"Utwory rozproszone (Rekonesans)" to poetycki suplement do wydanego w 2008 tomu "Wierszy zebranych" Zbigniewa Herberta, o którym Andrzej Franaszek pisał, że jest do "[...] czytania od nowa i na nowo, czytania wielokrotnego i w różnych porządkach, do lektury będącej poszukiwaniem tego Herberta, który jest nam najbliższy".
Tom zbiera wiersze i fragmenty prozy poetyckiej; w dużej części utwory wcześniej niepublikowane, odnalezione w Archiwum Zbigniewa Herberta i opracowane przez Ryszarda Krynickiego. Obejmuje wiersze powstałe w ciągu kilku dekad, począwszy od końca lat czterdziestych, tłumaczenia z poezji angielskiej i amerykańskiej (m.in. Sylwii Plath, Dylana Thomasa) i krótkie formy prozatorskie.
"Początkowo miałem zamiar opublikować w tym wyborze tylko te utwory, które Zbigniew Herbert, co prawda, ogłosił drukiem w czasopismach, jednak później nie włączył do żadnego ze swoich tomów poezji - pisze w nocie edytorskiej Ryszard Krynicki. - Zdarzało się przecież, że on sam po latach ułaskawiał niektóre z nich z zapomnienia i przywracał je życiu w swoich nowych książkach, jak stało się na przykład z pięknym wierszem 'Wit Stwosz: Uśnięcie NMP', ogłoszonym w 1952 roku w 'Tygodniku Powszechnym' i dopiero po trzydziestu ośmiu latach przypomnianym w tomie 'Elegia na odejście', albo z wierszem 'Pacyfik III', który - również po trzydziestu ośmiu latach od pierwodruku - znalazł się w tomie 'Rovigo'."
Według Krynickiego, nie mogło jednak w tej książce zabraknąć wierszy, które chociaż nie doczekały się druku, to były jednak wyraźnie przygotowane do publikacji, "albo jako maszynopisy, albo czystopisy - jak również te, które młody poeta, po świadomym wycofaniu się z oficjalnego życia literackiego, nie mogąc liczyć na debiut w którymś z oficjalnych wydawnictw, wysyłał bliskim przyjaciołom, jako rękopiśmienne lub stworzone z maszynopisów książeczki" - pisze Krynicki.
W tomie "Utwory rozproszone" zamieszczono także cykl młodzieńczych wierszy "Podwójny oddech". Ukazał się on rok po śmierci Zbigniewa Herberta, bez zgody spadkobierców poety i z błędami wydawcy.
"Wahałem się, czy powinienem włączać ten cykl osobistych, młodzieńczych wierszy do książki, na ile byłoby to zgodne z wolą samego poety. Jedyne, co za tym przemawiało, to potrzeba poprawienia błędów, skoro już ujrzały światło dzienne. Ośmieliła mnie do podjęcia tej decyzji pani Katarzyna Herbertowa" - pisze Krynicki.
Redaktor starał się ułożyć utwory w kolejności chronologicznej, opierając się na notatnikach poety, w których często rękopisy opatrywane są datą (a w wyjątkowych wypadkach nawet godziną) powstania.
Premiera tomu odbyła się podczas 15. Targów Książki w Krakowie (3 listopada - 6 listopada 2011). W księgarniach dostępny od 11 listopada 2011.
Zbigniew Herbert (1924-1998) - poeta i eseista, autor utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarz o wielkim dorobku, wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym, o biografii tragicznie uwikłanej w historię XX wieku. Jest laureatem wielu polskich i zagranicznych nagród literackich. Należy do najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy. Autor m.in. takich utworów jak: "Struna światła" (1956), "Barbarzyńca w ogrodzie" (1962), "Pan Cogito" (1974), "Raport z oblężonego miasta i inne wiersze" (1983), "Elegia na odejście" (1990), "Rovigo" (1992), "Martwa natura z wędzidłem" (1993), "Epilog burzy" (1998), "Labirynt nad morzem" (2000).
- Zbigniew Herbert
"Utwory rozproszone (Rekonesans)"
Wydawnictwo a5, Kraków 2011 - premiera 3 listopada 2011, w księgarniach od 11 listopada 2011
176 x250, 496, ss., twarda oprawa
ISBN: 978-83-61298-12-0
Źródło: PAP, www.wydawnictwoa5.pl, materiały własne