W edicie i re-edicie zmiana jest relatywnie mała, muzyk może zmienić strukturę utworu – na przykład układ zwrotek, albo ilość zapętlonych dźwięków. Mash-up to nałożenie na siebie dwóch piosenek. Zmiany wprowadzone w remiksie mogą tylko delikatnie zmieniać brzmienie, uwydatniać jakiś dźwięk; albo wręcz przeciwnie, mogą czerpać z utworu tylko pojedyncze dźwięki i wywracać go do góry nogami, negować jego wcześniejsze znaczenie.
Czasami muzycy zapraszają konkretnych artystów, żeby zremiksowali ich utwór - w ten sposób okazują szacunek ich stylowi, wcześniejszym osiągnięciom. W innych przypadkach umieszczają swoje nagrania w internecie i zapraszają wszystkich producentów świata – ''zróbcie z tym coś nowego''. A jeśli zrobią, i okaże się to wartościowe - może to być początkiem zaproszeń do realizowania kolejnych remiksów i szeregu artystycznych sukcesów.
''Dzieło w ruchu stwarza możliwość wielu indywidualnych interwencji, nie stanowi jednakże zachęty do interwencji bezkształtnych i chaotycznych – pisał Umberto Eco w ''Poetyce dzieła otwartego'' – jest swobodnym zaproszeniem do interwencji ukierunkowanej, do nieskrępowanego wejścia w świat, który pozostaje wszakże tym światem, jakiego chciał autor. Autor pozostawia, więc odbiorcy dzieło do dokończenia''.
Witamy w poetyce remiksu! Niniejszy przegląd prześledzi, w jaki sposób polscy artyści przekształcali dzieła muzyków spoza Polski. Począwszy od gigantów muzyki współczesnej (Iannis Xenakis), przez herosów muzyki techno (Sven Vath, Shed) aż po gwiazdy muzyki pop (Beyonce i Pharrell Williams).
Sven Väth – Strahlemann Und Soehne (Recognition Mix)
Nagraniami ukrywającego się pod pseudonimem Recognition Jacka Sienkiewicza (jednego z pionierów muzyki techno w Polsce) zainteresował się Sven Väth – współzałożyciel kultowej trance'owej wytwórni Harthous i Cocoon Recording, które para się techno. Jest producentem i didżejem, stałym rezydentem klubów słonecznej Ibizy. Remiks ''Strahlemann Und Soehne'' Vätha ukazał się na winylu, Sienkiewicz pogłębił jego brzmienie i do pogodnego utworu dodał dozę niepokoju. Rok później Jacek zagościł w katalogu Cocoon Recordings, która wydała jego drugą długogrającą płytę.
Yelle – L'amour parfait (The Phantom Remix)
Bartosz Kruczyński (znany z duetu Ptaki) pod pseudonimem The Phantom zajmuje się przede wszystkim muzyką house, chociaż równie dobrze czuje się w bardziej eksperymentalnych warunkach (nakładem rodzimego Sangoplasmo wydał kasetę ''MC 1'' zawierającą new-age’owe improwizacje). Oprócz tego jest autorem kilku singli z autorskimi produkcjami, a ostatnio wypuścił pierwszy długogrający album – ''LP 1'' (wydawcą jest belgijskie Silverback Recordings). Oprócz tego na swoim koncie ma wiele interesujących remiksów. W naszym zestawieniu znalazł się remiks najbardziej odbiegający od codziennej działalności Phantoma, czyli przeróbka piosenki francuskiej gwiazdy electropopu – Yelle.
Shed – Citylicker (Echoplex Soundlite Touch Remix)
Shed to pseudonim Renégo Pawlowitza, który od ponad dekady wyznacza trendy w europejskim techno. Utwór niemieckiego producenta zremiksował Echoplex, czyli Piotr Śliwiński, muzyk rodem z Warszawy. W młodości grał na perkusji, studiował w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyk Chopina i śpiewał w chórze gregoriańskim, później przeprowadził się do Kanady, gdzie zagłębiał tajniki syntezatorów i muzyki elektronicznej. Jego utwory można usłyszeć na płytach Soleil, Synewave, Kanzleramt, Tresora i wielu innych, a pulsujący remiks Sheda ukazał się na 12’’ płycie pod tytułem ''Remixes In Four Parts: Part 2''.
