Jednym z najlepszych przykładów nitkowań jest tryptyk wykonany w marcu 1978 roku w Galerii Repassage. Złożyły się nań environment "Krzesło" - rama krzesła zawieszona tuż nad podłogą na nieregularnej sieci utkanej z cienkiej nici, oraz dwa performansy - "Przemiana" oraz "Miłość". Podczas pierwszego z nich Jung połączył gęstą pajęczyną nagą, skuloną postać i siedzących naokoło gości. Mężczyzna próbował się z niej wydostać, co było odczuwalne dla połączonych z nim osób. W działaniu "Miłość" nagie postacie mężczyzny i kobiety zostały uwikłane w sieć, która ostatecznie spłonęła uwalniając ich. W performansach z początku lat osiemdziesiątych, Jung ze swym przyjacielem Wojciechem Piotrowskim siedząc na krzesłach naprzeciw siebie, łączyli się siecią nici, zszywając swoje ubrania, po czym zdejmowali je uwalniając się z więzów ("Performance wspólny", 1980, "Rozmowa", 1980). Z czasem akcje Junga stawały się coraz bardziej rozbudowane i pojawiały się w nich nowe elementy, często symboliczne - odlewy, świece, kamienie (np. "Ślad", 1989).
Typowym dla środowiska Repassage'u rodzajem działań artystycznych były pytania/ankiety kierowane do przyjaciół-artystów. Są one charakterystyczne zwłaszcza dla twórczości Grzegorza Kowalskiego, który wywarł szczególnie silny wpływ na funkcjonowanie galerii w czasie, gdy kierował nią Krzysztof Jung. Ten kilkukrotnie brał udział w ankietach Kowalskiego (m.in. "Czy chciałbyś wrócić do łona matki?", 1987). Odpowiedź na pytanie "Czy mógłbyś i/lub czy chciałbyś potraktować mnie jako przedmiot?" rozwinęła się w ciąg czterech działań-obrazów zatytułowany "Uprzedmiotowienie", przeprowadzonych w 1979 roku. Jung odwoływał się w nich do twórczości przyjaciela. W poszczególnych trawestacjach działań artystycznych Kowalskiego umieszczał go w roli modela, jakby chciał uświadomić mu przedmiotowe traktowanie wykorzystywanych przez niego osób. Na przykład w drugim obrazie - trawestacji "Kompilacji" z 1977 roku - zamienił rolami Grzegorza Kowalskiego i Jerzego Słomińksiego, który w pierwotnej akcji był biernym przedmiotem działań artysty.
Część z prac i akcji Krzysztofa Junga z przełomu lat 70. i 80. odnosiła się do rzeczywistości pogrążonego w kryzysie społecznym PRL-u. Jesienią 1978 roku, w pierwszych dniach nowego roku akademickiego, omotał siecią pajęczyny z białej i czerwonej nici wejściową bramę na dziedziniec Uniwersytetu Warszawskiego. Działanie na bramie Uniwersytetu Warszawskiego, 16/10/1978 (ilustracje)
"Ta rzeźba pokazuje to, co normalnie jest niewidoczne"
- zanotowała reakcję przypadkowego widza Grażyna Schmidt. Rok później tę samą bramę Jung zakleił gazetami - "Polityką" i "Kulturą" (Odpowiedzialność 1979).
Najbardziej krytyczną akcją było Całopalenie IV. Epitafium uliczne pamięci Jana Palacha (1979) wykonane w dziesiątą rocznicę tragicznej śmierci czeskiego opozycjonisty - krąg ognia w sześcianie utkanym z nici na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Reakcją na wprowadzenie w Polsce stanu wojennego stał się performance Caprichos XIII - Gdy rozum śpi, budzą się upiory (ilustracje), który odbył się po raz pierwszy w prywatnej pracowni Barbary i Wiktora Guttów w 1982 roku (po zamknięciu Galerii Repassage). Stojąc przed sztalugą, Jung z zasłoniętymi przesłanką oczami próbował odtworzyć rycinę Goyi o wymownym tytule, zwłaszcza z punktu widzenia okresu, w którym odbywało się działanie. Do sfery geopolityki odwoływał się niepozorny rysunek długopisem wykonany w 1979 roku na sześciu konturowych mapach Europy. Rejestrował on ekspansję terytorialną Rosji na przestrzeni tysiąclecia - na ostatniej z map na czarno zamalowany był cały obszar Układu Warszawskiego, łącznie z Polską (Rosja 1917-1951).
