"Miłość na Krymie", reż. Jerzy Jarocki, adaptacja dla Teatru Telewizji – Jan Englert | #teatr

"Miłość na Krymie", reż. Jerzy Jarocki, adaptacja dla Teatru Telewizji – Jan Englert

Czy możliwa jest miłość na Krymie? Sztukę Sławomira Mrożka w słynnej realizacji Jerzego Jarockiego z Gajosem, Fryczem, Seniuk i Radziwiłowiczem w obsadzie pokaże Teatr Telewizji.

To jedna z najważniejszych realizacji Teatru Telewizji ostatnich lat. Ze sceny Teatru Narodowego w Warszawie na telewizyjne ekrany przeniesie ją Jan Englert. Mrożek napisał swoja sztukę w 1993 r. i określił ją mianem komedii tragicznej w trzech aktach. Każdy z nich to odsłona innej Rosji – carskiej, sowieckiej i współczesnej. Sławomir Mrożek w syntetycznym skrócie pokazuje, co stało się z ludźmi i rzeczywistością, w której żyją, od początku naszego stulecia do dziś. Akt pierwszy to rok 1910, drugi w 1928 r., trzeci dzieje się współcześnie. Autor podkreślał:

Tytuł jest "Miłość na Krymie" i w realizacji powinna być miłość i na Krymie. Przez miłość nie trzeba tłumaczyć, co rozumiem, natomiast przez Krym rozumiem historyczność, komunę, Sowiety... Z całą pewnością nie powinien być zagubiony Krym, czyli historia – ale pierwsze miejsce należy się miłości.

Jerzy Jarocki sugestie i wskazówki wybitnego dramaturga rozumiał jak nikt inny. Dramaty Mrożka reżyserował od 1958 r., kiedy to wystawił "Policję". Od tamtej pory zrobił ponad 10 przedstawień na podstawie tekstów tego autora. Małgorzata Kożuchowska wspominała w rozmowie z TVP:

"Miłość na Krymie" zamykała pewien okres twórczości Jarockiego. Od premiery w 2007 r. zagraliśmy ją ponad sto razy. Pamiętam, że z każdym rokiem, z każdym kolejnym sezonem nabierała nowych sensów, nowych znaczeń. Szczególnie teraz w kontekście politycznym, rosyjskim, ukraińskim. Historia dopisała niespodziewaną pointę do tego przedstawienia, pointę, której nawet tacy geniusze jak Mrożek i Jarocki nie przewidzieli.

Jak z ducha Jarockiego

Z kolei odtwórca roli Iwana Zachedryńskiego - Jan Frycz tłumaczy, nie ukrywając, że telewizyjna wersja spektaklu od początku budziła jego lęki i obawy:

To jest wędrówka nie tylko przez polityczną historię Rosji, ale także obyczajową, społeczną, psychologiczną, literacką, czy szerzej mówiąc, kulturową. Sa tu szerokie plany i plenery, głównie w wyobraźni, ale jednak. Ten oddech przedstawienie zawdzięcza także scenografowi Jerzemu Jukowi Kowarskiemu. Do tego dochodzi muzyka Stanisława Radwana, który jest kimś więcej niż tylko kompozytorem. Jest wybitnym człowiekiem teatru, który dał temu spektaklowi nie tylko konkretne kompozycje, ale swoją obecnością podniósł teatralną wagę tego przedstawienia. Wciąż jestem wstrząśnięty nieobecnością Jarockiego. Bo to był człowiek unikalny w polskim teatrze, niemożliwy do zastąpienia.

"Miłość na Krymie" była jednym z ostatnich artystycznych spotkań dwóch wybitnych twórców. Obaj, dzisiaj już nieżyjący, pozostawili po sobie dzieło, któremu można nadać telewizyjną formę, zachować dla następnych pokoleń. Cieszy to m.in. publicystkę tygodnika "Polityka" Janinę Paradowską, która w jednym ze swoich felietonów zaapelowała do ministra Bogdana Zdrojewskiego i prezesa TVP Juliusza Brauna o ocalenie spektaklu od zapomnienia. Reakcja była natychmiastowa, realizacyjna machina ruszyła. Dziennikarka w w rozmowie z Pawłem Pietruszkiewiczem przyznała:

Jestem jednocześnie zdumiona i szczęśliwa, że to się udało. Jest to fantastyczna realizacja telewizyjna, nie tracąca nic z ducha Jarockiego, jakim to przedstawienie było, a znam je bardzo dobrze, bo widziałam je trzy razy w różnych wersjach. Było ono zmieniane. Rozmawiałam też z panem Jerzym Jarockim sporo na temat tego przedstawienia i dlatego jestem pod wielkim wrażeniem. Myślę, że aktorzy wspięli się na szczyty swoich możliwości. Uważam, że udało się zrobić rzecz wielką.

Premiera telewizyjnej wersji "Miłości na Krymie" 24 marca 2014 r. o godz. 20:25 w TVP 1

Autor: Sławomir Mrożek
Adaptacja teatralna i reżyseria: Jerzy Jarocki
Reżyseria telewizyjna: Jan Englert
Scenografia: Jerzy Juk Kowarski
Muzyka: Stanisław Radwan
Zdjęcia: Witold Adamek
Dźwięk: Wacław Pilkowski, Marcin Kijo
Kierownictwo muzyczne: Mirosław Jastrzębski, Wojciech Kowalewski (perkusja), Monika Szulińska (perkusja), Dariusz Świnoga (akordeon)

Obsada: Paweł Paprocki (Piotr Aleksiejewicz Sjejkin, porucznik), Małgorzata Kożuchowska (Tatiana Jakowlewna Borodina, nauczycielka), Jan Frycz (Iwan Nikołajewicz Zachedrynski, niejasna osobistość), Janusz Gajos (Aleksandr Iwanowicz Czelcow, kupiec), Anna Seniuk (Matriona Wasiljewna Czelcowa, jego żona), Mariusz Bonaszewski (Rudolf Rudolfowicz Wolf, inżynier kolei żelaznych), Jolanta Fraszyńska (Lily Karłowna Swietłowa, aktorka), Barbara Horawianka (Anastazja Pietrowna Batiuszkowa, służąca), Jerzy Radziwiłowicz (Włodzimierz Iljicz Uljanow-Lenin, rewolucjonista), Grzegorz Małecki (Ilja Zubatyj, proletariacki poeta), Mirosław Konarowski (Francuz), Arkadiusz Janiczek (Pietia), Waldemar Kownacki (Pierwszy), Robert Jarociński (Drugi), Piotr Suzin (Wilkołak), Marcin Przybylski (Marynarz I), Dariusz Świnoga (Marynarz II), Iwona Katarzyna Pawlak (Katarzyna Wielka), Jacek Mikołajczak (Człowiek z karabinem).

źródło: teatrtelewizji.tvp.pl, oprac. AL