Pharrell Williams – Happy (en2ak Laid-Back Flip)
en2ak to jeden z artystów-wizytówek stołecznej U Know Me Records, czyli wytwórni specjalizującej się w połamanym nu beacie. Wydał już trzy długogrające albumy, ale oprócz tego bardzo lubi robić remiksy. Na przykład Rihanny, albo Pharella Williamsa. Ten drugi, znany z tego, że jest wesoły, w wersji en2aka, którą ten nazwał Laid-Back Flip, jest raczej refleksyjny i sentymentalny.
Zbigniew Karkowski – Doing by Not Doing (remiks Persepolis Iannisa Xenakisa) na taśmę
W roku 1971 Mohammad Reza Pahlawi, szachinszach Iranu (ostatni, ten, którego Ryszard Kapuściński opisał w ''Szachinszachu'') przygotowywał uroczyste obchodzy 2500 rocznicy założenia imperium perskiego przez Dariusza, czyli pierwszego szachinszacha – króla królów. Do przygotowania monumentalnego utworu został zaproszony Iannis Xenakis, jeden z kompozytorów, któremu zawdzięczamy obecny kształt muzyki nowej; wśród jego zainteresowań znajdowała się nie tylko muzyka, ale także matematyka. teoria gier i architektura. Efektem rocznicowych działań była kompozycja utrzymana w założeniach musique concrète na 8 taśm, wszystkiemu towarzyszył zachwycający pokaz świateł. W 2002 roku ukazała się płyta ''Persepolis + Remixes. Edition 1'', na której możemy usłyszeć ''Persepolis'' przerobione przez Zbigniewa Karkowskiego, zmarłego w 2013 roku artystę dźwiękowego.
W wywiadzie opublikowanym przez magazyn ''Glissando'' Karkowski opowiadał: ''Jestem krytyczny wobec sponsorowania sztuki ze środków publicznych, ale nie przejmuję się tym zanadto – a w każdym razie nie myślę o tym zbyt często. Najważniejsze jest to, czy powstała sztuka jest dobra; jeśli tak, to nic mnie nie obchodzi, skąd pochodziły pieniądze na jej stworzenie. Leni Riefenstahl nakręciła kilka wspaniałych filmów (jak ''Tryumf woli'' czy ''Olimpia'') za pieniądze od Hermanna Göringa, Iannis Xenakis skomponował Persepolis za pieniądze od szacha Iranu, jest całe mnóstwo podobnych przykładów. Europa ma bardzo długą tradycję subsydiowania sztuki. Wcześniej mecenasami byli królowie i arystokracja, obecnie tę funkcję przejęły rządy poszczególnych państw''.
Karkowski był wykształconym kompozytorem, ale stanowczo odcinał się od świata muzyki akademickiej i często podkreślał, jak bardzo zmurszała jest dla niego muzyka współczesna, a przede wszystkim sposób jej nauczania. Jako jedynego mistrza, związanego ze światem Akademii, wymieniał Iannisa Xenakisa: w 1989 roku uczył się systemu kompozycji komputerowej UPIC, stworzonego przez greckiego kompozytora, uczestniczył w jego wykładach na Université de Paris.
''Obu kompozytorów łączyło podobne podejście do dźwięku, Karkowski chętnie wykorzystywał typowe dla Xenakisa procedury stochastyczne – pisze Monika Pasiecznik –w muzyce elektronicznej osiągał efekty brzmieniowe często nieodległe od kompozycji Xenakisa. (...) Zdecydowanie mniej oczywiste (i przez to bardziej kuszące) jest zainteresowanie Karkowskiego drugą, ''antyczną'' stroną twórczości autora Orestei – ową archaiczną surowością nawiązań do najstarszej greckiej kultury mykeńskiej, ale także tradycyjnej sztuki japońskiej, silnie obecną zwłaszcza w utworach na chór i perkusję Xenakisa.
Muzyki Karkowskiego najlepiej posłuchać na bardzo dobrym nagłośnieniu i w lepszej jakości niż kopia udostępniona na Youtube. Można to zrobić na przykład w Muzeum Sztuki Nowoczesnej, gdzie 22 sierpnia będzie można wysłuchać utworów Xenakisa i Karkowskiego.
