Teatr dramatyczny, działa od 1959 roku. Mieści się w budynku dawnego Hutniczego Domu Kultury należącego w przeszłości do Huty "Zabrze". Od 2000 roku jest organizatorem Ogólnopolskiego Festiwalu Dramaturgii Współczesnej "Rzeczywistość przedstawiona". Pierwszą premierą teatru Nowego była baśń sceniczna CZARODZIEJ Z DOLINY KSIĘŻYCA Pawła Malarewskiego zagrana w październiku 1959 roku w reżyserii Mieczysława Daszewskiego.
Teatr Nowy wystawiał przede wszystkim klasykę polską, do najciekawszych realizacji należała MARIA STUART Juliusza Słowackiego w reżyserii Danuty Bleicherówny (1960), POWRÓT POSŁA Juliana Ursyna Niemcewicza w reżyserii Mieczysława Daszewskiego (1964), czy KRAKOWIACY I GÓRALE Wojciecha Bogusławskiego w reżyserii Tadeusza Przystawskiego (1967).
Najdłużej funkcję dyrektora teatru pełnił reżyser i aktor Mieczysław Daszewski (1971-1986). Za jego kadencji wytworzył się "zabrzański styl", jak pisano widowiska
"pełne rozmachu, pięknie oprawione scenograficznie i muzycznie, rzetelne aktorsko" ("40-lecie Teatru Nowego w Zabrzu", Zabrze 2000).
Teatr Nowy pozostawał sceną na marginesie najważniejszych wydarzeń teatralnych w Polsce. Dbał o dobry poziom, ale nie szukał nowych rozwiązań formalnych, nowych tematów, unikał spraw politycznych i społecznych. W Teatrze Nowym nadal grano utwory klasyczne, począwszy od KUPCA Plautusa (1977), poprzez RYSZARDA III Szekspira (1979) i FANTAZEGO Juliusza Słowackiego (1974) - wszystkie spektakle w reżyserii Daszewskiego. Wielokrotnie realizowano tu przedstawienia muzyczne, do jednych z najlepszych należało NA SZKLE MALOWANE Katarzyny Gaertner i Ernesta Brylla w reżyserii Daszewskiego (1974).
W następnych latach Teatr Nowy podejmował dialog z publicznością odwołując się do współczesnej rzeczywistości, czynił to poprzez NIE-BOSKĄ KOMEDIĘ Zygmunta Krasińskiego w reżyserii Henryka Adamka (1988), czy MEIN KAMPF Georga Taboriego w reżyserii Krzysztofa Gordona (1993). Z powodzeniem grano także Sławomira Mrożka, pierwszy raz w Zabrzu: TANGO w reżyserii Jerzego Króla (1985), PIESZO w reżyserii Adamka (1990), EMIGRANTÓW w reżyserii Grzegorza Stanisławiaka (1992). W latach 90. z Teatrem Nowym podjęła współpracę wybitna aktorka Irena Jun. Zrealizowała w Zabrzu MĘŻA I ŻONĘ (1997) i ŚLUBY PANIEŃSKIE (2001) Aleksandra Fredry oraz DZIADY. CZĘŚĆ II Adama Mickiewicza (2000).
Monika Mokrzycka-Pokora
grudzień 2007
Teatr Nowy w Zabrzu
Plac Teatralny 1
41-800 Zabrze
Tel: (+48 32) 271 32 56, 271 54 94
Fax: (+48 32) 271 15 08
WWW: www.teatrnowy.art.pl
