Rocznik 1974, absolwentka Kulturoznawstwa i Zarządzania Instytucjami Kultury na UAM w Poznaniu. W latach 2008 i 2009 współszefowała Festiwalowi Dialogu Czterech Kultur w Łodzi. Kuratorka projektu Trickster 2011 – programu performatywnego prestiżowego Europejskiego Kongresu Kultury we Wrocławiu. W Katedrze Teatru, Dramatu i Widowisk na UAM prowadzi specjalizację dla kuratorów teatralnych. Od 2012 r. jest kuratorką zainicjowanego przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego programu "Wielkopolska: Rewolucje", jednego z najważniejszych kulturalnych wydarzeń ostatnich lat. - To wzór nowoczesnego, zaangażowanego, a zarazem niedogmatycznego myślenia o tym, jaką rolę odgrywa sztuka w dzisiejszym społeczeństwie– uzasadniała swój wybór Anna R. Burzyńska z "Didaskaliów".
- Rewolucje kojarzą nam się z miastami, metropoliami, z centrum świata. Ich siła rażenia jest potężna. W tym projekcie wraz z artystami chcielibyśmy zająć się mikrorewolucjami, które podobnie jak mikrohistorie, nie są na językach wszystkich, nie rozpisują się o nich podręczniki i światowe media. A jednak są twórcze, szalone, wywrotowe. To będą etyczne rewolucje, które nie zjadają własnych dzieci, a prowokują do zaangażowania społecznego i życia pełnego pasji- tłumaczy Agata Siwiak., która intensywnie pracuje właśnie nad kolejną, trzecią już edycją kultowego projektu. Zoabczmy więc, jak Wielkopolskie Rewolucje zmieniały mieszkańców Poznania i okolic.
Awangarda w gminie czyli sztuka, która działa
Zdjęcie z projektu "Zakrzewo", fot. Mirek Kaczmarek
Pomysł na rewolucję był prosty: zamienić zwykłych ludzi w artystów. W tym celu siedmioro wybitnych, awangardowych przedstawicieli polskiej sztuki, wśród nich m.in. Marcin Masecki, Michał Borczuch, Joanna Warsza i Janusz Orlik wyruszyło w teren - do wielkopolskich wsi i małych miasteczek, by tam wspólnie z ich mieszkańcami pracować nad projektami muzycznymi, tanecznymi i teatralnymi. Efekt przerósł najśmielsze oczekiwania. Powstały poruszające i ważne społecznie spektakle i wystawy. o których rozpisywano się i dyskutowano w całej Polsce. I tak na przykład reportażyści związani z "Dużym Formatem" pod wodzą Włodzimierza Nowaka przez ponad miesiąc prowadzili warsztaty reporterskie z kobietami osadzonymi w Areszcie Śledczym w Lesznie. Efekty pracy kobiet – teksty i fotografie – zostały zaprezentowane w czytaniu scenicznym pod tytułem "Listy na wolność" w Teatrze Nowym w Poznaniu z udziałem aktorów teatru. Powstał także reportaż "Finansówki" opublikowany w "Dużym Formacie".
Z kolei pianista, kompozytor i improwizator Marcin Masecki napisał utwór dla znanej w Polsce,ale pozostawającej wciąż poza głównym obiegiem medialnym Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej w Słupcy. Symfonię nr 1 zatytułowaną "Zwycięstwo" muzycy orkiestrowi z sukcesem wykonali wspólnie z zespołem Filharmonii Poznańskiej. Inny przykład: Mikołaj Mikołajczak, wieloletni solista Teatru Wielkiego w Poznaniu wspólnie z seniorami - śpiewakami z chóru „Wrzos” zmierzył się w projekcie "Noce i dnie" nie tylko z zadaniami teatru ruchu, ale także z własną opowieścią o życiu. Inspiracji dla siebie twórcy szukali we wpisanej w historię Wielkopolski powieści Marii Dąbrowskiej "Noce i dnie", stawiającej pytania o podsumowanie życia, jego spełnienie i niespełnienie. W przedstawieniu bierze udział piętnastu seniorów wspieranych m.in. pzez aktora Adama Ferencego i tancerkę Iwonę Pasińską.
