Nominowany do Oskara w 1967 roku film fabularny w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Ekranizacja "Faraona" to ascetyczna adaptacja powieści Bolesława Prusa, koncentrująca się na zderzeniu dwu racji politycznych: pragmatycznej - kapłanów i romantycznej - młodego faraona.
Ramzes, następca tronu w starożytnym Egipcie, bierze udział w ćwiczeniach wojskowych jako dowódca. W czasie ćwiczeń poznaje piękną Żydówkę Sarę, która zostaje jego kochanką. Arcykapłan Herhor obserwuje niechętnie ambitnego księcia, który zaczyna się coraz bardziej interesować sprawami państwa. Za jego namową stary władca nie powierza synowi obiecanego dowództwa nad armią. Ramzes boleśnie przeżywa fakt, że kapłani mają zbyt wielki wpływ na politykę państwa i posiadają olbrzymie bogactwa ukryte w podziemnym labiryncie, podczas gdy skarbiec faraona jest pusty.
Ramzes dąży do podboju Asyrii, aby w ten sposób wzbogacić kraj. Kapłani potajemnie przygotowują traktat pokojowy z Asyrią, w zamian za pokój obiecują odstąpić Fenicję. Zaniepokojeni tym kupcy feniccy stają się stronnikami młodego księcia. Tymczasem młody Ramzes wyrusza na czele armii, aby poskromić zbuntowane pułki wojsk libijskich. W czasie walk dowiaduje się o śmierci ojca Ramzesa XII oraz o zamordowaniu Sary i ich synka. Zabójstwa dokonała fenicka kapłanka Kama wraz z Grekiem Lykonem, sobowtórem Ramzesa. Młody faraon przeprowadza reformę kraju i postanawia odebrać kapłanom ich skarby. Jednak w powszechnym głosowaniu nie ma jednomyślności w sprawie przekazania państwu ukrytych w labiryncie skarbów. W tej sytuacji młody władca postanawia użyć wojska, aby szturmem zdobyć świątynię, a jej arcykapłanów uwięzić pod zarzutem zdrady stanu. Kapłani, którzy jako jedyni posiedli wiedzę o zjawiskach astronomicznych, wykorzystują ją przeciwko faraonowi. Na kilka minut przed wystąpieniem zaćmienia Słońca Herhor, przemawiając do wojska i zbuntowanego ludu, przyzywa boga Amona. Zjawisko naturalne zostaje przyjęte jako dowód bożej niełaski. Wojsko ogarnia panika. Faraon nie rezygnuje z dalszej walki...
Styl wyświetlania galerii
wyświetl slajdy
Małgorzata Hendrykowska w "Kronice Kinematografii Polskiej" (Poznań 1999) pisała:
W filmie główny akcent położono na rozgrywającą się walkę o władzę między Ramzesem XIII zamierzającym reformować państwo a kapłanem Herhorem. Ukazano także m.in. wątek przyjaźni z kapłanem Pentuerem, miłość do pięknej Żydówki Sary i kapłanki Kamy, historię tajnego układu z Asyrią, zaćmienie Słońca wykorzystane przez kapłanów dla podporządkowania sobie tłumów i skrytobójcza śmierć Ramzesa XIII z rąk sobowtóra.Faraon ma wojsko, ale nie ma pieniędzy, kapłani mają pieniądze, ale nie mają wojska. Władzę absolutną zdobędzie ten, kto będzie miał jedno i drugie. Rację ma Ramzes, ponieważ chce stworzyć potężne, oparte na silnej armii państwo, które mogłoby się obronić przed grożącym najazdem Asyryjczyków. Mają rację także kapłani, którzy pragną zapewnić Egiptowi pokój poprzez traktaty i chcą ten pokój wykorzystać dla ekonomicznego wzmocnienia państwa. Ta walka racji pozostaje nie rozstrzygnięta, żaden z antagonistów nie odnosi zwycięstwa.
- "Faraon", reżyseria: Jerzy Kawalerowicz, scenariusz na podstawie powieści Bolesława Prusa: Tadeusz Konwicki, Jerzy Kawalerowicz, zdjęcia: Jerzy Wójcik, muzyka: Adam Walaciński, scenografia: Jerzy Skrzepiński. Występują: Jerzy Zelnik (Ramzes XIII i Lykon), Andrzej Girtler (Ramzes XII), Wiesława Mazurkiewicz (królowa Nikotris), Piotr Pawłowski (arcykapłan Herhor), Stanisław Milski (arcykapłan Mefres), Leszek Herdegen (prorok Pentuer), Mieczysław Voit (kapłan Samentu), Barbara Brylska (Kama), Krystyna Mikołajewska (Sara), Ewa Krzyżewska (Hebron), Emir Buczacki (Tutmozis), Kazimierz Opaliński (Beroes, prorok chaldejski), Edward Rączkowski (Dagon, kupiec fenicki). Produkcja: Zespół Filmowy KADR, WFF Łódź 1965. Kolor, 35 mm, 5039 m, 182 min.
Nagrody:
- Nominacja do Oscara w 1967; Nagroda czytelników tygodnika "Film".