Polskie wystąpienie w czasie Targów Książki w Lipsku / Leipziger Buchmesse - zarówno na terenie targowym, jak i w przestrzeni miejskiej - organizuje Instytut Polski w Berlinie, Oddział w Lipsku we współpracy z Instytutem Książki: 15-17 marca 2012.
W programie tego wystąpienia szczególny nacisk został położony na dwie postacie: Janusza Korczaka i Brunona Schulza. Nie zabraknie też głosu współczesności. Zaproszeni z Polski goście, m.in. Olga Tokarczuk, Sylwia Chutnik i Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, wezmą udział w dyskusjach i będą rozmawiać o swoich książkach wydanych w języku niemieckim.
Na polskim stoisku Instytut Książki zaprezentuje nowości wydawnicze, dorobek Programu Translatorskiego ©POLAND (dofinansowane przez Instytut przekłady polskiej literatury), najciekawsze publikacje dla dzieci i młodzieży oraz książki autorów zaproszonych w tym roku do Lipska.
Szczególna uwaga w tym roku będzie skierowana na dwie wybitne postacie: Janusza Korczaka (1878-1942) - lekarza, pedagoga, wychowawcę, bojownika o prawa dziecka, pisarza i autora książek dla dzieci oraz Brunona Schulza (1892-1942) - wybitnego pisarza, malarza, rysownika i grafika. W roku 2012 mija 70. rocznica śmierci Korczaka i Schulza oraz 120. rocznica urodzin Brunona Schulza. Rok 2012 został ogłoszony Rokiem Korczaka.
Instytut Polski uczestniczy w tym roku także w nowym niemiecko-polsko-białorusko-ukraińskim programie "tranzyt. Literatur aus Polen, der Ukraine und Belarus" zainicjowanym przez Robert Bosch Stiftung i Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej (Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit). Gośćmi TRANZYTU są m.in. Andrzej Stasiuk, Joanna Bator, Justyna Bargielska, Bohdan Piasecki, Robert Traba, Igor Stokfiszewski, Piotr Siemion, Martin Pollack, Natalka Śniadanko, Jurij Andruchowycz, Swietłana Aleksijewicz, Andriej Chadanowicz, Serhij Żadan.
Lipskie Targi Książki / Leipziger Buchmesse, które potrwają od 15 do 18 marca 2012, to najważniejsze literackie wydarzenie początku roku, wyjątkowe forum spotkań autorów i czytelników. W programie "Leipzig liest" / "Lipsk czyta" - największego festiwalu czytania w Europie - znalazły się dwa tysiące imprez na terenie targów i reszty miasta.
Edukacja, programy dla szkół, audiobooki, nowe media plus szczególny nacisk na literaturę z Europy Środkowej i Wschodniej to charakterystyczne cechy lipskiego festiwalu.
W roku 2011 stoiska ponad 2 150 wystawców z 26 krajów odwiedziło 45 tysięcy specjalistów z branży i 163 tys. zwykłych gości. Podczas otwarcia Festiwalu tradycyjnie już przyznana zostanie Lipska Nagroda Porozumienia Europejskiego (Leipziger Buchpreis zur Europäischen Verständigung). W tym roku otrzymają ją historycy Ian Kershaw i Timothy Snyder. W ubiegłych latach laureatami nagrody byli m.in. Ryszard Kapuściński (1994), Hanna Krall (2000) i Martin Pollack (2011).
Dla uczczenia pamięci Wisławy Szymborskiej przed każdym literackim wydarzeniem Targów zostanie odczytany jeden wiersz poetki.
