Film animowany w reżyserii Anny Błaszczyk z 2008 roku.
Kadr z animacji "Powrót" Anny Błaszczyk, fot. Se-ma-for
Inspirowana prozą Stanisława Lema animacja, której plastyka w oryginalny sposób koresponduje z warstwą fabularną, utrzymaną w konwencji science fiction. Film powstał w wyniku wykorzystania i połączenia różnych technik: rysunku, wycinanki oraz animacji komputerowej.
Podobnie jak w powieści Lema "Powrót z gwiazd", bohaterem animacji Anny Błaszczyk jest kosmonauta powracający na Ziemię z wyprawy, która - jak się po powrocie okazuje - trwała ponad sto dwadzieścia lat. Ciężar gatunkowy i problematyczny literackiego klasyka fantastyki naukowej oraz trwającej kilka minut animacji jest oczywiście zupełnie inny. Autorce udało się jednak, poprzez wyrazistą plastykę i sposób konstruowania filmowej opowieści, oddać kilka istotnych kwestii z literackiego pierwowzoru - problem samotności i wyalienowania jednostki, społecznego konformizmu i narastającego zjawiska konsumpcjonizmu. Sposobem na ich przedstawienie, a także ukazanie futurystycznej rzeczywiści, okazała się kubistyczna w formie animacja. Kwadratowy bohater, który powraca z podróży, nie przystaje do zaokrąglonej, opływowej rzeczywistości kolejnych pokoleń. Niedawny zdobywca kosmicznych przestworzy teraz sam wydaje się przybyszem z innej planety, eksplorującym nieznany mu grunt. Długo nie może odnaleźć się w nowym, zbyt wygodnym świecie, w którym wszystko funkcjonuje gładko i wręcz taśmowo. Po nieudanych próbach dostosowania i buntu spotyka się jednak z życzliwą pomocą, która być może ułatwi mu adaptację. "Powrót" opowiada także o uczuciach i emocjach, które nawet w zmechanizowanym świecie przyszłości pozostają niezmienne.
Zgeometryzowane sylwetki postaci korespondują z wizją plastyczną świata, który w animacji Błaszczyk przypomina wnętrze dziwnego mechanizmu i pełen trybików labirynt. Opowiadający o rzeczywistości science fiction film, utrzymany jest - dla kontrastu - w ciepłej tonacji kolorystycznej. Istotnym elementem animacji jest głos i muzyka Kaspara Jancisa w wykonaniu zespołu Criminal Elephant, które wyznaczają rytm działań bohatera i na równi z obrazem budują surrealistyczny klimat "Powrotu". Film powstał w koprodukcji łódzkiego Studia Filmowego Se-ma-for oraz Szkoły Filmowej HFF Konrad Wolf w Poczdamie, gdzie reżyserka przebywała na stypendium DAAD.
- "Powrót", Polska, Niemcy 2008. Realizacja, pomysł: Anna Błaszczyk; współpraca: Barbara Szewczyk; muzyka, głos: Kaspar Jancis; wykonanie: Criminal Elephant; dźwięk: Romet Pott; produkcja: Se-ma-for Produkcja Filmowa, HFF Konrad Wolf Poczdam-Babelsberg. Czas trwania: 8 minut.
Autor: Iwona Hałgas, marzec 2011