Początkowo malował głównie na płótnie, z czasem jego obrazy coraz bardziej wiązały się z konkretnym otoczeniem. Fliciński nie tylko zaczął malować bezpośrednio na ścianach, ale także anektować całe wnętrza, aranżując przestrzenie dla ekspozycji swych obrazów (np. Zamek - Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, 2003). Jak sam twierdził:
"Moje obrazy ześlizgnęły się w pewnym momencie z płótna na ściany. Nastąpiło to w tym momencie, kiedy ramy obrazu stały się po prostu za ciasne lub też gdy żaden z obrazów, jaki miałem w danej chwili, nie odpowiadał wymogom wnętrza ze względu na skalę, kolor czy światło."
Coraz częściej artysta sięga też po język op-artowski, a jego malarskie interwencje tworzą iluzje wizualne, np. poprzez ich zwielokrotnienie w odbiciu (np. na wystawie "Anabasis" w Łodzi w 2009 roku).
Jarosław Fliciński, "White star", 2002, Chinati Foundation, Marfa
Ważnym elementem prac Flicińskiego stała się także fotografia, która z funkcji dokumentacyjnej szybko przeistoczyła się w równoważne medium jego twórczości. Na wystawy artysty składają się również filmy wideo.
Jarosław Fliciński, "Skoki do wody", 2004
Obrazy Flicińskiego układają się w cykle. Jedną z pierwszych były słynne
Skoki do wody (1992-1994) (zobacz zdjęcia), seria inspirowana basenowymi kafelkami, jednocześnie zawierająca typowe dla jego malarstwa elementy - liniowe podziały płaszczyzny i określony rytm. Razem z obrazami powstały wówczas zdjęcia i filmy wideo z postaciami na tle obrazów, m.in. mężczyzny skaczącego do basenu. W późniejszych cyklach powielał wzory tapet (
Kwiaty i gwiazdy 1998-2000), tkanin maszynowych, koców (
Faites vos jeux 1998-2000 (zobacz zdjęcia);
Far Away 2000). Strukturę jego obrazów stanowią proste dekoracyjne motywy - koła, elipsy (
Koniec lata 2004 (zobacz zdjęcia), dla Galerii
Le Guern w Warszawie), zmultiplikowane linie (
Wolność - dobrze, więcej wolności - lepiej;
Pocałunek nie wystarczy - Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, 2003), gwiazdy (
Star zrealizowana w Marfie w 2002 roku).
Jarosław Fliciński, "Flowers & Stars No15", 1998
Fliciński przez kolejne lata konsekwentnie tworzy wielkoformatowe płótna z powtarzającymi się motywami linii, kół, pasów lub seryjnymi wzorami, zazwyczaj sięga do prostych form czy struktur geometrycznych. Skojarzenia z minimalizmem dotyczą u niego nie tyle formy, co zainteresowania miejscem jako przestrzenią odbioru, aranżowania całej przestrzeni ekspozycyjnej, w dialogu z architekturą, światłem, w dialogu pomiędzy obrazami.
"Jarosław Fliciński nie toczy żadnych sporów z tradycją własnej dyscypliny, bardziej pochłonięty możliwościami ożywienia malarstwa, znalezienia dlań wiarygodnej formy przekazu, mimo ograniczeń wpisanych w malarską konwencję. Chociaż formalne granice samego medium nigdy nie były dla niego przeszkodą, począwszy od wychodzenia poza ramy obrazu w przestrzeń i malowaniu wprost na ścianach lub specjalnie konstruowanych elementach składających się na architekturę wystawy, po operowanie światłem, dźwiękiem, korzystanie z fotografii czy wideo" - czytamy w materiałach do wystawy indywidualnej w Galerii Le Guern.
Mark Ginsbourne w katalogu towarzyszącym wystawie znajduje odniesienie dla interpretacji praktyki malarskiej Flicińskiego na gruncie psychofizjologii percepcji, w refleksji fenomenologicznej. Kluczowe dla tej myśli doświadczenie sytuuje w sferze wizualnych negocjacji pomiędzy tym, co zamierzone przez artystę i tym, co staje się udziałem postrzeżeń odbiorcy.
W tekście do wystawy w BWA Warszawa w 2011 r., na której Fliciński pokazał kolejny cykl wielkoformatowych i abstrakcyjnych obrazów
"Układy / Arrangements", kuratorzy podsumowują ostatnią dekadę malarstwa Flicińskiego. Początek jego historii sytuując na rezydencji w Marfie w Stanach Zjednoczonych, gdzie Fliciński przebywał na zaproszenie Chinati Foundation Donalda Judda. Założone przez Judda na teksańskiej pustyni centrum skupia się na dziełach, w których sztuka i otaczająca ją sceneria są ze sobą ściśle związane.
