Zamek Królewski - dawna, średniowieczna rezydencja książąt mazowieckich do 1526, następnie siedziba królów polskich do 1795, miejsce obrad Sejmu Rzeczypospolitej do 1569, rezydencja monarsza i siedziba sejmu w dobie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego, od 1922 siedziba dyrekcji Państwowych Zbiorów Sztuki i rezydencja prezydenta Rzeczypospolitej od 1926 roku. Wyremontowany i wyposażony w rewindykowane meble i dzieła sztuki przystosowany do zwiedzania w ograniczonym zakresie w latach 1922-1939. Zburzony przez hitlerowców w 1944, odbudowany w latach 1971-1984, od 1979 funkcjonuje jako instytucja państwowa Zamek Królewski w Warszawie, Pomnik Historii i Kultury Narodowej. Udostępniany do zwiedzania w miarę odbudowy i wyposażania od 1980, w pełni otwarty dla publiczności został w roku 1984.
Zbiory Zamku to obrazy, rzeźby i wyroby rzemiosła artystycznego pochodzące z oryginalnego wyposażenia wnętrz z czasów Stanisława Augusta oraz z Państwowych Zbiorów Sztuki z lat 1922-1939, darów i zapisów m.in. W. Majewskiej, A. Ciechanowieckiego, T. Wierzejskiego, J. Gawrońskiego i J. Węsierkiego, zakupów, depozytów kopii i rekonstrukcji, a także zespoły dwóch fundacji: im. Ciechanowieckich i Teresy Sahakian.
Malarstwo - m.in. widoki Warszawy B. Bellotta portrety i sceny historyczne M. Bacciarellego, portrety królów Polski i władców europejskich oraz osobistości polskich, malarstwo alegoryczne i rodzajowe - dzieła B. Strobla, T. Kuntze-Konicza, F. Smuglewicza, J.B. Plerscha, L. de Sielvestre'a, G.B. Lampiego, A. Kauffmanna i innych. Grafika - ryciny, rysunki, albumy, mapy i globusy prezentujące m.in. portrety, sceny o tematyce antycznej, religijnej i dworskiej, widoki architektury, prace T. Tretera, W. Hondiusa, J. Falcka oraz G.B. i F. Piranesich. Wśród rysunków cennym obiektem jest Rolka sztokholmska - zwój długości ponad 15 m przedstawiający wjazd orszaku ślubnego Zygmunta III i arcyksiężniczki Konstancji do Krakowa w 1605 roku. Rzeźba - m.in. prace artystów związanych z dworem Stanisława Augusta: A. Lebruna, J. Monaldiego, P. Courdraya, a także dzieła włoskie i francuskie XVI-XVIII w., m.in. popiersia władców europejskich i nowożytne kopie rzeźb antycznych. Tkaniny - tapiserie flamandzkie, brukselskie, francuskie i polskie, dywany, opony herbowe i hafty oraz ponad 560 kobierców wschodnich ze zbioru Teresy Sahakian. Meble - pochodzące m.in. z wyposażenia zamku z czasów stanisławowskich np.: dwa stoły konsolowe o mozaikowych blatach, P. Salvini wg projektu V. Petera zamówione w Rzymie dla króla jako dar F.M. Saluzzo, czy fotele tronowe wg projektu artystów stanisławowskich, meble z XVI-XVIII z warsztatów polskich, francuskich, niemieckich, holenderskich i włoskich. Ponadto zegary, świeczniki brązowe i kryształowe, świeczniki wiszące z warsztatów gdańskich, apliki i fontanny kryształowe z warsztatów niemieckich, austriackich i francuskich XVIII wieku. Szkło i ceramikę reprezentuje m.in. renesansowa majolika włoska, szkła śląskie, czeskie i polskie XVIII w., porcelana saska, ceramika dalekowschodnia. Archiwum - m.in. dokumenty królewskie, archiwa rodzinne, dokumentacja odbudowy i akta własne Zamku Królewskiego oraz dokumentacja audiowizualna w postaci fotografii, diapozytywów, filmów i nagrań.