Harmonogram wybranych wydarzeń targowych
15 marca 2012, czwartek
- godz. 12:30 - "Janusz Korczak - Der König der Kinder"
prezentacja książki - Rupert Neudeck
miejsce: Leipziger Messe, Lesebude 2, Halle 2, Stand F 309
- godz. 13:00-14:00 - "tranzyt": "Wojna na wspomnienia"
z udziałem: Oksany Zabużko, Roberta Traby, Swietłany Aleksijewicz; moderator: Martin Pollack
miejsce: Leipziger Messe, Forum OstSüdOst, Halle 4, Stand E505
- godz. 14:00-15:00 - "tranzyt": "Poezja z Polski, Ukrainy i Białorusi"
z udziałem: Volhy Hapejewej, Justyny Bargielskiej, Eleny Zasławskiej; moderator: Kateryna Stetsevych
miejsce: Leipziger Messe, Forum OstSüdOst, Halle 4, Stand E505
- godz. 15:00-16:00 - "tranzyt": "Landvermesser. Spurensuche in alten und neuen Räumen"
z udziałem: Artura Klinaua, Andrzeja Stasiuka, Jurko Prochaśki; moderator: Martin Pollack
miejsce: Leipziger Messe, Forum OstSüdOst, Halle 4, Stand E505
- godz. 17:00 - Jan Karski: "Mein Bericht an die Welt. Geschichte eines Staates im Untergrund"
prezentacja książki i rozmowa z dr Helgą Hirsch (Berlin) i prof. dr. Andrzejem Żbikowskim (Uniwersytet Warszawski)
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
- godz. 18:00 - "In der Wahrheit leben" / "Żyć w prawdzie" - teksty Ludwiga Mehlhorna i jemu poświęcone
Książka zawiera pisma autorstwa Ludwiga Mehlhorna (zmarłego w 2011 roku dysydenta, obrońcy praw człowieka i pośrednika między kulturami) oraz teksty jemu poświęcone; tom naświetla też jego kontakty z polską opozycją od końca lat 70., m.in. z KOR oraz środowiskami katolickimi; Mehlhorn tłumaczył też na niemiecki teksty publikowane w drugim obiegu;
przygotowanie: Stephan Bickhardt
miejsce: Gedenkstätte Museum w "Runden Ecke", Dittrichring 24, 04109 Leipzig; wstęp wolny
- godz. 18:30 - Vom Reiz des Übersetzens / O uroku tłumaczenia
Manfred Mack rozmawia z Martinem Pollackiem, laureatem nagrody Karl-Dedecius-Preis przyznawanej co dwa lata tłumaczom z języka niemieckiego na polski i z polskiego na niemiecki. Martin Pollack opowiada o swoich "polskich lekcjach", pierwszym kontakcie z językiem, o ludziach, polskiej kulturze i o tym, jak został tłumaczem - przełożył dzieła takich autorów, jak Ryszard Kapuściński, Wilhelm Dichter, Henryk Grynberg i Michał Głowiński; Manfred Mack jest pracownikiem naukowym Deutschen Polen-Institut Darmstadt
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
- godz. 20:00 - Vorhang auf, Europa! / Kurtyna w górę, Europa!
Mury upadły już ponad 20 lat temu, mimo to za inną kurtyną - nie tak żelazną, jak kiedyś - w dalszym ciągu pozostają duże części naszego kontynentu. Chodzi o granicę Schengen oddzielającą Polskę i Unię od Białorusi i Ukrainy. Podczas swojej Prezydencji Polska opowiedziała się za ideą "otwartej Europy", postulowała też intensyfikację kontaktów z sąsiadami zza granicy. Pomocny może się w tym okazać - i to także na polu literatury - tzw. "mały ruch przygraniczny". Jak działa ten literacki ruch graniczny, w którym uczestniczą autorzy z Polski, Ukrainy i Białorusi?
Udział biorą: Andriej Chadanowicz, Natalka Śniadanko, Małgorzata Buchalik, Martin Pollack
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
16 marca 2012, piątek
- godz. 12:30 - Iwona Chmielewska: "Blumkas Tagebuch"
prezentacja niemieckiego wydania książki Iwony Chmielewskiej "Pamiętnik Blumki"
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
- godz. 13:00-14:00 - "tranzyt": "Soziale Milieus. Engagierte Literaturen"
z udziałem: Joanny Bator, Artura Klinaua, Serhija Żadana; moderator: Claudia Dathe
miejsce: Leipziger Messe, Forum OstSüdOst, Halle 4, Stand E505
- godz. 14:00-15:00 - "tranzyt": "Kulturverständigung. Über die Grenzen hinweg"
z udziałem: Moniki Sznajderman, Natalki Śniadanko, Zmicera Visznioua, Małgorzaty Buchalik; moderator: Katharina Raabe