Wybrane wystawy i działania indywidualne:
- 1974 - wystawa w budynku przy al. Jerozolimskich 44, Warszawa
- 1976 - "Wizualne i niewizualne aspekty przestrzeni" - Galeria Repassage, Warszawa
- 1977 - "Publiczne motanie przestrzeni" - Galeria Repassage, Warszawa
- 1978 - "Dwa czerwone, czyli poemat przestrzenny o systemie" - Galeria Repassage 2, Warszawa
- 1979 - "Odpowiedzialność" - działanie na branie Uniwersytetu Warszawskiego; performance Kokonienie - Galeria Repassage 2, Warszawa
- 1980 - performance Rozmowa - Galeria Re'Repassage, Warszawa; "Stwarzanie poprzez innych i horyzont wolności" - Galeria Re'Repassage, Warszawa
- 1981 - działanie Martwa natura - Galeria Re'Repassage, Warszawa
- 1982 - performance Pouczcie mnie, a będę milczał i w czym zbłądziłem pokażcie - pracownia Barbary i Wiktora Guttów, Warszawa; performance CAPRICHOS XIII - Gdy rozum śpi, budzą się upiory - pracownia Barbary i Wiktora Guttów, Warszawa
- 1989 - "Raj" - Galeria Dziekanka, Warszawa; Drzewa w środku świata - Galeria Pokaz, Warszawa
- 1992 - "Krajobraz ze świętym Sebastianem" - Galeria Dziekanka, Warszawa
- 1999 - "Krzysztof Jung 1951-1998" - wystawa pośmiertna w Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Warszawa
Wybrane wystawy zbiorowe:
- 1978 - VII Festiwal Sztuk Pięknych - Warszawa
- 1979 - "Erotyka" - Dom Artysty Plastyka, Warszawa; Dokumentacja wybranych działań 1977-79 - Galeria Repassage 2, Warszawa
- 1980 - Ogólnopolskie Konfrontacje "Sztuka młodych", Ośrodek Propagandy Sztuki, Łódź; "Niewydrukowany katalog. pokaz dokumentacji z lat 1974-80" - Galeria Re'Repassage, Warszawa
- 1989 - "Polak Niemiec Rosjanin" - Zakłady Norblina, Warszawa
- 1993 - "Sigma. Galeria. Repassage. Repassage 2, Re'repassage" - Galeria Zachęta, Warszawa
- 1997 - "Cartographers. Geo-Gnostic Projection for the 21st Century" - Zagrzeb, Chorwacja; Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa (1998); Budapeszt, Węgry (1998); Maribor, Słowenia (1998)
Bibliografia:
- Wkrótce po śmierci Krzysztofa Junga specjalny numer poświęciły mu "Zeszyty Literackie" (nr 69, 2000); na internetowej stronie pisma dostępna jest galeria jego prac i teksty poświęcone artyście.
Autor: Karol Sienkiewicz, październik 2006.
Macewy u drzewa ok. 1986, ołówek, papier; Józef Czapski lata 80., ołówek, karton, wł. Wojciech Karpiński; Czerwone trzciny, lata 80., pastel, akwarela, papier, wł. Wojciech Karpiński; Autoportret ok. 1985, akryl, ołówek, tektura |
| | | |
Drzewo nad Bugiem lata 80., ołówek, papier, wł. Grzegorz Kowalski; Rybienko - widok na Bug, 1992, olej, płótno, wł. Maria Olejniczak; Grób Adama 1987, olej, płótno wł. Irena i Aleksander Smolar |
| | |