"Zestawienie z Juddem może być pomocne, by dobrze zrozumieć głęboki sens tego malarstwa. Judd zmienił kierunek w modernistycznej rzeźbie, konstruując symetryczne kuby i dążąc do uzyskania maksymalnej prostoty, porządku, ograniczenia elementów niekontrolowanych. Skupiał się na opanowaniu relacji między obiektem a otoczeniem. Tymczasem minimalistyczne abstrakcje Flicińskiego są niczym wirus zaburzający taką harmonię. Pocięte struktury o ostrych brzegach uwypuklają agresywny pierwiastek w jego płótnach."
Napięcie między modernistycznym porządkiem a wpuszczanym w jego obręb elementem niepokoju, dynamiki widać w projekcie "Fliciński dla Warszawy Centralnej" (2011). Są to wizualizacje zapowiadające malarską interwencję artysty w przestrzeni warszawskiego dworca Warszawa Centralna. Rewitalizowany po latach zaniedbań klasyczny już niemal budynek polskiego socmodernizmu jest tu traktowany z szacunkiem (projekt respektuje założenia architekta Arseniusza Romanowicza), lecz bez nadmiaru muzealnej troski. Szerokie pasy bieli wprowadzone na słupy między peronami organizują przestrzeń dworcowych podziemi w innej niż dotychczas perspektywie (wszerz, nie wzdłuż) oraz składają się na rodzaj przygotowanej w wielkiej skali wizualnej zabawy-zagadki (gdzie stanąć, jak patrzeć, by praca złożyła się w całość?).
Autor: Karol Sienkiewicz, grudzień 2006; aktualizacje: listopad 2009; Agnieszka Sural, marzec 2014
Fotografie publikujemy dzięki uprzejmości artysty oraz
Galerii Le Guern Więcej materiałów na stronie artysty:
www.flicinski.netWybrane wystawy indywidualne: 1993 - "Skoki do wody - rok 1993 - stany mentalne", Sfinks, Sopot;
1994 - "Skoki do wody - rok 1994 - ci którzy się wywyższają, zostaną poniżeni, a ci, którzy się poniżają, upadną do końca",
Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk;
1998 - "I za dużo nie wystarczy",
Państwowa Galeria Sztuki, Sopot;
1999 - "Idź dalej", Galeria Wschodnia, Łódź;
2000 - "Daleko stąd",
Galeria Foksal, Warszawa; Badischer Kunstverein, Karlsruhe, Niemcy; Maschenmode, Berlin, Niemcy;
2001 - "Świetnie wyglądasz! Świetnie się czuję!", Sfinks, Sopot;
2002 - Malarstwo i rzeźba, Studio LoDo, Phoenix, Stany Zjednoczone; "Place your bets", Fundacja Chinati, Marfa, Teksas, Stany Zjednoczone; "To let you shine", Galeria De Expeditie, Amsterdam, Holandia;
2003 - "Malarstwo", Galeria Brigitte Weiss, Zurych, Szwajcaria;
"Wszystko w porządku", Centrum Sztuki Współczesnej
Zamek Ujazdowski, Warszawa;
2004 -
"Koniec lata",
Galeria Le Guern, Warszawa; "Nigdy nie było lepiej", Centrum Sztuki, Villa Arson, Nicea, Francja;
2005 - "Malarstwo", Galeria de Expeditie, Amsterdam, Holandia; "Ściana",
Galeria dla..., Toruń.
