Witold Szalonek, dzięki uprzejmości Polskiego Centrum Informacji Muzycznej (Warszawska Jesień 1985)
Utwór Witolda Szalonka"Les Sons" na zespół symfoniczny został skomponowany w 1965 roku i po raz pierwszy wykonany tego samego roku podczas 9. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Grała Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej pod dyrekcją Karola Stryji.
Dzięki tej jednoczęściowej kompozycji o czasie trwania ośmiu i pół minuty Witold Szalonek zyskał miano dźwiękowego radykała, przedstawiciela skrajnego skrzydła polskiego sonoryzmu. Utwór przeznaczony jest na wielką orkiestrę, jednak bez skrzypiec i wiolonczel, za to z rozbudowaną perkusją i fortepianem z dwojgiem pianistów. Dominującą rolę ma grupa instrumentów dętych, w której kompozytor stosuje niestandardowe sposoby artykulacji, uzyskując niezwykłe brzmienia określane przez niego jako dźwięki lub tony kombinowane. Muzycy dmą w różne części instrumentów, mówią przez nie, używają samych ustników, dmuchają i wydają dźwięki samymi klapkami. Szalonek uzyskuje w ten sposób nową jakość brzmienia, które staje się naczelną kategorią jego muzyki, podporządkowującą sobie inne elementy. Brzmienie organizuje nawet formę przebiegu utworu. Dodatkowym czynnikiem kolorystycznym jest ograniczony aleatoryzm, pozwalający uzyskać swoistą fakturę brzmienia.
Kompozytor poświęcił "Les Sons" pamięci Michała Spisaka, zmarłego w styczniu 1965 roku kompozytora, czołowego przedstawiciela polskiego neoklasycyzmu.
Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, styczeń 2001.
