Urodził się 10 listopada 1951 roku w Siemianowicach Śląskich. W latach 1970-74 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej, a następnie kontynuował studia w klasie kompozycji Józefa Świdra, którą ukończył z wyróżnieniem w 1979 roku. Swoje umiejętności rozwijał podczas międzynarodowych kursów kompozytorskich pod opieką takich twórców jak Ton de Leeuw, Marin Goleminov i Andrei Eshpai. W 1984 i 1988 brał udział w Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt.
Na początku swojej kariery muzycznej działał jako pianista-improwizator (w 1972 roku został laureatem 4. Konkursu Improwizacji Fortepianowej w Gdańsku), następnie poświęcił się przede wszystkim kompozycji, a także dyrygenturze. Za swoją działalność w tych obszarach otrzymał szereg znaczących nagród. Do najważniejszych z nich należą Nagroda im. Ludwiga van Beethovena miasta Bonn za II Symfonię "Koncertującą" na fortepian i orkiestrę (1980), wysokie lokaty na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu: I nagroda w kategorii utworów młodych kompozytorów za I Symfonię na instrumenty dęte, perkusję i dwa fortepiany (1980) oraz wyróżnienia za II Kwartet smyczkowy (1988) i "Concerto festivo" na skrzypce i orkiestrę (1997), a także nagroda-stypendium Witolda Lutosławskiego otrzymana przez Lasonia dwukrotnie w 1987 i 1989 roku oraz nagroda-stypendium "Exclusiv" wydawnictwa muzycznego Tonos Music Publishers w Darmstadt przyznana na sezon 1988/89.
Aleksander Lasoń otrzymał również Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia kompozytorskie oraz działalność wykonawczą w dziedzinie nowej muzyki (2002), był także dwukrotnie nominowany do Nagrody Mediów Publicznych OPUS za VII Kwartet smyczkowy w wykonaniu Kwartetu Śląskiego (2008) oraz kompozycję "Called Back" na głosy śpiewane i orkiestrę smyszkową w wykonaniu The Hilliard Ensemble i Orkiestry AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia (2009). Zdobywał ponadto wysokie lokaty w Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga (za I Symfonię, 1976), Konkurskie Kompozytorskim przy Festiwalu "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu" w Stalowej Woli (1978) oraz Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich (za "Góry" na orkiestrę symfoniczną, 1979-80). Za swoje osiągnięcia twórcze otrzymał również Nagrodę "Śląskiej Polihymni" (1985), Nagrodę Artystyczną im. Stanisława Wyspiańskiego (1986), oraz nagrody miast: Mikołów (1999), Bytom (2000) i Tarnowskie Góry (2001).
W 1996 roku z inicjatywy Aleksandra Lasonia powołana została Orkiestra Muzyki Nowej w Akademii Muzycznej w Katowicach. Celem zespołu jest popularyzacja muzyki najnowszej i klasycznych kompozycji dwudziestowiecznych. W skład orkiestry wchodzą absolwenci, wykładowcy i utalentowani studenci katowickiej uczelni.
Kompozytor od 1975 roku prowadzi także działalność pedagogiczną. Wykłada na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie i w Akademii Muzycznej w Katowicach. W styczniu 2000 otrzymał tytuł naukowy profesora sztuk muzycznych.
W latach 1986-89 był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (polskiej sekcji ISCM), a w latach 1990-93 – prezesem Oddziału Związku Kompozytorów Polskich w Katowicach, przez wiele kadencji był przewodniczącym Komisji Kwalifikacyjnej Związku Kompozytorów Polskich.
Jego utwory publikowane są w Polskim Wydawnictwie Muzycznym, Wydawnictwie Muzycznym EUTERPE, TONOS Music Publishers w Darmstadt i Edition Modern w Monachium.
Aleksander Lasoń tworzy wraz z Eugeniuszem Knapikiem i Andrzejem Krzanowskim grupę kompozytorów określaną ze względu na rok urodzenia jako "Pokolenie '51". Wszyscy trzej debiutowali na festiwalu "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu" w Stalowej Woli, który odegrał ważną rolę w rozwoju polskiej muzyki drugiej połowy lat siedemdziesiątych. Tam skrystalizowało się artystyczne oblicze nowej generacji twórczej. Wspólnym mianownikiem kompozytorów był sprzeciw wobec awangardy lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych oraz twórcze nawiązania do tradycji, z którą awangarda radykalnie zerwała. W latach 1975-80 w Stalowej Woli odbyło się jedenaście prawykonań utworów kompozytorów "Pokolenia '51", zwanego też "pokoleniem stalowowolskim". Aleksander Lasoń prezentował na festiwalu "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu" po raz pierwszy następujące swoje utwory: Sonatę na skrzypce solo (1975), Muzykę na dowolny głos i taśmę magnetofonową (1975), Koncert na fortepian i trzy taśmy magnetofonowe (1975), Muzykę kameralną II (1976) i Muzykę kameralną Iii (1978).
Spośród "Pokolenia '51" Lasoń był bodaj najmniej uwikłany w dyskusje ideowe. Komponowanie traktował zawsze przede wszystkim jako zadanie warsztatowe, muzykę zaś jako spontaniczną grę instrumentalnego żywiołu, co wiąże się zapewne z jego praktyką pianisty-improwizatora. Wczesne kompozycje Lasonia cechuje witalność, bogata kolorystyka brzmienia i nastrój pełen optymizmu.
