Napisane jesienią 1909 roku "Pieśni op. 20" to drugi cykl - po Czterech pieśniach op. 11 - skomponowany do tekstów "wielkiego poety przyjaciela Tadeusza Micińskiego", którego pamięci zostały także dedykowane. Tym razem kompozytor sięgnął po kilka fragmentów poezji, wyjętych z różnych wierszy pochodzących z tomu "W mroku gwiazd" (pieśń nr 1 "Na księżycu czarnym", pieśń nr 3 "Pachną mi dziwnie twoje złote włosy", pieśń nr 5 "Z maurytańskich śpiewnych sal" i pieśń nr 6 "Na pustej trzcinie" z cyklu "Strąceni z niebiosów", pieśń nr 2 "Święty Franciszek mówi" z cyklu "Białe róże krwi", pieśń nr 4 "W mym sercu" z cyklu "Noce polarne"). W tekstach dokonał przy tym także zmian i skrótów tak, by przystosować je jak najlepiej do własnej wizji dzieła słowno-muzycznego i nadać pieśniom osobisty, indywidualny charakter. Poezję Micińskiego, przenikniętą motywami rezygnacji i niemocy, niespełnionej miłości i tęsknoty, samotności i tragicznego losu, wyraził Karol Szymanowski muzyką pełną wewnętrznej ekspresji, o harmonice wykraczającej poza późny romantyzm (z mocno zaakcentowaną chromatyką "tristanowską") i gęstej, linearnej fakturze fortepianowej. W pieśniach o tematyce bliskiej erotyce (nr 3 i 5) pojawia się ponadto delikatny koloryt orientalny, zwiastujący późniejsze Pieśni miłosne Hafiza op. 24 i op. 26.
"Pieśni op. 20" należały do ulubionych pieśni Szymanowskiego, który często je wykonywał wspólnie z siostrą, Stanisławą Korwin-Szymanowską. W 1912 roku w jednym z listów do Stefana Spiessa napisał:
"Zaczynam teraz przygotowywać do druku ulubiony mój ostatni cykl pieśni Micińskiego (Śty Franciszek etc.)".
Po raz pierwszy zostały wydane drukiem w 1925 roku przez wydawnictwo Gebethner i Wolff z tekstem w wersji polskiej, francuskiej i niemieckiej. W 2004 roku "Sześć pieśni" Szymanowskiego dla holenderskiej firmy Channel Classics nagrała na płytę Urszula Kryger i Reinild Mees.
Autor: Anna Iwanicka-Nijakowska, wrzesień 2007.