Finałową piątkę wyłoniono spośród 10 nominacji, które ogłoszono w marcu 2014. Zobacz nominacje... Laureata poznamy 23 maja 2014 r. podczas gali w Muzeum Historii Żydów Polskich.
Finaliści Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za rok 2013:
1. Mark Danner, "Masakra w El Mozote. Opowieść o deprawacji władzy", z angielskiego przełożył Krzysztof Umiński, wyd. Wielka Litera, Warszawa
Amerykanin Mark Danner odtworzył przebieg zbrodni w salwadorskim El Mozote, gdzie 10 grudnia 1981 r. mordowano mężczyzn, kobiety i dzieci posądzanych o współpracę z lewicową partyzantką.
- Danner niezwykle pieczołowicie odtworzył przebieg zbrodni. Kim były ofiary? A oprawcy? A także - jak to możliwe, że gdy o rzezi dokonanej przez żołnierzy w El Mozote napisały największe gazety w USA, strumień amerykańskich pieniędzy mógł nadal płynąć do kas salwadorskiego reżimu? - pyta Olga Stanisławska z jury Nagrody Kapuścińskiego. I odpowiada:
"Analizując źródła ujawnione w dziesięć lat po masakrze, Danner opisuje dokładnie, jak mimo sprawnie działających mediów i instytucji broniących praw człowieka USA mogły stanąć po stronie zbrodniarzy. W latach zimnej wojny wyższą racją wydawało się niedopuszczenie do zwycięstwa kolejnej lewicowej partyzantki w Ameryce Środkowej. Czy dziś, kiedy książka ukazuje się w Polsce, za podobną wyższą rację nie uznaje się wojny z terroryzmem?"
Więcej na wyborcza.pl
Wojciech Jagielski prowadzi nas meandrycznym szlakiem przez historię RPA. Jakby opowiadał legendę, baśń o Mandeli - legendarnym przywódcy, i o Saddamie - wynalazcy wuwuzeli, kibicu opętanym miłością do futbolu – pisze Iwona Smolka.
"W tamtych czasach", "wówczas", "wtedy" - to najczęstsze określenia. Czas historyczny nie musi się pokrywać z czasem legendy.
Ten celowy zabieg narracyjny każe zapytać, o czym właściwie jest ta książka? Najkrócej da się odpowiedzieć - o wierności sobie i swoim marzeniom.
3. Elisabeth Asbrink "W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa", ze szwedzkiego przełożyła Irena Kowadło-Przedmojska, wyd. Czarne, Wołowiec
Szwedka Elisabeth Asbrink zmierzyła się z mitem ojczyzny lat 30., kraju tolerancji, dla którego kilkuset "rasowo obcych" uchodźców okazało się zagrożeniem ładu.
Pisze Maciej Zaremba Bielawski:
"W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa" to splecione po mistrzowsku trzy dramaty. Pierwszy to misterium pasyjne rodzicielskiej miłości, która każe rodzicom ukrywać narastającą wokół grozę w setkach listów do syna. Drugi to dzieje zagubionego na szwedzkiej prowincji żydowskiego chłopca, którego przyjaźń połączyła z lokalnym nazistą, niejakim Kampradem - przyszłym twórcą Ikei. Bohaterką trzeciego dramatu jest sama autorka.
Cały tekst na wyborcza.pl
Filip Springer sprawdził, jak koncepcje architektów wizjonerów funkcjonowały w rzeczywistości PRL. Piotr Mitzner:
"Zaczyn" to świetne połączenie biografii z reportażem. Jego głównym bohaterem jest Oskar Hansen, pół Norweg, pół Rosjanin, który został polskim architektem. Ale Springer próbuje też wydobyć z cienia jego żonę Zofię, współautorkę wielu projektów męża, sprowadzającą na ziemię wizje tego filozofa przestrzeni miejskiej.
5. Katherine Boo "Zawsze piękne. Życie, śmierć i nadzieja w slumsach Bombaju", z angielskiego przełożyła Adriana Sokołowska-Ostapko, wyd. Znak, Kraków
Amerykanka Katherine Boo przez ponad trzy lata odwiedzała dzielnicę biedoty Annawadi w Bombaju. Stworzyła przejmujący obraz życia wykluczonych.
Elżbieta Sawicka:
"Boo obserwowała rodziny gnieżdżące się w zaszczurzonych barakach, bezrobotnych dorosłych, dzieci niechodzące do szkoły, małych złodziejaszków i zbieraczy śmieci. Ludzi bezradnych, przegranych, ale także tych, którzy z determinacją walczą o społeczny awans. Usiłują wyrwać się ze slumsów - nieraz za pomocą gangsterskich metod. Nie są aniołami, potrafią bezwzględnie wykorzystywać słabszych od siebie. Reporterka pisze o nich z empatią, ale bez idealizowania."
Tegorocznych finalistów spośród 10 nominowanych wybierało jury pod przewodnictwem Macieja Zaremby Bielawskiego w składzie: Elżbieta Sawicka, Iwona Smolka, Olga Stanisławska i Piotr Mitzner. Laureata poznamy 23 maja podczas gali w Muzeum Historii Żydów Polskich. Zwycięzca otrzyma nagrodę w wysokości 50 tys. zł, a nagrodą 15 tys. zł zostanie uhonorowany autor najlepszego przekładu.
Wszyscy finaliści i dotychczasowi laureaci 24 maja wezmą udział w spotkaniach z czytelnikami podczas Dnia Reportażu na Warszawskich Targach Książki na Stadionie Narodowym.
Źródło: wyborcza.pl, opr. mg, 10.4.2014