W 2008 roku w Brixton młody włoski artysta znalazł na śmietniku trzy tysiące czarno-białych fotografii. Bez podpisów, bez dat, niewiadomego autorstwa. Wygląd fotografowanych osób wskazywał, że zdjęcia zostały zrobione w latach pięćdziesiątych XX wieku. Były tam damy w strojach wieczorowych, urzędnicy w garniturach, panny młode, księża, dzieci, aktorzy amatorskiej sceny.
Tak zaczyna się opowieść o polskich emigrantach, rozbitkach z otoczenia Władysława Andersa, dla których nie było miejsca w nowej Polsce. O ludziach, dla których życie na obczyźnie było bolesnym zderzeniem ze zhierarchizowanym społeczeństwem brytyjskim i z brytyjskimi władzami. O wielkiej polityce, która mieszała się z osobistymi dramatami. O drobiazgowych przygotowaniach do III wojny światowej. O trudnościach życia codziennego. O samotności i nieudanych małżeństwach polsko-polskich i polsko-brytyjskich. O permanentnym konflikcie: politycznym, międzypokoleniowym, religijnym. O planach osadzenia na polskim tronie brytyjskiego księcia. O rozczarowaniu w 1989 roku.
- Czyta się tę książkę trochę jak thriller, trochę jak romans, a nawet fantastykę. (...) Polski Londyn wojenny i powojenny wydaje się jedną wielką intrygą - i to niezwykle ciekawą, wciągającą. Pikanterii dodaje fakt, że to wszystko prawda. Polacy w czasie wojny wylądowali tam jak na Marsie - tak to ujął któryś z bohaterów i chyba nie minął się z prawdą. Przeczytałem "Londyńczyków" jednym tchem - po prostu nie mogłem odłożyć tej książki - mówi Chris Niedenthal, polski fotograf urodzony w Londynie.
Jak zauważają recenzenci, autorka nie ma ambicji historyka, nie chce rekonstruować losów polskiego uchodźstwa. Takie podejście jest ich zdaniem wielką zaletę "Londyńczyków", pozwala bowiem dokładniej przyjrzeć się kilku historiom, ożywić ich bohaterów, zaprezentować różne sfery emigracyjnego życia.
"Chyba najlepszy w zbiorze jest reportaż 'Tato', o Ryszardzie Dębińskim, jednym z żołnierzy Armii Andersa, który przeżył wielką syberyjską tragedię, by następnie zamienić w piekło życie swojej nowej irlandzkiej rodziny. To wstrząsająca, wielowymiarowa opowieść. 'Historia miłości w dziesięciu etapach' stanowi z kolei błyskotliwą - choć z konieczności skrótową - rekonstrukcję relacji polsko-angielskich na przestrzeni ostatnich 70 lat. Ich dzieje przebiegają od początkowego triumfu do marginalizacji, od zdrady do ponownego zbliżenia" - pisze w "Polityce" Krzysztof Cieślik [www.polityka.pl].
Ewa Winnicka - reporterka prasowa. Studiowała dziennikarstwo i amerykanistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Pierwsze reportaże drukowała w czasie studiów w "Gazecie Wyborczej". Od 1999 roku pracuje w "Polityce". Na Uniwersytecie Warszawskim wykładała kulturę wywiadu. Jest współautorką kilku scenariuszy filmów dokumentalnych. Dwukrotna laureatka (2005 i 2008) nagrody Grand Press za teksty o tematyce społecznej.
Źródło: czarne.com.pl, www.polityka.pl
- Ewa Winnicka
"Londyńczycy"
Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2011
125 x 195, 208 ss., miękka oprawa
ISBN: 978-83-7536-294-7