Na zdjęciu: scena z przedstawienia "(A)pollonia" Krzysztofa Warlikowskiego; fot. Stefan Okołowicz / Nowy Teatr
"(A)pollonia" Krzysztofa Warlikowskiego z warszawskiego Nowego Teatru uznano w Rosji za najlepsze widowisko z zagranicy w minionym roku. Otrzyma nagrodę festiwalu "Złota Maska".
Przedstawienie zostało pokazane w marcu 2011 roku w cyklu: "Polski teatr w Moskwie" przygotowanym przez "Złotą Maskę" i Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie. Razem z reżyserem Krzysztofem Warlikowskim nagrodę za "(A)pollonię" odbiorą: Małgorzata Szczęśniak, autorka scenografii do widowiska i Piotr Gruszczyński, który wraz z Jackiem Poniedziałkiem i samym Warlikowskim przygotował adaptację tekstu do sztuki.
Nagroda dla Krzysztofa Warlikowskiego jest kolejnym dowodem na ogromną popularność teatru polskiego w Rosji w ostatnich latach i na wpływ, jaki wywiera na rosyjski teatr. Sporo uwagi polskiemu przedstawieniu poświęciły rosyjskie media.
"Polski teatr w drugiej połowie dwudziestego wieku był wyostrzony na awangardę, eksperyment i twórcze poszukiwania. Niektóre ze spektakli [...] widziała już cała Europa i nie bez przyczyny. Głównym punktem programu jest spektakl Krzysztofa Warlikowskiego '(A)pollonia'. Według mnie to w ogóle jeden z najlepszych spektakli ostatniego dziesięciolecia. Po pierwsze to absolutnie nowoczesny język teatralny. Tekst sceniczny jest na tyle zwarty i porywający, że pięć godzin przelatuje na jednym oddechu." [Jelena Kowalska "Afisza", dwutygodnik ukazujący się we wszystkich dużych miastach Rosji].
"Desant polskiego teatru na ostatniej 'Złotej Masce' to niemal gwóźdź jej programu - rozpoczął się spektaklem '(A)pollonia' Krzysztofa Warlikowskiego - pisała Olga Fuks w tekście 'Co pięć sekund zagłada', ['Wieczierniaja Moskwa', 23 marca 2011]. - Czas akcji – antyk i dwudziesty wiek, wojna trojańska i druga światowa, wieczność i dzień wczorajszy, którego popiół wciąż wwiewa do serc. Postaci – bohaterowie to kaci i ofiary nieskończonej wojny (z reguły są to ci sami ludzie). Listę autorów tworzą Eurypides, Ajschylos, Hanna Krall, Jonathan Littell, John Maxwell Coetzee, Rabindranath Tagore. Ale zdawać by się mogło, że spektakl został napisany przez jego twórców, jest do tego stopnia 'przyswojony', każde słowo jest przesiąknięte ich nerwową energią i odwagą. [...] Warlikowski korzysta z wyrazistych środków teatralnych jak dziecko w supermarkecie: łapie wszystko, co wpadnie mu pod rękę. Wideoinstalacje, szklane pawilony, lalki obok ludzi, mikrofony, muzyka rockowa, cielesna swoboda – każdy dotychczasowy środek wyrazu współczesnego teatru europejskiego jest dobry, wszystko po to, aby wyrazić spopielałą myśl."
"Złota Maska" to najważniejszy rosyjski festiwal teatralny i najbardziej prestiżowa państwowa nagroda wręczana od 1994 roku we wszystkich kategoriach teatralnych: teatr dramatyczny, opera, balet, operetka, musical i teatr lalkowy.
Nagroda za najlepsze zagraniczne przedstawienie w Rosji przyznawana jest od 1998 roku. O jej przyznaniu decydują krytycy i dziennikarze. Wśród nagrodzonych w poprzednich latach znaleźli się między innymi: Giorgio Strehler, Josef Nadj, Eimuntas Nekrošius, Pina Bausch, Michael Thalheimer, Alvis Hermanis, Tamás Ascher, Robert Lepage. To nie pierwsza "Złota Maska" dla polskiego twórcy. W 2008 roku uhonorowano nią Krystiana Lupę za widowisko "Mewa" według Czechowa przygotowane na scenie Teatru Aleksandryjskiego w St. Petersburgu.
Co roku w Moskwie odbywa się przegląd najważniejszych rosyjskich przedstawień. Ale dawno już festiwal wykroczył poza teatralną scenę Rosji i uwzględnia także program pozakonkursowy, na który składają się widowiska teatrów z krajów członkowskich Wspólnoty Niepodległych Państw i republik bałtyckich. Od sześciu lat festiwal intensywnie rozwija również program międzynarodowy.
Podczas poprzedniej odsłony "Złotej Maski" w 2011 roku szczególną uwagę skierowano na Polskę. Program "Teatr polski w Moskwie" był pierwszym tak dużym pokazem polskiego teatru i dramatu w Rosji. Podczas kolejnej, tegorocznej edycji teatr polski był również silnie obecny. Pokazane zostały dwa przedstawienia Krystiana Lupy: "Persona. Ciało Simone" oraz, ze względu na ogromne zainteresowanie publiczności, doskonale przyjęte w 2011 roku - "Persona Marylin".
Ceremonia wręczenia nagród festiwalu "Złota Maska" odbędzie się 16 kwietnia 2012 roku na scenie Teatru Bolszoj w Moskwie.
"(A)pollonię" Nowego Teatru będzie można obejrzeć w Warszawie 17-20 maja 2012.
Źródło: informacje prasowe, www.nowyteatr.org
Opracował: JRK, kwiecień 2012.