Wrocławski zespół teatralny; jak sami siebie nazywają - grupa artystyczna pod wezwaniem Calderona. Istnieje od 1997 roku, najpierw jako formacja HGW, od 2000 roku działa pod obecną nazwą. Jest największym prywatnym teatrem stolicy Dolnego Śląska. Działa pod kierunkiem Macieja Masztalskiego, 30-letniego aktora i reżysera. Zespół, działający na początku w Wieży Ciśnień na Grobli, występuje na trzech scenach - w podziemiach Dworca Głównego PKP i jego wschodnim skrzydle oraz w Browarze Mieszczańskim przy ulicy Hubskiej.
Ad Spectatores tworzy przede wszystkim grupa niedawnych absolwentów szkół teatralnych z całej Polski. Teatr jest silnie związany z miastem, w którym działa. Wykorzystując w swoich przedstawieniach autentyczną przestrzeń miejską, jednym z bohaterów przedstawień czyni właśnie Wrocław. Ambicją grupy używającej w nazwie łacińskiego terminu "do widzów" jest wciąganie publiczności w rzeczywistość spektakli, przełamywanie iluzji czwartej ściany dzielącej obserwatorów od wykonawców. Czasami Ad Spectatores odwołuje się do happeningu i performance'u, takie było widowisko Linia Wrocław-Rzym (2006) rozgrywające się w samochodach na ulicznych skrzyżowaniach. Niekiedy posiłkuje się też metodą verbatim, techniką teatru dokumentalnego. Taki charakter miała współpraca grupy z moskiewskim Teatrem.doc w ramach międzynarodowej imprezy kulturalnej Wrocław Non Stop w 2004 roku.
Teatr ma na swoim koncie ponad 30 premier. Autorem większości scenariuszy i głównym reżyserem Ad Spectatores jest Maciej Masztalski. Wiele widowisk odwołuje się do bliższej i dalszej historii Wrocławia, budowanej na podstawie wcześniej nieznanych czy zapomnianych epizodów. To one stają się pretekstem do snucia bardziej uniwersalnych rozmyślań nad dziejowymi mechanizmami.
"Podręczniki piszą zwycięzcy. Wcale nie ma gwarancji, że prawdziwe wydarzenia rzeczywiście wyglądały tak, jak je opisano" - mówi Masztalski. - "A ja właśnie lubię zadawać sobie pytanie: jak było naprawdę? W historii aż kipi od emocji, to jeden wielki film akcji. I poza tym opowieść o nas samych. Pod datami do wykucia kryją się ludzie, zwykli ludzie z mnóstwem słabości i absurdalnych zachowań. Absurd lubię jeszcze bardziej od makabry." ("Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska", 23.06.2007)
Sięganie do przeszłości może stać się rekonstrukcją zdarzeń z miejsca zbrodni sprzed ponad 150 lat. Kanwą przedstawienia Masztalskiego, zatytułowanego 9 (2004), była historia zbiorowego mordu w podziemiach dworca Bresslau. Kiedy indziej przeszłość służy do pokazania autentycznej podróży w czasie. We Wrocławskim pociągu widm według Krzysztofa Kopki w reżyserii Masztalskiego (2004) widzowie przejeżdżali z Dworca Głównego do stacji Wrocław Nadodrze i z powrotem, wędrując przez dramatyczną dekadę Wrocławia między 1938 a 1948 rokiem.
Najnowsza premiera Ad Spectatores to Gay Love Story Aleksandra Wartanowa i Siergieja Kałażanowa w reżyserii Anny Ilczuk (2008), przedstawienie oparte na zapisach czatów prowadzonych na jednym z rosyjskim portali dla homoseksualistów.
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, grudzień 2008
Teatr Ad Spectatores
ul. Powstańców Śląskich 82/58
53-333 Wrocław
Województwo dolnośląskie
Tel/Fax: (+48 71) 792 06 77
WWW: www.adspectatores.art.pl