Pierwsza kobieta po wojnie, która uzyskała dyplom architekta na Politechnice we Wrocławiu, znana jest przede wszystkim z tzw. "Manhattanu" – charakterystycznych bloków na placu Grunwaldzkim, za które otrzymała Honorową Nagrodę SARP (1974). Przez 22 lata mieszkała w zaprojektowanym przez siebie Domu Naukowca, który w wyposażeniu miał wbudowane meble (współautorzy: Edmund Frąckiewicz, Maria Tawryczewska, Igor Tawryczewski, 1957-60), ale jak mówi "nie jako współautor projektu, ale jako żona profesora Politechniki". Pod koniec lat 70. Jadwiga Grabowska-Hawrylak rozpoczęła budowę własnego domu – jednorodzinnego, w którym mieszka do dziś. Jego współautorem jest syn Maciej Hawrylak. Za ten projekt w 1984 roku otrzymali nagrodę Dom Roku SARP.
Przemo Łukasik / Medusa Group – Bolko Loft
Dom własny Przemo Łukasika z pracowni Medusa Group jest najczęściej przytaczanym w Polsce przykładem rewitalizacji i adaptacji obiektów postindustrialnych. Znajdujący się na terenie starej kopalni (w Zakładach Górniczo-Hutniczych "Orzeł Biały" w Bytomiu) dom na żelbetowych słupach unosi się osiem metrów nad ziemią. W 2004 roku Bolko Loft nominowano do prestiżowej nagrody Mies van der Rohe, otrzymał także pierwszą nagrodę w II Międzynarodowym Konkursie Młodych Architektów "Leonardo 2007" w Mińsku. Bolko Loft uznano za jedną z 20. najciekawszych realizacji architektonicznych w Polsce po 1989 roku – w ramach wystawy "Polska. Ikony architektury" organizowanej przez "Architekturę-murator".
Budynek uznawany jest za "znak firmowy", autorski manifest grupy projektantów Medusa Group, którzy w swoim portfolio mają wiele docenionych realizacji rewitalizujących obiekty poprzemysłowe.
Piotr Śmierzewski / HS99 – H9
Willa własna Piotra Śmierzewskiego znajduje się nad jeziorem Lubiatowo, na obrzeżach Koszalina. Tak jak każdy budynek projektowany przez współprowadzone przez architekta biuro HS99, otrzymał swój numer – H9. Jego bryła przypomina ceglany kontener w kształcie litery "S", który formą i prostotą odcina się od panującego w okolicy stylu naśladującego dworkowy. Dom można uznać za przykład głoszonych przez HS99 poglądów na projektowanie, w których dominuje dyscyplina i duch racjonalizmu. "Wszak Szwajcarzy nie wymyślają ciągle od nowa zegarka. Oni pracują nad nim od wieków i po troszeczku go ulepszają" – mówią w rozmowie z Polityką, która przyznała im Nagrodę Architektoniczną za nową siedzibę biblioteki Uniwersytetu Śląskiego (CINiBA, 2012). Współautorem H9 jest Dariusz Herman.
Ewa i Stefan Kuryłowicz – nowoczesność i historia
Dom własny Ewy i Stefana Kuryłowiczów, właściciela i twórcy jednej z największych współczesnych pracowni architektonicznej – Kuryłowicz & Associates, znajduje się w letniskowej, zabytkowej miejscowości nad Wisłą. Projekt od początku wzbudzał kontrowersje – nowoczesny budynek miał nie pasować do historycznej zabudowy miasteczka. Jego obrońcy wskazywali na jego położenie – bezpiecznie oddalone od Rynku i centrum Kazimierza. Dodatkowo willa odnosi się do lokalnych tradycji budowlanych, jest uwspółcześnioną wersją kazimierskich kamiennych domów sprzed wieków. "Wspinający się" po wzgórzu dom jest też ekonomiczny, ocieplany pompą z głębi ziemi.
Roman Rutkowski – starzejący się dom
We wrocławskiej dzielnicy Krzyki architekt i krytyk Roman Rutkowski wybudował minimalistyczny dom, który z jednej strony nawiązuje do stojących w sąsiedztwie "sześcianów" z lat 70., a z drugiej do starych poniemieckich willi. Starzejące się elewacje z drewna komponują się z surowym wnętrzem, w którym na podłogach wylany jest beton, a ściany i sufity wyłożone są płytami OSB.
Małgorzata Sadowska-Sobczyk – życie w koronach drzew
W podwarszawskim Józefowie architektka Małgorzata Sadowska-Sobczyk zaprojektowała dom z pracownią malarską, który idealnie wpisuje się w otoczenie starego sosnowego lasu. Budynek stoi blisko innych posiadłości, dlatego jego autorka niemal wszystkie pokoje i kuchnię ulokowała na piętrze. Dzięki temu przez wielkie okna widać tylko pnie i korony drzew. W 2013 roku dom zwyciężył w piątej edycji plebiscytu „Polska Architektura XXL“ organizowanego przez internetową Grupę Sztuka Architektury. Rok wcześniej znalazł się w finale konkursu „Życie w architekturze“.
Agnieszka Zając, Artur Toboła / GRID Architekci – dom jako zagroda
Dom na historycznym wrocławskim osiedlu Osobowice składa się z dwóch niezależnych budynków połączonych drewnianym tarasem, z których jeden to przestrzeń prywatna, a drugi – pracownia architektoniczna. "Budynek wzorowany jest na przedwojennym, podupadającym gospodarstwie, które chcieliśmy kupić" – mówi jego współautorka Agnieszka Zając. By nadać architekturze lokalnego charakteru nawiązującego do zabudowy zagrodowej, do jego budowy zastosowano tradycyjne materiały: drewno, cegłę oraz tynk. Dom wygrał w XXIII edycji konkursu architektonicznego Piękny Wrocław w kategorii Najładniejszy dom jednorodzinny.
Robert Konieczny – Arka Koniecznego
Dom na wzgórzu beskidzkim jednego z najczęściej nagradzanych współczesnych architektów (pracownia KWK Promes) to budynek z betonu, który ma dwa dachy. Ten drugi jest na dole, co sprawia wrażenie, jakby dom unosił się nad doliną. W praktyce odwrócenie budynku do góry nogami umożliwia swobodne płynięcie wody po stoku w czasie deszczu. "Dom jest jak most (…)" – mówi jego autor Robert Konieczny (współautorem jest Łukasz Marciniak). "Budynek styka się z ziemią tylko w jednym miejscu, a sypialnie znalazły się na poziomie pierwszego piętra." Architekt zbudował wcześniej m.in dom dla swojej mamy – tzw. Dom z Kapsułą (2004), który wyróżniono I nagrodą w konkursie SARP oraz Grand Prix Śląska Architektura Roku 2006.
Anna Misiura, Łukasz Kabarowski / KMA Kabarowski Misiura Architekci – Dom na wysoki kontrast
Dom własny architektów z pracownią we wsi pod Wrocławiem zbudowany jest na planie liery "L". Minimalistyczna, biała bryła widoczna od strony ulicy odróżnia się od ciemnej blachy kortenowej, którą oblicowano parter. W opozycji do tej bezokiennej fasady i zgodnie z pomysłem odizolowania poszczególnych stref życia – elewacja ogrodowa składa się z ogromnych tafli szkła.
Autorka: Agnieszka Sural, 2.12.2013