Wybór, wówczas zatytułowany: "...mój diabeł stróż. Listy Andrzeja Czajkowskiego i Haliny Sander", ukazał się po raz pierwszy w roku 1988. Książka obejmuje ponad ćwierć wieku trwającą korespondencję Janowskiej (Halina Sander to jej pseudonim) ze znanym pianistą i kompozytorem.
W 1955 roku Andrzej Czajkowski został laureatem V Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego, a rok później zdobył III nagrodę w Konkursie im. Królowej Elżbiety Belgijskiej - jednym z najtrudniejszych konkursów pianistycznych na świecie. Artur Rubinstein, juror tego konkursu, pisał o nim wówczas:
"Andrzej Czajkowski jest jednym z najwybitniejszych pianistów swojej generacji, a nawet kimś więcej - to cudowny muzyk."
Prawdziwym powołaniem i pasją życiową Czajkowskiego była jednak kompozycja. Uważa się go obecnie za jednego z najznakomitszych polskich kompozytorów.
Anita Halina Janowska (ur. 1933, dawniej Halina Wahlmann) studiowała na Wydziale Fortepianu PWSM w Warszawie w tym samym czasie co Andrzej Czajkowski. Poznali się i zaprzyjaźnili na początku lat 50. Po Konkursie Chopinowskim zamieszkali razem. Mimo homoseksualnych skłonności Andrzeja planowali małżeństwo. Ona marzyła o dziecku z nim, a on po wyjeździe z Polski pisał: "Kupimy w Paryżu mieszkanie. Chcę mieć dużo dzieci, żeby mieć dla kogo grać i dla kogo żyć". Ich losy potoczyły się jednak inaczej. Choć sprawa niespełnionej miłości wydawała się zamknięta, korespondencja między Andrzejem i Haliną trwała nadal - z czteroletnią przerwą - przez ponad dwadzieścia lat. Dzięki temu powstała jedna z ciekawszych polskich książek epistolarnych XX wieku.
Opinie o książce:
"Listy Andrzeja Czajkowskiego i Haliny Sander to przypadek bez precedensu. Nie czytałem jeszcze takiej korespondencji. On, artysta popadający w długie okresy depresji, homoseksualista, dziecko getta, niepoukładany samotnik, ona, próbująca swoich sił w pisaniu, zajmująca się kryminologią i psychologią zbrodni, marzycielka uciekająca od realizmu. Wymieniają listy ponad 20 lat. Listy te są pełne miłości, uwielbienia, bólu, kłótni, poniżenia, pogardy, masochizmu, często miłości graniczącej z nienawiścią. Rozkochuje ją w sobie i odrzuca, wabi do siebie i uderza, jest jej demonem i diabłem stróżem. (...) Zrywają ze sobą kontakt i znów do siebie wracają. Cóż za lektura! W dodatku to nie powieść, więc czytelnik staje się współuczestnikiem tych rozmów, podglądaczem. Nie powieść, ale jaka powieść!" - Remigiusz Grzela
"Ta wymiana listów jest jedną z najbardziej fascynujących książek, jakie czytałam. (...) Autentyczny dokument, historia, którą 'napisało życie', stała się - po wyborze dokonanym przez Halinę za zgodą Andrzeja - literaturą, bo wrażliwość, nieprzekupna inteligencja, zdolność do krytycznej refleksji nad samym sobą, horyzonty intelektualne i niezaprzeczalny talent literacki obydwojga autorów sprawiają, że książkę tę czytamy w dwóch wymiarach: jak powierzoną tylko nam, intymną ludzką spowiedź i jak porywającą powieść psychologiczną" - Roswitha Matwin-Buschmann.
Źródło: materiały wydawcy www.wab.com .pl
Anita Halina Janowska (ur. 1933, pseud. Halina Sander) - artysta muzyk, socjolog, pisarka. Jest doktorem nauk humanistycznych, autorką książek i artykułów z dziedziny kryminologii i psychologii społecznej. Jej wspomnieniowa książka "Krzyżówka" wydana po raz pierwszy w 1996 roku, otrzymała wówczas Nagrodę Księgarzy (dzisiejsza nagroda Warszawskiej Premiery Literackiej). Wybór jej korespondencji z Andrzejem Czajkowskim ukazał się po raz pierwszy w roku 1988 pod tytułem "...mój diabeł stróż. Listy Andrzeja Czajkowskiego i Haliny Sander". Adaptację sceniczną książki, napisaną przez autorkę wraz z Anną Schiller, prezentował w 1999 roku Teatr Mały w Warszawie.
-
Anita Halina Janowska
"...mój diabeł stróż. Listy Andrzeja Czajkowskiego i Haliny Janowskiej"
Seria: Fortuna i fatum
Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2011
160 x 240, 360 ss., twarda oprawa
ISBN 978-83-7747-53
www.wab.com.pl