskie w dwunastu obrazach (1841), zawierające ryciny o tematyce rodzajowej i przedstawienia charakterystycznych typów miejskiej społeczności, oraz będąca jego kontynuacją, nieukończona teka litograficzna Kram malowniczy (1855-59). Niebagatelną część graficznego oeuvre artysty stanowił portret, był m.in. autorem 16 wizerunków artystów przeznaczonych do "Słownika malarzów polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających" (t. I-III, Warszawa 1850-57) Edwarda Rastawieckiego, a także litograficznego cyklu portretów władców Polski według obrazów Marcello Bacciarellego z Zamku Królewskiego (z projektowanych 23 zdołał zrealizować zaledwie 9 wizerunków w latach 1821, 1830-31, 1857-58). Zachowało się także kilka graficznych i rysunkowych Autoportretów artysty (m.in. z lat 1839 i 1847).
Największą i najlepszą część spuścizny artystycznej Piwarskiego stanowią rysunki, wykonywane ołówkiem, kredką, tuszem, sepią lub sangwiną, oraz akwarele. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują szkice pejzażowe wyróżniające się swobodą i lekkością kreski oraz plamy barwnej, a także realistyczne studia roślin, głównie drzew i ich fragmentów. Natomiast najliczniejszą grupę stanowią scenki rodzajowe z życia warszawskiej ulicy lub rozgrywające się w prowincjonalnych karczmach, na jarmarkach czy odpustach, a także studia portretowe charakterystycznych typów miejskich i ludowych. Wyrazem historycznych zainteresowań Piwarskiego były rysunki dokumentujące wygląd zabytków architektury lub dzieł dawnej sztuki zdobniczej, wykonywane w Warszawie oraz podczas podróży po kraju.
W malarstwie olejnym, podobnie jak w rysunku, artysta podejmował przede wszystkim tematykę pejzażowo-rodzajową, ukazywał życie polskiej wsi lub prowincjonalnych miasteczek w sposób nieco naiwny i sentymentalny, nie pozbawiony jednak etnograficznego zacięcia w odtwarzaniu na płótnie lokalnych strojów czy zwyczajów. Obecnie znamy zaledwie ok. 10 prac olejnych Piwarskiego, wśród nich kilka niewielkich, nastrojowych pejzaży (Krajobraz, 1858; Pejzaż letni, 1850; Pejzaż miejski, 1853; Krajobraz o zachodzie słońca; Poświata księżycowa), scenę rodzajową W Karczmie (ok. 1841), Portret Alojzego Żółkowskiego (ok. 1820), a także studia portretowe (Wieśniak z okolic Kielc, Wieśniaczka z okolic Kielc; Dwóch chłopów pijących piwo i Para pijaków). Do jego najlepszych pod względem artystycznym kompozycji o tematyce rodzajowo-pejzażowej należy obraz Karczma 'Ostatni grosz' (ok. 1845). Piwarski z dużą dozą humoru i dobrotliwej kpiny piętnuje tu "instytucję" wiejskiej karczmy, tłumnie odwiedzanej przez chłopów i będącej dla nich jedynym miejscem rozrywki w chwilach wolnych od pracy. Zawraca tu uwagę doskonale opracowana partia pejzażowa z sylwetkami wyniosłych drzew, w istocie dominująca nad rodzajowym aspektem tego przedstawienia. Innym godnym uwagi dziełem Piwarskiego jest Targ w Opatowie (1845), świadczący o jego etnograficznej pasji w odtwarzaniu codziennego życia wsi i małych miasteczek, wyglądu i obyczaju ich mieszkańców. Widzimy tu barwną mieszaninę typów ludowych, drobnych handlarzy, przekupniów i Żydów, którzy oglądają wystawione towary, targują się, namiętnie dyskutują lub podążają w rozmaitych kierunkach. Nad tym gwarnym, ruchliwym mrowiem ludzi zajętych swoimi sprawami w majestatycznym spokoju wznosi się potężna bryła romańskiej kolegiaty, tworząc razem z malowniczą grupą drewnianych budynków dominujący akcent kompozycji. Obrazy i rysunki Piwarskiego, reprezentujące niezbyt wysoki poziom artystyczny, spełniły jednak ważną rolę jako zapowiedź charakterystycznego dla polskiego realizmu nurtu scen rodzajowych z życia rodzimej prowincji. Największą kolekcję obrazów olejnych artysty posiada Muzeum Narodowe w Warszawie, a jego prace graficzne i rysunkowe znajdują się w zbiorach niemal wszystkich większych muzeów polskich.
Autor: Ewa Micke-Broniarek, Muzeum Narodowe w Warszawie, marzec 2006