Thieves Like Us – Never Known Love (Kamp! remix)
Thieves Likue Us to szwedzko-amerykański zespół rodem z Berlina, a Kamp! to trio pochodzące z Łodzi. Obydwie grupy łączy miłość do piosenki wywodzącej się z tradycji muzyki elektronicznej, w ich muzyce słychać odległe wpływy kraut rocka, nowej fali, a nawet francuskiego house'u. ''Never Known Love'' w wersji Kamp! jest jeszcze bardziej łagodniejsze niż oryginał.
Magic Wand Edits – Lonely Night (Ptaki Edit)
Magic Wand to brytyjski label specjalizujący się w editach. Na najnowszej, już 10, sygnowanej przez nich płycie winylowej, znalazło się miejsce dla przeróbki nagranej przez rodzimy duet Ptaki, którego cała twórczość opiera się na estetyce remiksu. Ich domena to relaksujące disco, czasami bliższe muzyce house, innym razem rozwlekłym balearycznym melodiom.
Zazwyczaj sięgają do bogate kufra z dziejów polskiej piosenki rozrywkowej, tym razem sięgnęli na Zachód. Przerobili utwór zespołu Scorpions. Tak, tej grupy złożonej z mężczyzn obdarzonych niezwykle bujnymi fryzurami, których płyta znajdzie się bodaj w każdej polskiej kolekcji winyli zbieranej w latach 80.
Przeczytaj krótki przewodnik po czterech dekadach disco w Polsce, w którym znalazła się piosenka Ptaków – ''Krystyna''
Spotkanie – Czemużeś Mnie, Matulenko (Margaret Dygas Impulse Remix)
Margaret Dygas, czyli wychowana w USA, ale urodzona w Polsce Małgorzata Joanna Dygasiewicz, teraz osiadła w Niemczech. Klubowicze spragnieni ciekawej muzyki mogą ją często spotkać w berlińskiej Panoramie, a czytelnicy Culture.pl mogą posłuchać utworu, który nagrała na składankę proponującą nowe rozumienie pojęcia ''muzyka etniczna'' (
ethnic music, zaproponowałbym tłumaczenie ''muzyka tradycyjna'', albo za Andrzejem Bieńkowskim
''muzyka wiejska'', chociaż w tym wypadku jest to raczej muzyka miejska).
Etniczną muzykę współczenych Niemiec reprezentują między innymi gruzińska producentka remiksująca starą bośniacką sevdalinkę (rzewna piosenka ludowa), chorwacka klapa (utwór a capella śpiewany przez męski zespół) przerobiona przez pionierkę niemieckiej elektroniki Gudrun Gut i elektroniczna wersja utworu zaśpiewanego przez chór berlińskich Koreańczyków. Utwór pochodzi z płyty ''New German Ethnic Music-Immigrant's Songs From Germany Electronically Reworked'' wydanej w 2014 roku przez Karaoke Kalk na CD, etniczno-elektroniczny przebój Dygas znalazł się także na winylowym singlu promującym płytę.
Moody – Freeki Mutha Fucker (Catz 'n Dogz Edit)
Serwis discogs.com mówi, że Catz N' Dogz nagrali 58 remiksów, to całkiem sporo. My zaprezentujemy najsławniejszy z nich, czyli edit ''Freeki Mother Fucker'' Moodymana, absolutnego klasyka muzyki klubowej. Utwór został duetowi polskich producentów wykradziony i wydany bez zgody zespołu na winylowej płycie, co ich delikatnie rozzłościło. Postanowili udostępnić go za darmo, z możliwością pobrania przez każdego.
Beyoncé – End of Time (Jimek Remix)
W dniu niektórych didżejów nadchodzi taki dzień, w którym dostają niespodziewanie telefon od Beyoncé. Z tego co się orientuje, zdarza się to całkiem rzadko, ale Jimkowi się udało. Jimek produkuje muzykę elektroniczną, oprócz Beyoncé współpracował między innymi z Pezetem, w internecie znajdziecie także jego solowe produkcje. W życiu prywatnym jest synem Krzesimira Dębskiego, kompozytora, specjalizującego się przede wszystkim w muzyce filmowej.
(Lista będzie ciągle otwarta – jeśli jesteście ciekawi jak polscy producenci reinterpretują zagraniczną muzykę zaglądajcie co jakiś czas do tego artykułu. Brakuje ci jakiegoś remiksu? Napisz o tym w komentarzu!)
24.07.2014, opr. fl