Katarzyna Leszczyńska urodziła się w 1969 roku, studiowała germanistykę na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie ukończyła studia w Szkole Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk i doktoryzowała się na Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Mieszka w Zurychu, Warszawie i Puszczy Białowieskiej. Od roku 2003 tłumaczy między innymi teksty Herty Müller, Aglaji Veteranyi i Marielli Mehr. Publikuje też eseje o literaturze niemieckojęzycznej między innymi w "Pograniczu", "Literaturze na Świecie" i w "Przeglądzie Politycznym". Organizuje także podrόże literackie.
"Czuła akuszerka słów tych trzech pisarek w polszczyźnie, wychowana w Warszawie, mieszkająca w Zurychu, Katarzyna Leszczyńska to - wydaje się - kolejna emigrantka, kolejna zakorzeniona w słowach artystka o powietrznych korzeniach - napisała Monika Sznajderman z Wydawnictwa Czarne w laudacji wygłoszonej podczas uroczystości wręczenia nagrody. - Dlatego zapewne tak precyzyjnie wychwytuje i rozumie 'obce spojrzenie', w którym nic nie jest takie, jakie się na pierwszy rzut oka wydaje."
Według Moniki Sznajderman Katarzyna Leszczyńska "nie szuka w swojej translatorskiej pracy łatwych podejść, podejmuje się najtrudniejszych wyzwań, pracując wyłącznie z bardzo wyrafinowaną materią językową: od przewrotnej, surrealistycznej, zwodniczej, niby dziecięcej prostoty języka Aglai Veteranyi do na wskroś intelektualnego, choć zarazem poetyckiego języka Herty Mueller".
Drugi laureat Nagrody im. Karla Dedeciusa roku 2015 to Sven Sellmer. Urodził się w 1969 roku, studiował filozofię, indologię i filologię klasyczną w Kilonii. Od roku 2000 pracuje jako indolog, początkowo w Kilonii, a od roku 2004 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie wykłada sanskryt i filozofię indyjską. Od połowy lat dziewięćdziesiątych tłumaczy z języka polskiego, angielskiego i sanskrytu na niemiecki teksty z dziedziny nauk humanistycznych, eseje i beletrystykę. Z języka polskiego przełożył między innymi dzieła Henryka Elzenberga, Czesława Miłosza, Mariana Pankowskiego i Zyty Rudzkiej.
To właśnie ta ostatnia autorka przygotowała laudację dla laureata.
"Wiem, że znakomity tłumacz nie tylko zajmuje się tym, co już zostało napisane, ale jego twórcza obecność w życiu pisarza ma tajemniczy wpływ na to, co dopiero będzie napisane. Tak się stało dzięki spotkaniu ze Svenem - podkreśliła pisarka w laudacji dla tłumacza. [...] - Świadectwa czytelników 'Mykwy' - książki Zyty Rudzkiej, przetłumaczonej przez SvenaSellmera - za każdym razem uświadamiają mi skalę twojego translatorskiego talentu. Losy nastoletniej Żydówki u schyłku komunistycznej Polski, wielu dorastających w Niemieckiej Republice Demokratycznej uznało za swoją powieść o dojrzewaniu, bildungsroman."
Wyboru laureatόw dokonało polsko-niemieckie jury pod honorowym patronatem Karla Dedeciusa wyróżniając ich za wybitne osiągnięcia translatorskie oraz wkład na rzecz porozumienia między Polską a Niemcami. Wysokość nagród wynosi 10 tysięcy euro dla każdego laureata.
Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 12 czerwca 2015 roku, w Heskim Archiwum Państwowym (Hessisches Staatsarchiv, Karolinensaal) w Darmstadt. Organizatorem uroczystości są Deutsches Polen-Institut i Fundacja im. Roberta Boscha we wspόłpracy z Fundacją Archiwum Literackie Karla Dedeciusa.
Nagroda dla tłumaczy została zainicjowana w 1981 roku przez urodzonego w 1921 roku w Łodzi Niemca Karla Dedeciusa, nestora tłumaczy literatury polskiej i zasłużonego promotora współpracy polsko-niemieckiej oraz Fundację im. Roberta Boscha - jako nagroda dla polskich tłumaczy literatury niemieckojęzycznej. Od roku 2003 wyróżnienie to jest nagrodą dla tłumaczy polskich i niemieckich. Nagroda wręczana jest na przemian w Polsce i w Niemczech.
Karl Dedecius przez ponad sześćdziesiąt lat przekładał klasyków polskiej i rosyjskiej literatury na język niemiecki. Był wielokrotnie wyróżniany tytułem doktora honoris causa licznych uniwersytetów w Polsce i Niemczech. Wydał wiele prac teoretycznych z zakresu literaturoznawstwa krajów słowiańskich i teorii tłumaczenia. Do jego głównych dzieł zaliczają się między inymi pięćdziesięciotomowa Biblioteka Polska, ukazująca się w latach 1982-2000 w Wydawnictwie Suhrkamp, oraz wydawana w okresie od 1996 do 2000 roku Panorama Literatury Polskiej XX wieku, na którą składa się siedem obszernych tomów.
W 1979 roku założył Niemiecki Instytut Kultury Polskiej w Darmstadt. Funkcję dyrektora Instytutu pełnił do 1997 roku. W listopadzie na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą została powołana Fundacja "Archiwum Literackie Karla Dedeciusa". 92-letni wówczas Dedecius przekazał Uniwersytetowi również prawa autorskie do swojego dorobku literackiego, który obejmuje około dwustu publikacji książkowych.
Źródło: www.karl-dedecius-preis.de, www.deutsches-polen-institut.de, PAP; opracował: JRK.