2007 - "Playground" - CCNOA, Bruksela; "Never Mind" -
BWA, Zamość;
2008 - "No Matter Where It Happens" - Galeria Żak-Branicka, Berlin;
2009 -
"Lost in Colour" - Gdańska Galeria Miejska, Gdańsk (z Nicholasem Bodde);
2011 - "Nikt tego nie wie na pewno" - BWA Warszawa; "Jutro jest teraz" - Centro Cultural Sao Lourenco, Portugalia
2012 - "Tak, naprawdę" - Benveniste Contemporary, Madryt
2014 - "Czarna Gwiazda" - CIAJG, Guimaraes, Portugalia
Wybrane wystawy grupowe:
1987 - "Rzeźba - Instalacja - Obraz", Galeria Wyspa, Wyspa Spichrzów, Gdańsk; "Moby Dick, rzeźba 87", Galeria Wyspa, Wyspa Spichrzów, Gdańsk;
1988 - "Teraz jest teraz", Galeria Wyspa, Wyspa Spichrzów, Gdańsk; "Stan teraz",
Galeria Wschodnia, Łódź
1989 - "Gnosis", Galeria Wyspa, Wyspa Spichrzów, Gdańsk;
1990 - "Pokaz", Galeria Wyspa, Gdańsk; W międzyczasie, ESC, Tuluza, Francja; "Renesans na wschodzie", Fundacja Arcade, Carcassonne, Francja;
1992 - "Kultura i sztuka 1", Galeria C-14, Gdańsk; "EXPO Gdańsk I", Galeria Art-ON, Halmstad, Szwecja;
1998 - "W tym szczególnym momencie", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa;
1999 - "Public Relations",
Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia, Gdańsk; "Pełzająca rewolucja", Galeria Foksal, Warszawa; "What I see is what You get", Galeria Medium, Bratysława, Słowacja;
2000 - "SCENA 2000", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; "Pomiędzy estetyką a metafizyką", Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała; 11 Triennale Malarstwa, Centrum Sztuki Współczesnej, Wilno, Litwa;
2001 - "In Between. Art from Poland 1945-2000", Chicago Cultural Center, Chicago, Stany Zjednoczone; "Höhere Wesen befehlen: anders malen", Smart Project Place, Amsterdam, Holandia; "Sopot w Berlinie", Instytut Polski, Berlin, Niemcy;
2002 - "Art Point", Miami Beach, Floryda, Stany Zjednoczone; "Zapomniane miasto", Kokerei Hansa, Dortmund, Niemcy;
2004 - "Re: Locating: ukryte pragnienia", Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia, Gdańsk; "Tirol Transfer", Austriackie Forum Kultury, Warszawa;
2005 - "Absolwent", Instytut Sztuki Wyspa, Gdańsk; "Flipside", ArtLink at Artistsspace, Nowy Jork, Stany Zjednoczone;
2006 - "W Polsce czyli gdzie?", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; "Ideal City - Invisible Cities", Zamość; Poczdam, Niemcy; "Malarstwo polskie XXI wieku" -
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa;
2007 - "Manipulacje. O ekonomii kłamstwa" - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; "Artist in Wonderland" - Pomorski Park Naukowo-Techniczny, Gdynia; "From Poland?", Kasia Kay Art Project Gallery, Chicago;
2008 - "Wystarczająco blisko" - Galeria Le Guern, Warszawa; "Aktywne studio" - Galeria Studio, Warszawa; "Gleichheit - Równość" -
Galeria Program, Warszawa;
2009 - "Cameo" - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa;
"Anabasis. Rytuały powrotu do domu" - Willa Grohmana, Łódź; "Good Night, Sleep Tight" - Upload Art Project, Trento; "Lost in Colour - dialog 1" - Gdańska Galeria Miejska;
2010 - "Sala Neoplastyczna. Otwarta kompozycja" - Muzeum Sztuki w Łodzi; "Archipelag" - Muzeum Miejskie, Faro, Portugalia;
2011 - "Pragnienia i tęsknoty" - Galeria Miejska, Gdańsk; "Nowy Porządek" - Art Stations Fundacja Grażyny Kulczyk, Poznań; "Plądrując ruiny rzeczywistości", Galeria BWA Warszawa, Warszawa;
2012 - "Splendor Tkaniny" - Galeria Narodowa, Zachęta, Warszawa, "Samozapłon" - BWA Bielsko-Biała; "Alphaville" - Hala Koszyki, Warszawa;
2013 - "Sala Neoplastyczna, otwarta kompozycja" - Muzeum Sztuki, Łódź; Conversation Pieces, "Lonelyfingers" - Museum Abteiberg, Monchengladbach, Niemcy
Everything is All Right 2000, Centrum sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski |
| | |
Let's go now Studio LoDo, Phoenix, 2002 |
| |
Place your bets No. 44 Chinati Foundation, Marfa |
| | |
Never been beter Villa Arson, Nicea, 2004 |
| |
Up, up and away Ideal city, invisible city Zamość 2006 |
| |
Up, up and away Ideal City, Invisible Cities Poczdam 2006 |
|
I go and I come wystawa The title as the curator's art piece Blow de la Barra, Londyn, 2006 |
| |