Wystawy stałe zamku to pomieszczenia urządzone w zespołach zgodnie z ich funkcją reprezentacyjo-państwową lub mieszkalną. Na parterze, skupione wokół dawnej Izby Poselskiej znajdują się wnętrza urzędowe oraz Zespół Pokoi Dworskich wyposażonych głównie w dzieła sztuki z XVI i XVII w., wśród nich m.in. portrety królów polskich w Komnacie Głównej - Zygmunta Starego, Bony Sforzy i Stefana Batorego. Sale Sejmowe to: Dawna Izba Poselska z odtworzonymi na sklepieniu herbami 32 ziem i województw dawnej Rzeczypospolitej, Nowa Izba Poselska i Sala Senatorska, w której uchwalono Konstytucję 3 Maja. Apartament Księcia Stanisława, bratanka króla Stanisława Augusta składa się z trzech pokojów: Antyszambry, Pokoju Towarzyskiego i Gabinetu oraz związanej z nimi Galerii Czterech Pór Roku. W Pokojach Matejkowskich eksponowane są obrazy Jana Matejki m.in. Rejtan i Batory pod Pskowem. Apartamenty: Wielki i Królewski odtworzono wg XVIII-wiecznych projektów zgodnie z funkcją, jaką pełniły w czasach króla Stanisława Augusta (1764-1795). Urządzono je dziełami uratowanymi z dawnego wyposażenia Zamku Królewskiego, są to m.in. obrazy Bernarda Bellotta zw. Canalettem, Marcela Bacciarellego, zrekonstruowany plafon Jana Bogumiła Plerscha, rzeźby Andre Lebruna i Giacomo Monaldiego, brązy Philippa Caffieriego i meble francuskie z drugiej połowy XVIII wieku. Na drugim piętrze Galeria Sztuki Zdobniczej prezentuje blisko 200 przedmiotów z XVII i XVIII w., w tym dekoracyjne brązy, srebra, ceramikę, szkło, meble, tkaniny i wyroby jubilerskie pochodzące z Fundacji Ciechanowieckich i Lanckorońskich, a także z dawnego wyposażenia zamku. Wnętrze Gabinetu Prezydenta Ignacego Mościckiego wypełniają m.in. meble z wyposażenia Kancelarii Prezydenta PR, portrety wybitnych polityków z lat 1918-1939, fotografie rodziny Mościckich. Pokój Orderowy obrazuje historię orderów polskich od XVII w. po czasy współczesne, zawiera także klejnoty pochodzące ze Skarbca Nieświeskiego Radziwiłłów. W Gabinecie Numizmatycznym eksponowanych jest ponad trzy tysiące monet i medali polskich od średniowiecza do współczesności. Osobno prezentowana jest kolekcja numizmatyczna Banku Handlowego w Warszawie SA. Wyposażenie Pokoju Władz Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie pochodzi z londyńskiej siedziby Prezydenta i rządu RP. W Galerii Lanckorońskich eksponowane są obrazy z daru prof. Karoliny Lanckorońskiej (zobacz również "Rzecz o Karolinie Lanckorońskiej"), a wśród nich dwa dzieła Rembrandta z dawnej kolekcji Króla Stanisława Augusta. W Mieszkaniu Stefana Żeromskiego, ekspozycja wnętrz miejsca, w którym pisarz wraz z rodziną spędził ostatnie lata swojego życia. W piwnicach zamkowych prezentowane są dwie wystawy stałe: "Wystawa moździerzy z daru prof. Krzysztofa Górskiego z Genewy" oraz "Rzeczy codzienne z wykopalisk zamkowych i staromiejskich", a w Pałacu pod Blachą wystawa 250 kobierców wschodnich z kolekcji Fundacji im. Teresy Sahakian.
Panoramiczne zdjęcia Zamku można zobaczyć na stronie zamek-krolewski-panoramy.
Zamek Królewski w Warszawie
pl. Zamkowy 4
00-277 Warszawa
Otwarte: wtorek – sobota 10.00-18.00; niedziela i poniedziałek 11.00-18.00 (wstęp bezpłatny)
Tel: (+48 22) 657 21 70 inf., 355 53 38 rezerw.
WWW: www.zamek-krolewski.pl
Email: informacja@zamek-krolewski.pl