Jakub Gierszał w roli Zygi w filmie "Yuma", fot. Kino Świat
Piotr Mularuk sięgnął do postpeerelowskiej historii naszego kraju. Trzy lata po przełomowym roku 1989 Zyga (Jakub Gierszał) z pomocą kolegów i przedsiębiorczej ciotki (Katarzyna Figura) staje się królem "jumy", drobnych kradzieży w Niemczech - ma dość oglądania kolorowego świata w młodzieżowych czasopismach.
Juma to wynalazek polskich młodych gniewnych, wychowanych w socjalizmie, którzy "zwietrzyli łatwy i szybki sposób na zdobycie pieniędzy. Jumacze pomniejszali dobra naszych zachodnich sąsiadów i 'importowali' do Polski towary, za które nigdy nie płacili ich właścicielowi. Wprowadzali tym samym w czyn znane w komunie polskie powiedzenie/przykazanie: Siódme nie kradnij, ósme - bierz ile chcesz" (cytat za: yumafilmuk.blogspot.com).
Proceder szybko znajduje naśladowców w małej miejscowości, z której pochodzi Zyga. Sam król jumy zyskuje szacunek i powodzenie u płci pięknej - o jego serce walczą w filmie Karolina Chapko i Helena Sujecka. Jednak wspólnikom Zygi (Krzysztof Skonieczny i Jakub Kamieński) szybko przestają wystarczać zarówno markowe ubrania, perfumy, jak i sprzęt elektroniczny. Wchodzą w drogę rosyjskiej mafii, na czele której stoi psychopatyczny Opat (Tomasz Kot). Jednocześnie regularnie okradani Niemcy wprowadzają ochronę przed złodziejami, a zabawa w policjantów i rabusiów zmienia się w niebezpieczną rozgrywkę.
Reżyser pokazuje realia początków lat 90. w odradzającej się, "kapitalistycznej" Polsce. Łatwość pokonywania granic po transformacji powodowała, że taki sposób "zarobkowania" stał się dla wielu Polaków sposobem na życie. Na przełomie lat 80. i 90. ze Słupska kursował autobus rejsowy do Berlina Zachodniego, odjeżdżający o godzinie 3:10. Na jumę jeżdżono z całego kraju. O 15:10 odjeżdżał pociąg Berlin-Lichtenberg-Warszawa - "idealny dla jumaczy umykających z Berlina, zanim personel wielkich domów towarowych zaczynał się orientować w sytuacji" (yumafilmuk.blogspot.com).
Tytuł debiutu Mularuka nawiązuje do klasycznego westernu z 1957 roku "15:10 do Yumy" (którym w filmie fascynuje się Zyga) w reżyserii Delmera Davesa, a sam obraz jest połączeniem kina akcji (nawiązującego do stylistyki westernu), komedii i romansu. W głównej roli wystąpił Jakub Gierszał, znany z "Sali samobójców" Jana Komasy i "Wszystkiego co kocham" Jacka Borcucha zdobywca Nagrody Publiczności im. Zbyszka Cybulskiego oraz tytułu Shooting Star 2012 przyznawanego utalentowanym młodym europejskim aktorom na festiwalu Berlinale. W rolę jego ciotki, właścicielki agencji towarzyskiej, wcieliła się Katarzyna Figura. Rola ta została napisana specjalnie z myślą o aktorce, która - jak sama przyznała - uwielbia takie aktorskie wyzwania. Specjalnie dla filmu lider zespołów Kult i Kazik Na Żywo - Kazik Staszewski - skomponował dwa utwory, w tym tytułowy, promujący "Yumę".
Piotr Mularuk (ur. 1966) debiutuje na wielkim ekranie "Yumą" w roli reżysera. Absolwent literatury angielskiej Uniwersytetu Warszawskiego ukończył studia filmowe na City University of New York. Jego dyplomowym filmem było "Opowiem wam o Esther" na podstawie opowiadania Marka Hłaski. Mularuk pisał scenariusze i reżyserował telewizyjne adaptacje powieści m.in. Pawła Huellego i Olgi Tokarczuk. Był koproducentem m.in. "Wholetrain" ("Graficiarze", 2006) Floriana Gaaga, "Nightwatching" Petera Greenawaya (2007) czy filmu "Wichry Kołymy" wyreżyserowanego przez laureatkę Oscara Marleen Gorris z rolami Emily Watson i Agaty Buzek.
- "Yuma", Polska, Czechy. Scenariusz: Piotr Mularuk, Wojciech Gajewicz, reżyseria: Piotr Mularuk, zdjęcia: Tomasz Dobrowolskim scenografia: Barbara Komosińska, kostiumy: Magdalena Jadwiga Rutkiewicz, muzyka: Jan P. Muchow, dźwięk: Igor Pokorný, montaż: Agnieszka Glińska. Występują: Jakub Gierszał (Zyga), Krzysztof Skonieczny (Kula), Jakub Kamieński (Młot), Tomasz Kot (Opat), Katarzyna Figura (Halinka), Karolina Chapko (Majka), Magdalena Waligórska (Lidka), Helena Sujecka ("Bajadera"), Malwina Wasilewska (Klara), Tomasz Schuchardt (Ernest), Kazimierz Mazur (Rysio), Przemysław Bluszcz (burmistrz), Jerzy Schejbal (ojciec Zygi), Aldona Struzik (matka Zygi). Produkcja: Yeti Films, koprodukcja: Las Vegas Power Energy Drink Sp. z o.o., Evolution Films. Dystrybucja: Kino Świat (firma dystrybucyjna). W kinach od 10 sierpnia 2012.
Opracowanie: MR na podstawie Kino Świat, yumafilmuk.blogspot.com, pl.wikipedia.org.