Marcel Reich-Ranicki to czołowy niemiecki krytyk literacki znany z ostrych, często kontrowersyjnych wypowiedzi. Wychowywał się na styku kultur: polskiej, niemieckiej i żydowskiej. Książka Gerharda Gnaucka to rzetelny obraz życia Ranickiego przed emigracją, poprzedzony wnikliwymi studiami materiałów źródłowych i rozmowami ze świadkami...
Marcel Reich-Ranicki to czołowy niemiecki krytyk literacki znany z ostrych, często kontrowersyjnych wypowiedzi. Jego biografia okazuje się nie mniej interesująca. Wychowywał się na styku kultur: polskiej, niemieckiej i żydowskiej. Dzieciństwo spędził we Włocławku, ale wychował się w kręgu kultury niemieckiej. Pod koniec lat dwudziestych wraz z rodziną wyjechał do Berlina, ale tuż przed wojną trafił do Warszawy. W getcie zaangażował się w pracę Judenratu, później ukrywał się pod podłogą u polskiej rodziny. Po 1945 roku został agentem polskiego wywiadu w Niemczech i w Londynie. W pewnym momencie jako Żyd przestał być dobrze widziany w szeregach partii. Usunięty ze świata polityki zajął się literaturą, wkrótce wyemigrował do Niemiec, za żelazną kurtynę. Tam stał się czołowym krytykiem literackim.
Książka Gerharda Gnaucka to rzetelny obraz życia Ranickiego przed emigracją, poprzedzony wnikliwymi studiami materiałów źródłowych i rozmowami ze świadkami. Znajdziemy w niej także opis pogranicza kulturowego i tożsamości jego mieszkańców. Sam krytyk w roku 1958 powiedział o sobie, że jest "pół Polakiem, pół Niemcem i całym Żydem".
"Jaki miał wybór? Zostawić rodziców i jak wielu pracowników Judenratu uciec z getta z zagraniczną wizą w kieszeni? Albo jak wielu innych wegetować z dnia na dzień, nie mając żadnej nadziei? Być może i Reicha dotyczy to, co Czerniaków powiedział o swoich współpracownikach do Ludwika Hirszfelda, światowej sławy lekarza, który w getcie kierował Radą Zdrowia i walczył z epidemią tyfusu: 'Ludzie światli w tym nieszczęściu załamali się, tylko ludzie o nerwach stalowych zachowali prężność. Tylko ci byli w stanie wykonywać funkcje kierownicze, a ci twardzi nie posiadają zwykle czułego sumienia'." (fragment książki)
- Gerhard Gnauck (ur. 1964) - historyk i politolog, tłumacz, od 1999 roku jest korespondentem dziennika "Die Welt" w Polsce i na Ukrainie, współpracuje również ze szwajcarskim dziennikiem "Neue Zürcher Zeitung". Od lat zajmuje się polską historią i kulturą, inspirowany losami swoich polskich i niemieckich przodków. Autor książki - portretu Warszawy Syrena auf dem Königsweg.
Źródło: www.wab.com.pl
- Gerhard Gnauck
Marcel Reich-Ranicki. Polskie lata
Wydawnictwo: W.A.B., Warszawa 2009
135 x 202, ss. 312, twarda oprawa z obwolutą
ISBN 978-83-7414-581-7