Anda Rottenberg, fot. Radek Jaworski / Forum
Jedna z najwybitniejszych kuratorek i wielka znawczyni sztuki Anda Rottenberg odebrała Nagrodę im. prof. Aleksandra Gieysztora przyznawaną po raz czternasty przez Fundację Kronenberga. Rottenberg jest pierwszą kobietą uhonorowaną tym wyróżnieniem.
Andę Rottenberg nagrodzono za wybitne osiągnięcia w działalności badawczej, wystawienniczej, społecznej oraz animacji kultury, w obszarze polskiej i światowej sztuki ostatnich dekad XX i początku XXI w. Ponadto Kapituła Nagrody pod przewodnictwem prof. Andrzeja Rottermunda doceniła Rottenberg za jej działalność związaną z popularyzacją polskiej sztuki współczesnej oraz zasługi w promowaniu polskich artystów, szczególnie młodych, rozpoczynających karierę.
"Pragniemy wyrazić nasz podziw dla Andy Rottenberg i jej działalności zajmującej rozległe terytoria sztuki, wystawiennictwa i dziedzictwa kulturalnego. Słusznie uznaje się ją za jedną z
najwybitniejszych osób kultury, nie tylko w Polsce. Szczególnie chciałbym podkreślić jej zasługi w uświadamianiu nas o ogromnym potencjale sztuki nowoczesnej i współczesnej, jako części naszego dziedzictwa i jego roli w kształtowaniu naszej tożsamości." - mówił prof. Andrzej Rottermund.
Jak dodała obecna na uroczystości wiceminister kultury Małgorzata Omilanowska, dzięki tej nagrodzie co roku mamy także okazję do refleksji nad dorobkiem prof. Gieysztora, wybitnego polskiego historyka mediewisty, Kawalera Orderu Orła Białego – najwyższego odznaczenia państwowego Rzeczypospolitej Polskiej.
"Prof. Gieysztor był moim nauczycielem akademickim. Nie byłam zbyt dobrą studentką, ale kiedy spotkaliśmy się po latach i poprosiłam go o zaufanie, obdarzył mnie nim, chociaż nie miał podstaw i wszedł w stanie wojennym do zarządu malutkiej prywatnej fundacji. Dlatego jego postać jest dla mnie szczególna. Jestem też pierwszą kobietą uhonorowaną nagrodą i przez to w pewnym sensie dostrzeżono mój zawód, którego, kiedy kończyłam studia, nie było." - opowiadała Rottenberg podczas uroczystości wręczenia nagrody na Zamku Królewskim w Warszawie.
Wspominała, że wówczas wystawy tworzyli komisarze, praktycznie wyłącznie mężczyźni. "I muszę przyznać, że wiele się nauczyłam ich obserwując. Mój zawód zaistniał w moim pokoleniu i stał się zawodem feministycznym. Ja przez większość czasu raczej nie spotykałam się z pochwałami i być może taka praca z trudnościami jakoś mnie uodporniła. Zawsze jednak wiedziałam, że jest wiele osób, które wyciągną do mnie rękę. Przede wszystkim byli to artyści. Gdyby nie oni na pewno wiele razy bym zrezygnowała. I tę nagrodę dedykuję wszystkim, którym w życiu coś zawdzięczam." – podkreśliła laureatka.
Anda Rottenberg, historyczka sztuki i kuratorka wystaw, o której można śmiało powiedzieć, że jest matką sztuki polskiej. W 1986 roku założyła jedną z pierwszych niezależnych fundacji sztuki Egit. Jest autorką opracowań naukowych w dziedzinie badań nad polską sztuką współczesną w Instytucie Sztuki PAN, gdzie pracowała w latach 1973-1986. Była dyrektorką Departamentu Sztuki w Ministerstwie Kultury. w latach 1993-2001 dyrektorką Zachęty Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie.
Aktywna członkini polskiej sekcji AICA. Kuratorka polskiego pawilonu na międzynarodowych wystawach na Biennale w Wenecji, Stambule i São Paulo, oraz licznych wystaw w muzeach i galeriach, m. in. "Obok. Polska-Niemcy. 1000 lat historii w sztuce" w Martin-Gropius-Bau w Berlinie. W latach 2005 – 2007 Przewodnicząca Rady Programowej i dyrektorka programowa Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, aktualnie członek Rady tego Muzeum. Autorka książek o sztuce: "Sztuka w Polsce 1945–2005", "Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80." oraz powieści autobiograficznej "Proszę bardzo". Obecnie wykłada na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii ASP w Warszawie.
Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora jest przyznawana za szczególne osiągnięcia dokonane w minionym roku kalendarzowym lub w ciągu ostatnich kilku lat oraz za całokształt działalności mającej na celu ochronę dziedzictwa kulturowego, w następujących dziedzinach: działalność muzealna, działalność archiwalna, działalność konserwatorska, utrwalanie i ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, przedsięwzięcia samorządowe służące ochronie dziedzictwa kulturowego, indywidualne oraz zbiorowe inicjatywy mające na celu gromadzenie i ochronę śladów i pamiątek dziedzictwa kulturowego, upowszechnianie wiedzy o potrzebie i metodach ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce.
W tym roku nagroda została przyznana po raz czternasty przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga, która działa przy banku Citi Handlowy. Kandydatów do Nagrody zgłaszać mogą członkowie Kapituły złożonej z osób z Rady i Zarządu Fundacji, laureaci poprzednich edycji oraz instytucje kultury. W Kapitule zasiadają m. in. prof. Daria Nałęcz, prof. Andrzej Blikle, prof. Janina Jóźwiak, prof. Andrzej K. Koźmiński, prof. Henryk Samsonowicz oraz prof. Edmund Wnuk-Lipiński. Jej wysokość wynosi 50 000 zł.
Dotychczas za swoją działalność nagrodę otrzymały osoby oraz instytucje kultury: Norman Davies, Jacek Purchla, Andrzej Tomaszewski, Jan K. Ostrowski, Krzysztof Lech Czyżewski, prof. Kazimierz Pawłowski, Kazimierz Piotr Zaleski, Stanisław Waltoś, Stefan Sutkowski, Tadeusz Chrzanowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami kierowany przez Jerzego Waldorffa.
źródło: PAP, Fundacja Kronenberga, Agnieszka Sural, 14.02.2013