Grabowska-Hawrylak współprojektowała również osiedla Kołłątaja (1955–58) i Gajowice (1960–68), Dom Naukowca (1958–60) oraz szkołę podstawową przy ul. Podwale (1957–59). Jej dom własny przy ul. Kochanowskiego (współautor Maciej Hawrylak, 1978–84) otrzymał nagrodę Dom Roku przyznawaną przez SARP.
Anatolia Hryniewicka-Piotrowska
Gdy wyłoniono zwycięski projekt w konkursie na pawilon ekspozycyjny Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu w 1929 roku (która miała zaprezentować polską prosperitę w 10. rocznicę odzyskania niepodległości), jego autorka była świeżą absolwentką architektury na Politechnice Warszawskiej. Anatolia Hryniewicka-Piotrowska miała na koncie jedynie zespołowe prace studenckie i dom mieszkalny dla pracowników Państwowej Fabryki Karabinów (zaprojektowany wspólnie z mężem, Romanem Piotrowskim).
Jej Pawilon Pracy Kobiet (1928-29) przeznaczony był do przedstawienia działalności organizacji feministycznych i w swojej formie, organizacji i wyposażeniu przywoływał obraz nowoczesnej willi.
"Za bezpośredni wzór mogła służyć ukończona w tym czasie realizacja "eksperymentalnego domu z celolitu" Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy przy ul. Katowickiej w Warszawie. Poruszająca się w kręgu awangardowych ugrupowań Bloku i Praesensu Piotrowska znała ją zapewne z autopsji. Z całą pewnością nieobce były jej również pisma i realizacje czołowego mistrza stołecznej szkoły architektornicznej – Le Corbusiera. (…) Choć udomowienie "kwestii kobiecych" na PWK wydaje się, z dzisiejszego punktu widzenia, zaprzeczeniem ideałów ruchu feministycznego, to należy zdać sobie sprawę, że wpisywało się ono w ówczesne metody prezentacji tej problematyki na całym świecie" – pisze Szymon Piotr Kubiak w książce "Architektki".
Diana Reiter
Diana Reiter była jedną z pierwszych kobiet architektek w Polsce. Urodziła się w rodzinie żydowskiej w 1902 roku w Drohobyczu, skąd wyjechała na studia do Lwowa. Tam, w 1927, ukończyła Wydział Architektury na Politechnice. W latach 1928-1932 pracowała w Dyrekcji Okręgowej Robót Publicznych w Krakowie. Już w 1928 roku jej projekt, stworzony wspólnie z Z. Kowalskim i A. Moschenim, otrzymał III miejsce w konkursie na gmach Biblioteki Jagiellońskiej.
Do dziś istnieją dwa zaprojektowane przez Reiter budynki w Krakowie: przy ul. Beliny-Prażmowskiego 26 (1933–35) oraz Pawlikowskiego 16 (1937–39). Zanim w 1941 roku trafiła do getta, pracowała w biurze projektowym inż. Kazimierza Kulczyńskiego. Jej tragiczną śmierć w obozie koncentracyjnym w Płaszowie (na rozkaz Amona Goetha, najprawdopodobniej w 1943) uwieczniono w wielu wspomnieniach Ocalonych z Holocaustu oraz w filmie Stevena Spielberga "Lista Schindlera" (1993).
Halina Skibniewska
Halina Skibniewska (1921–2011) była nie tylko architektką i urbanistką, ale również posłanką na Sejm PRL i wicemarszałkiem Sejmu (1971–85). Zaraz po studiach na Politechnice Warszawskiej pracowała w Biurze Odbudowy Stolicy, należała do zespołu zajmującego się odbudową Teatru Narodowego, jak również działała w biurze projektowym prof. Romualda Gutta – jednego z najważniejszych przedwojennych modernistów.
Jest autorką najpiękniejszych i najbardziej pożądanych warszawskich osiedli mieszkaniowych: Sadów Żoliborskich, w których wykorzystała naturalną zieleń, oraz Osiedla Szwoleżerów, gdzie zachowała fragmenty dekoracyjne pochodzące z ruin historycznych obiektów. Według jej projektu powstała także szkoła na Sadybie (1971). Jako pierwsza stworzyła również samodzielne mieszkania dla niepełnosprawnych.
"Osiedla Sady Żoliborskie z lat 1958-1963 czy Szwoleżerów z 1974-1976, realizowane w czasach ograniczeń normatywnych i finansowych, są dowodem, iż nawet w tamtych trudnych czasach można było w poczuciu etycznej odpowiedzialności za dzieło i odbiorcę, tworzyć lepiej, niż narzucał to suchy normatyw" – pisze Konrad Kucza-Kuczyński w książce "Kobiety w architekturze".
Helena Syrkusowa
Helena Syrkusowa (1900–1982) była absolwentką Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, z którą przez większość życia związana była jako profesor. Swoje projekty realizowała wspólnie z mężem, Szymonem. Razem stworzyli teorię, w której postulowali uprzemysłowienie budownictwa mieszkaniowego. Zaprojektowali m.in. masowe mieszkania na osiedlu WSM na Rakowcu (1934-1938) i na Kole w Warszawie oraz domy w Łodzi Marysinie i Grudziądzu. Byli również autorami wielu willi i budynków mieszkalnych, w których zastosowali konstrukcje stalowe lub żelazo-betonowe – m.in. przy ul. Jasiowej w Konstancinie (Skolimowie) w 1930 roku, przy ul. Katowickiej 26 w Warszawie (1936), w Sosnówce koło Pińska (1937) oraz przy Jaworzyńskiej w Warszawie (1936-1937).
W 1959 roku Helena Syrkusowa rozpoczęła samodzielną pracę nad osiedlem Tatary w Lublinie, kontynuowaną następnie przez zespół architektów. W 1976 wydała książkę "Ku idei osiedla społecznego", będącą podsumowaniem wieloletniej pracy jej i męża.
Źródła: Marta Leśniakowska, Rafał Ochęduszko, Marta A. Urbańska, Łukasz Wojciechowski, Barbara Zbroja, Szymon Piotr Kubiak, Andrzej Szczerski "Architektki" (wyd. EMG); sztetl.org.pl; sarp.warszawa.pl; kaiu.pan.pl; bryla.pl; culture.pl; oprac. AS, 18.02.2017