"Podzwonne dla dzwonnika", ostatnie opowiadanie Herlinga-Grudzińskiego jest opowieścią o dziecku, które doznawszy straszliwej krzywdy, pogrążyło się w stanie 'zamurowania', odcięcia od świata, głębokiego upośledzenia.
Kiedy upłynęły dziesięciolecia, wydarzył się cud: mury szczelnie otaczające Fra Naftę (...) na pewien czas się rozsunęły, a spod nich wyłonił się człowiek (...) łagodnej miłości, namiętnego gniewu i rozpaczliwie manifestowanego poczucia misji. To nie kto inny, jak Fra Nafta, żydowskie dziecko uratowane z płonącego domu i wychowane przez franciszkanów, otrzyma moralne prawo i boski mandat by spróbować powiedzieć światu głuchnącemu na sacrum, że zło nie znikło i że cierpienie ma sens." (Piotr Śliwiński)
Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000) był jednym z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku, obierającym za przedmiot swego pisarstwa opór stawiany przez człowieka różnorodnym postaciom nicości (totalitaryzmom, religijnemu zwątpieniu, poczuciu egzystencjalnego osamotnienia, instrumentalizacji życia). O literackiej specyfice tych utworów - które można nazwać metafizycznymi opowieściami kryminalnymi - decyduje odnawiana przez Herlinga forma XIX-wiecznej opowieści, nawiązująca do Poe'ego, Melville'a i Jamesa.
- Gustaw Herling-Grudziński
Podzwonne dla dzwonnika
Czytelnik, Warszawa 2000
© Gustaw Herling-Grudziński / spadkobiercy
c/o Andrew Nurnberg Associates Warsaw
125 x 196, 69 ss., twarda oprawa
ISBN 83-07-02760-8