Krakowskie więzienie i Dom Pomocy Społecznej było kilka lat temu inicjatorem programu "Duet", który polegał na zatrudnieniu recydywistów ośrodku dla dzieci głęboko upośledzonych.
"Pojechałem do Krakowa i przez dziewięć miesięcy towarzyszyłem czterem aresztantom skierowanym do pracy w domu pomocy społecznej. Pracowali genialnie, odciążali pedagogów, zaprzyjaźnili się z dziećmi. (...) Brakowało mi bohatera, wyrazistej osobowości, która sprawi, że mój film - w założeniu opowiadający o wielkiej przemianie i rodzących się uczuciach - stanie się historią prawdziwą" - mówi Jacek Bławut, reżyser filmu.
I w pewnym momencie, przypadkowo dostrzegł Roberta, 24-letniego kryminalistę, który od 15. roku życia przebywał w zakładach karnych. Przed wyjściem na wolność postanowił wziąć udział w programie.
"Już w czasie pierwszej rozmowy poczułem, że mam do czynienia osobą niebywale wrażliwą, pełną wewnętrznego ciepła. Jednak pojawiły się problemy. Zgodnie z ideą programu, do pracy w DPS kierowano osoby starsze i takie, których kara dobiegała końca. Przekonałem dyrektora aresztu, że zamiast osobowości całkowicie już ukształtowanych, w eksperymencie powinni uczestniczyć młodzi ludzie" - wspomina reżyser.
Robert, choć na początku przerażony swoimi nowymi obowiązkami, zaczął pracować z dziećmi. Opiekował się nimi, spędzał z nimi czas, zajmował się nimi również fizycznie - kąpał, karmił. Dzięki towarzyszącej mu kamerze obserwujemy, jak stopniowo zaczyna emocjonalnie angażować się w swoją pracę. Zapomina o tym, że towarzyszy mu kamera. Zachowuje się więc całkowicie naturalnie.
"Roberta wychowywał poprawczak i zakład karny, jednak - być może właśnie za sprawą programu DUET - udało się dotrzeć do jego duszy i serca, obudzić wrażliwość i uczucia, tak długo ukryte pod warstwą naniesionego przez życie gruzu. Udało się. Teraz Robert jest wolnym, szczęśliwie zakochanym człowiekiem." (Jacek Bławut)
Born Dead to niezwykły film o rodzeniu się współczucia, empatii. O zmianach zachodzących w człowieku pod wpływem pracy dla innych.
- Born Dead, Polska, 2004. Reżyseria: Jacek Bławut, współpraca reżyserska: Tomasz Wolski, scenariusz: Jacek Bławut, zdjęcia: Jacek Bławut, Bartosz Cichoński, Tomasz Wolski, montaż: Jarosław Kamiński, producent: Jacek Bławut. Produkcja: Produkcja Filmów Jacek Bławut, Telewizja Polska (Redakcja Filmu Dokumentalnego i Reportażu Programu 2). Czas trwania: 53 min.
Wybrane nagrody filmowe:
- 2004 - Nagroda Specjalna "Brązowy Lajkonik" oraz Nagroda Specjalna FICC dla Jacka Bławuta na Krakowskim Festiwalu Filmowym; Grand Prix w kategorii filmów dokumentalnych dla Jacka Bławuta na Europejskim Filmowym Festiwalu Integrującym "Ty i Ja" w Kołobrzegu; Nagroda Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi dla Jacka Bławuta na Festiwalu Mediów "Człowiek w zagrożeniu"; Nagroda Specjalna dla Jacka Bławuta na Kanton MFFD;
- 2005 - II Nagroda dla Jacka Bławuta na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych o Prawach Człowieka w Budapeszcie;
- 2006 - Nagroda za poszerzanie społecznej świadomości w dziedzinie praw człowieka dla Jacka Bławuta na Ukrainian Context - Human Rights Documentary Film Days w Kijowie.
Autor: Joanna Pawluśkiewicz, grudzień 2006.