Państwowe Wydawnictwo "Iskry" zostało założone w 1952 roku - pierwsza nazwa brzmiała Państwowe Wydawnictwo Młodzieżowe "Iskra" - a jego program i zespół wywodził się z istniejącego przez kilka lat po wojnie działu młodzieżowego warszawskiego wydawnictwa Książka i Wiedza. Nazwa wydawnictwa odwoływała się do przedwojennej serii Biblioteka Iskier oraz popularnego tygodnika "Iskry".
Przez lata "Iskry" publikowały książki dla młodzieży, począwszy od literatury pięknej, reportaży i publicystyki, przez literaturę popularnonaukową, na poradnikach i książkach edukacyjnych skończywszy. Wśród jego autorów znajdowali się bardzo popularni Alina i Czesław Centkiewiczowie, znani z cyklu opowieści podróżniczych, a także Arkady Fiedler, Marian Brandys i Zenon Kosidowski. Dywizjon 303, Koniec świata szwoleżerów czy Opowieści biblijne to - wielokrotnie wznawiane - książki, na których wychowały się pokolenia młodych czytelników w Polsce. Z kolei w dziedzinie reportażu najważniejsi dawni autorzy "Iskier" to Kazimierz Dziewanowski, Krzysztof Kąkolewski i Andrzej Mularczyk. Seria "Naokoło Świata", w której ukazało się ponad dwieście tomów reportaży, podróży i relacji, była największym przedsięwzięciem wydawcy. Ukazały się w niej między innymi książki Ryszarda Kapuścińskiego, Olgierda Budrewicza i Melchiora Wańkowicza.
Warszawski wydawca znany był również z serii Biblioteka Stańczyka, w której publikowało książki wielu popularnych krajowych satyryków, takich jak Stanisław Jerzy Lec, Antoni Słonimski, Ludwik Jerzy Kern czy Jan Sztaudynger. "Iskry" były też pierwszym krajowym wydawcą systematycznie zajmującym się fantastyką naukową (od końca lat sześćdziesiątych).
Wydawnictwo roztaczało opiekę nad literackimi debiutantami, co dwa lata (od 1954) ogłaszając "Almanach młodych", inicjując czasopismo społeczno-kulturalne "Nowy Wyraz" ("miesięcznik literacki młodych", powstały w 1972), które było trybuną debiutów i debat na temat współczesnej prozy i poezji, oraz publikując młodych autorów. Warto wspomnieć, że w "Iskrach" debiutowali między innymi Ernest Bryll (1958), Małgorzata Hillar (1957) i Marian Ośniałowski (1958).
Od 1992 roku Wydawnictwo "Iskry" jest prywatną oficyną, publikującą kilkadziesiąt tytułów rocznie. Jej prezesem jest Wiesław Uchański. Siedziba "Iskier" znajduje się w dawnym mieszkaniu Tadeusza Boya-Żeleńskiego, gdzie można zobaczyć pamiątki po słynnym pisarzu i tłumaczu, a także prywatne archiwum Mariana Brandysa.
Warszawska oficyna specjalizuje się w diarystyce, wspomnieniach, epistolografii i biografiach oraz eseistyce historycznej (między innymi prace Janusza Tazbira i Karola Modzelewskiego). "Iskry" wydały między innymi dzienniki Stefana Kisielewskiego, Mieczysława Rakowskiego i Zygmunta Mycielskiego, listy Edwarda Stachury do pisarzy (2006), korespondencję Marii i Mariana Dąbrowskich (2005), Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka Ryszarda Matuszewskiego (2003) i Romana Lotha Na rogu świata i nieskończoności. Wspomnienia o Franciszku Fiszerze (2002).
W dziedzinie literatury pięknej dorobek "Iskier" w ostatniej dekadzie to między innymi tomiki poezji Wojciecha Kassa i Tomasza Jastruna, wybrane wiersze Wacława Oszajcy, antologia zestawiona przez Krzysztofa Karaska (Współcześni poeci polscy. Poezja polska od roku 1956), interesujący wybór wierszy Jarosława Iwaszkiewicza (2006, w opracowaniu Piotra Mitznera), przypomnienie twórczości Brunona Jasieńskiego (But w butonierce i inne wiersze, 2006) oraz W oparach absurdu Antoniego Słonimskiego (2008).
Autor: Filip Modrzejewski, lipiec 2008
Wydawnictwo "Iskry"
Smolna 11
00-375 Warszawa
Województwo mazowieckie
Tel/Fax: (+48 22) 827 94 15
WWW: www.iskry.com.pl
Email: iskry@iskry.com.pl