– Droga jaką obrał kompozytor (i jego rówieśnicy) stanowiła, pod wzglądem estetycznym i stylistycznym, kontrpropozycję w stosunku do założeń grupy poprzedników, zwanych nadal awangardą, mimo widocznych już odstępstw od przyjętych dogmatów. Zdecydowaną i wyraziście określoną już w pierwszych kompozycjach osobowość twórczą Lasonia cechowały: rozmach, żywiołowość i bogactwo materiału muzycznego, w którym dominującą rolę odgrywała harmonika, będąca zarazem elementem formotwórczym. Charakterystyczny typ ekspresji uzyskany za pomocą nieregularnej rytmiki, migotliwej, melizmatycznej melodyki i napięć harmonicznych, powstających w wyniku śmiałego łączenia eufonicznych współbrzmień, ulegał stopniowo coraz większej koncentracji wyrazowej. (...) Muzyka Lasonia zachowuje jednorodny charakter, a jej cechą jest raczej nadmiar, niż niedostatek inwencji twórczej – nadmiar, nad którym wszakże kompozytor doskonale panuje. To swoiste "embarras de richesse", to nie tylko nie nużące, ale wręcz frapujące i niejednokrotnie przyjemne dla ucha muzyczne meandry, przez które kompozytor przeprowadza swych słuchaczy – pisała o Aleksandrze Lasoniu Ewa Widłak w folderze PWM.
Ważniejsze kompozycje
- Sonata na skrzypce i fortepian (1970-71)
- Pieśni na sopran i fortepian (1973)
- Impresje na fortepian i orkiestrę (1974)
- Muzyka kameralna nr 1 'Stalowowolska' [wersja I] na fortepian i kwartet smyczkowy (1974-78)
- Symfonia nr 1 na instrumenty dęte, perkusję i dwa fortepiany (1975)
- Sonata na skrzypce solo nr 1 (1975)
- Muzyka u Szekspira na baryton i taśmę magnetofonową (1975)
- Muzyka kameralna nr 2 na fortepian, 2 rogi, trąbkę, 2 puzony i tubę (1976)
- Koncert na fortepian i 3 taśmy magnetofonowe (1976)
- Muzyka w czterech częściach na kontrabas i fortepian (1977)
- Symfonia nr 2 'Koncertująca' na fortepian i orkiestrę (1977-79)
- Muzyka kameralna nr 3 na instrumenty dęte, perkusję i fortepian (1978)
- Góry na orkiestrę symfoniczną (1979-80)
- Kwartet smyczkowy nr 1 (1979-80)
- Kwintet dęty 'Wiosenny' (1980-81)
- Muzyka kameralna nr 5 'Cztery pory roku' na klarnet, puzon, fortepian i smyczki (1981)
- Trzy pieśni do słów Kazimiery Iłłakowiczówny na alt, obój, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1983)
- Sonata na skrzypce solo nr 2 (1983-84)
- Concerto 'Pablo Casals in memoriam' na wiolonczelę i orkiestrę (1985)
- Concertino w dwóch częściach na skrzypce i fortepian (1986)
- Kwartet smyczkowy nr 2 (1987)
- Katedra na orkiestrę symfoniczną (1987-89)
- Kwartet smyczkowy nr 3 (1992-93)
- Hymn i aria na orkiestrę smyczkową (1993)
- Concerto festivo na skrzypce i orkiestrę (1993-95)
- Relief dla Andrzeja na kwartet smyczkowy (1995)
- Concerto 'Harmonium' na akordeon amplifikowany i orkiestrę (1995-2000)
- Symfonia nr 3 '1999' na chór i orkiestrę (1996-97)
- Credo na orkiestrę symfoniczną (1997)
- '2 plus 2' dla Witolda na skrzypce, wiolonczelę i 2 fortepiany (1997)
- '20 dla 4' na kwartet smyczkowy (1998)
- Musica Sacra – Sanctus na cztery głosy męskie, organy i orkiestrę smyczkową (1998)
- Fanfary '50' na zespół kameralny (1999-2000)
- Muzyka kameralna nr 6 'Saxophonium' na kwartet saksofonowy i perkusję (2000)
- Kwartet smyczkowy nr 4 'Tarnogórski' (2000)
- A Little Book na klarnet i smyczki (2001)
- Canto - 'Dharma' [wersja I] na wiolonczelę i smyczki (2001)
- Canto - 'Sathya' na skrzypce i smyczki (2001)
- Canto - 'Dharma' [wersja II] na wiolonczelę i fortepian (2002)
- Suibusium felix na dwoje skrzypiec i orkiestrę smyczkową (2002)
- Sinfonia Concertante na gitarę amplifikowaną i orkiestrę kameralną (2004)
- Kwartet smyczkowy nr 5 '7,5 kwartetu' (2004)
- Kwartet smyczkowy nr 6 (2005)
- Danza a tre na zespół instrumentalny (2005)
- Benedictus na chór mieszany a cappella (2005)
- Aukso na orkiestrę smyczkową (2006)
- Kwartet smyczkowy nr 7 (2007)
- Symfonia nr 4 'Satja' na orkiestrę (2007)
- Deciso e affettuoso na wiolonczelę solo (2007)
- CALLED BACK Sacrificial Chanting and Playing to ANNA na głosy śpiewane i orkiestrę smyczkową (2008)
- hyMMny na orkiestrę symfoniczną (2009-2010)
- 'Dla Ciebie Oni Śpiewają i Tańczą' Kwartet smyczkowy nr 8 (2011-2012)
- Laetatus sum – Gorczycki in memoriam na orkiestrę kameralną (2013-2014)
- TAO. V Symfonia – Koncert na orkiestrę (2016)
Autor: Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, grudzień 2001; aktualizacja: czerwiec 2016, AG.
