W 1974 roku Marta Wesołowska, dziennikarka "Polityki" i fotografik Erazm Ciołek odwiedzili młodą rolniczkę, Urszulę Flis, aby zrobić o niej reportaż. Towarzyszył im ze swoją ekipą Marcel Łoziński. Tak powstał dokument "Wizyta". "Żeby nie bolało" rozpoczyna się bardzo obszernymi fragmentami z "Wizyty".
Bohaterka filmu, miłośniczka teatru, inteligentna i oczytana dziewczyna postanawia przejąć po śmierci ojca 13-hektarowe gospodarstwo. Sąsiedzi uważają, że nie poradzi sobie. Mówią o niej, że "buja w obłokach" i za dużo "siedzi w książkach". Również matka Urszuli chciałaby dla córki normalnego kobiecego szczęścia, męża i dzieci, a nie samotnej harówki od świtu do nocy.
Dziennikarka usiłuje wydobyć od dziewczyny przyznanie się, że decyzja, którą podjęła, to życiowa omyłka, w jakiś sposób wymuszona, skrywająca klęskę. Urszula jest jednak pewna, że to jej własny wybór.
Po 23 latach Marcel Łoziński postanowił znowu odwiedzić Urszulę Flis. Druga część filmu jest zapisem tego spotkania.
W "Wizycie" zdjęcia były kręcone w konwencji "z ukrycia" (w konwencji, bo bohaterowie wiedzieli, iż są filmowani). Dziennikarka Marta Wesołowska prezentowała ekspansywny, narzucający rozmówczyni tezę, sposób dialogu z Urszulą. Swoją wymowę miało również zachowanie fotoreportera – przestawiającego "modele", ingerującego swoim warsztatem w rozmowę bohaterek. W 'Żeby nie bolało' Łoziński ostentacyjnie zrywa z tą praktyką. Nie ma już kamery z ukrycia, w ukrycie schodzą natomiast pozostałe postaci, eksponując główną bohaterkę. W drugim planie fotografuje rozmowę fotoreporter, na drugi plan (metaforycznie) odchodzi dziennikarka "Gazety Woborczej" – uważnie słuchająca, współczująca, delikatnie pytająca. Ta widoczna zmiana niektórych parametrów w obrazowaniu podobnej sytuacji znaczy tyle samo co proste odautorskie wyznanie na temat nieingerowania w przedstawiany świat z wypaczającą obraz tezą." (Krzysztof Kornacki, "Kwartalnik Filmowy" jesień 1998)
"
Żeby nie bolało", Polska 1997. Scenariusz i realizacja
Marcel Łoziński, współpraca realizatorska Marta Wesołowska (1974, "Polityka"), Agnieszka Kublik (1997, "Gazeta Wyborcza"),
Erazm Ciołek, zdjęcia
Jacek Petrycki, dźwięk Małgorzata Jaworska, montaż Lidia Zonn (1974), Katarzyna Maciejko-Kowalczyk (1997), produkcja Telewizja Polska, Agencja Produkcji Filmowej, Studio Filmowe "Kalejdoskop". 46'.
-
Nagroda Specjalna Jury na MFF Estonia '98;
-
Nagroda na 9. Bałtyckim Festitwalu Filmowym i Telewizyjnym Bornholm '98;
-
Złoty Gołąb – główna nagroda w kategorii dokumentu krótkometrażowego na 41. MFF Lipsk '98.