miejsce: Leipziger Messe, Forum OstSüdOst, Halle 4, Stand E505
- godz. 17:00-18:00 - "tranzyt": "Fokus Polen"
z udziałem: Andrzeja Stasiuka i Joanny Bator; moderator: Olaf Kühl
miejsce: Leipziger Messe, Forum OstSüdOst, Halle 4, Stand E505
- godz. 18:30 - Bruno Schulz in Wort, Bild und Klang / Bruno Schulz w słowach, obrazach i dźwiękach
Hans-Christian Trepte (polonista, Universität Leipzig), Doreen Daume (tłumaczka dzieł m.in. Brunona Schulza, Czesława Miłosza, Tkaczyszyna-Dyckiego, jak również ostatnio Olgi Tokarczuk, Wiedeń) oraz Matthias Hummitzsch (aktor, Lipsk); w świat grafik Schulza wprowadzi prof. dr. hab. Tomasz Torbus (historyk sztuki, Gdańsk); muzyka: "Fragmente aus Frühling" Klausa Hubera do tekstów Schulza; Dorothea Hemken (skrzypce), Silke Peterson (fortepian) N.N. (mezzosopran)
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
- godz. 20:00 - Olga Tokarczuk: "Der Gesang der Fledermäuse"
prezentacja niemieckiego wydania książki Olgi Tokarczuk "Prowadź swój pług przez kości umarłych"
miejsce: Kunsthalle der Sparkasse, Otto-Schill-Straße 4 a, 04109 Lipsk; wstęp wolny
17 marca 2012, sobota
- godz. 14:00-15:00 - "tranzyt": "Seismographen. Zur Rolle der Schriftsteller"
z udziałem: Sylwii Chutnik, Jurija Andruchowycza, Alhierda Bacharewicza; moderator: Olaf Kühl
miejsce: Leipziger Messe, Forum OstSüdOst, Halle 4, Stand E505
- godz. 15:00 - w cyklu "Kleine Sprachen - Große Literaturen" / "Małe języki - wielka literatura": Vom Rande / Głosy z rubieży
udział biorą: Christos Ikonomou (Grecja), Sylwia Chutnik i Monika Kompaníková (Słowacja)
moderator: dr Jörg Plath (dziennikarz i krytyk literacki, Berlin)
miejsce: Leipziger Messe, Forum Ost-Südost
- godz. 15:00 - Schwerpunkt: Fußball-EM Polen - Ukraine 2012
dr Thomas Urban: "Schwarze Adler - Weiße Adler. Deutsche und polnische Fußballer im Räderwerk der Politik", Antje Ritter-Jasińska: "CityCult EM 2012"
z udziałem piłkarza Dariusza Wosza (brał udział w 24 meczach w barwach niemieckich, w tym w 7 dla NRD i 17 dla DFB-Nationalelf)
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
- godz. 16:00-17:00 - "tranzyt": "Freistoß. Fußball und Gesellschaft in Polen, der Ukraine und Belarus"
z udziałem: Piotra Siemiona, Serhija Żadana, Andrieja Chadanowicza; moderator: Natalka Śniadanko
miejsce: Café Europa, Halle 4, Stand E401
- godz. 17:00-19:00 - Leipziger Europaforum - Teure Vielfalt? Europas Werte in der Krise / Kosztowna różnorodność? Wartości Europy w kryzysie
udział biorą: György Dalos, pisarz i historyk (Berlin), dr Zsuzsa Breier, prezes Dialog.Kultur.Europa (Berlin) oraz Piotr Buras, publicysta "Gazety Wyborczej" (Berlin); moderator: prof. dr Eckart Stratenschulte (Berlin)
miejsce: Zeitgeschichtliches Forum Leipzig, Grimmaische Straße 6, 04109 Lipsk; wstęp wolny
- godz. 18:30 - Sylwia Chutnik: "Weibskram"
prezentacja i czytanie fragmentów niemieckiego wydania książki Sylwii Chutnik "Kieszonkowy atlas kobiet"
moderator: Benjamin Voelkel (tłumacz, Berlin); tekst niemiecki czyta: Corinna Waldbauer (aktorka, Lipsk)
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
- godz. 20:00 - Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki: "Geschichte polnischer Familien"
prezentacja niemieckiego wydania książki "Dzieje rodzin polskich"
udział biorą: Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki i Doreen Daume (tłumaczka)
miejsce: Instytut Polski, Markt 10; wstęp wolny
- godz. 21:00 - "tranzyt": "tranzyt-Nacht" - slam poetry
z udziałem: Bas Böttchera, Bohdana Piaseckiego, Andrieja Chadanowicza, Eleny Zasławskiej, Serhija Żadana
miejsce: Skala, Gottschedstraße 16, 04109 Leipzig
Źródło: leipzig.polnischekultur.de, informacje prasowe; opr. ak