"Lepiej tam nie idź"
Rewolucja objęła też przestrzeń. Paweł Grobelny – architekt i designer spotkał się z mieszkańcami Sołectwa Zarzew w Gminie Rzgów, którzy wymarzyli sobie, aby w niezagospodarowanym budynku, który pierwotnie miał być remizą strażacką, zorganizować dom kultury. Wspierani przez wójta gminy, ale także dzięki własnej determinacji i pracy społecznej, wykonali już sporą część prac remontowych. Pozostał projekt i realizacja wnętrza oraz przestrzeni dokoła budynku, tak by miejsce odpowiadało potrzebom społeczności.
Na koniec jeszcze raz teatr. Michał Borczuch, uznawany za jednego z najzdolniejszych reżyserów młodego pokolenia i jednocześnie konkurent Agaty Siwiak w tegorocznym wyścigu po Paszport Polityki przygotował w ramach Wielkopolskich Rewolucji przedstawienie "Lepiej tam nie idź", w którym udział wzięły dzieci z miejscowego domu dziecka oraz dzieciaki i młodzież związana z teatrem prowadzonym przez lokalną społeczniczkę i artystkę Lubę Zarembińską. Sami wykonali scenografię zaprojektowaną wspólnie ze scenografką Dorotą Nawrot, a w przedstawieniu partnerowali im aktorzy krakowskiego Starego Teatru Marta Ojrzyńska i Krzysztof Zarzecki.
Witold Mrozek tak komentował to wydarzenie na łamach Gazety Wyborczej:
"Zarabiasz dwa złote za godzinę? Teraz będziesz zarabiać złotówkę!" - krzyczy dziewczynka w wieku podstawówkowym do klęczącej koleżanki. Dzieci przyjmują role pracodawców i pracowników. Będzie zabawa w upokarzanie i oszukiwanie pracownika, w donosy i wyzwiska. Sporo tu okrucieństwa. Jednocześnie mali aktorzy mają z wykrzykiwania kwestii menedżerów karbowych niesłychany ubaw. No cóż, przy zabawie w wojnę też nie przeżywaliśmy moralnych dylematów związanych ze strzelaniem do ludzi. Ale skądś w tych powstałych na drodze improwizacji scenach takie wzorce zachowań się wzięły. Wzięło się też skądś wyobrażenie o ogłupiającym charakterze śmieciowej pracy - pokazanej tu przez uderzanie kamieniem o kamień.
Druga część spektaklu to nakręcony z dziećmi film osadzony w pierwotnie założonym kontekście fantasy. Projekcja odbywa się w szamocińskim domu dziecka; dzieci podobno bardzo chciały pokazać go realizatorom. Prowadząc widzów świetnie sobie znaną drogą do placówki, odtwarzają na nich ostry, surowy dryl codziennej dyscypliny."- pisał Mrozek.
"Wielkopolska: Rewolucje" jest częścią Budzika Kulturalnego, programu promującego region. Dotyczy całej Wielkopolski , aktywizuje mieszkańców, instytucje, animatorów kultury i artystów, promuje wydarzenia kulturalne. Przypomina o dziedzictwie kulturowym i pobudza potrzeby odbiorców kultury.
Laureatów tegorocznych Paszportów Polityki poznamy już 14 stycznia. O wszystkich nominowanych czytaj na Culture.pl
Nominowani w dziedzinie Teatr:
Michał Borczuch
Wiktor Rubin i Jolanta Janiczak
Przeczytaj też o projekcie "Noce i dnie" Mikołaja Mikołajczaka, jednym z najciekawszych według Culture.pl projekcie teatralnym ubiegłego roku.
źródła: Polityka.pl, Wielkopolskie Rewolucje, Gazeta Wyborcza, oprac. AL