"Persona non grata" jest filmem psychologicznym, w którym głównym motywem jest obsesja podejrzeń. Główny bohater jest idealistą, który najpiękniejsze lata życia oddał zmaganiom o wolność i dziś przeżywa słodycz rozczarowania - mówi Krzysztof Zanussi.
Siłą filmu jest aktorstwo. Scenariusz powstał z myślą o konkretnych osobach i główne role zagrali Zbigniew Zapasiewicz i Nikita Michałkow. Zbigniew Zapasiewicz, od lat współpracujący z Krzysztofem Zanussim, jest w filmie niezwykle wiarygodny. Doskonały jest Nikita Michałkow - tworzy silną, prawdziwą postać.
Głównym bohaterem, którego gra Zapasiewicz jest Wiktor, polski ambasador w Urugwaju, któremu umiera ukochana żona. Wiktor jest uczciwym, prawym człowiekiem, działaczem opozycji w czasach komunizmu. W ambasadzie w Montevideo boryka się z wieloma problemami - radca ambasady, były PZPR-owski aparatczyk prawdopodobnie jest malwersantem. Protegowany Wiktora, konsul Waldemar wplątuje się w aferę z przemytem narkotyków. Dodatkowo Polacy walczą o kontrakt na dostawę helikopterów do Urugwaju, mając za konkurentów Rosjan. Być może w ambasadzie jest szpieg - żona Waldemara?
Wiktor ma nadzieję, że wątpliwości częściowo się wyjaśnią przy spotkaniu z Olegiem, rosyjskim dyplomatą, który zaangażowany jest w przetarg helikopterów. Oleg był kiedyś przyjacielem Wiktora, przed laty pracował w Polsce w ambasadzie radzieckiej. Spotkanie z Olegiem ma wyjaśnić nie tylko sprawę przetargu, ale również dać odpowiedź na dręczące Wiktora pytanie - czy jego żona zdradziła go kiedyś z Olegiem?
"Persona non grata" to film o żalu, obsesji podejrzeń, godzeniu się z losem i umieraniu. Wiktor nie może się pogodzić z tym, że czasy są inne - nie ma już jednoznacznych podziałów na naszych i na wrogów. Podejrzewa wszystkich, nie radzi sobie w nowej rzeczywistości.
Chodzi mianowicie o trud inteligenta polskiego, który znajduje się w nowej sytuacji politycznej i społecznej. Ten człowiek o zaistniałą zmianę się starał, walczył, był zaangażowany w jej stworzenie. Okazuje się jednak, że nie bardzo w wolności, którą wywalczyliśmy, umiemy się poruszać - mówi Zapasiewicz.
Film Zanussiego stylistyką przypomina poprzednie realizacje reżysera. Zanussi utrzymuje cały czas standard i elegancję swoich filmów, niezależnie od zmieniających się czasów i wymogów współczesnego kina. Nie znajdziemy w tym filmie niespodzianek i odmienności. Znajdziemy jak zwykle świetne aktorstwo, charakterystyczną dla twórczości Zanussiego problematykę, a wszystko to oprawione muzyką Wojciecha Kilara.
- Persona non grata, Polska 2005. Reżyseria: Krzysztof Zanussi, scenariusz: Krzysztof Zanussi, zdjęcia: Edward Kłosiński, scenografia: Anna Jagna Janicka, kostiumy: Anna Jagna Janicka, muzyka: Wojciech Kilar, montaż: Wanda Zeman, producent: Iwona Ziułkowska-Okapiec, Leonid Wereszczagin, Krzysztof Zanussi, Nikita Michałkow, Rosanna Seregni. Występują: Zbigniew Zapasiewicz (Wiktor Leszczyński, ambasador Polski w Urugwaju), Nikita Michałkow (Oleg, rosyjski wiceminister spraw zagranicznych), Jerzy Stuhr (radca), Daniel Olbrychski (wiceminister spraw zagranicznych Polski), Maria Bekker (Oksana, żona Waldemara), Andrzej Chyra (Waldemar), Remo Girone (konsul Alfredo), Victoria Zinny (Luciana), Bruno Aldecosea (ksiądz na cmentarzu), Carmen Azuar (sekretarka w ambasadzie). Produkcja: Studio Filmowe Tor, Three T Productions, Sintra. Koprodukcja: Telewizja Polska - Agencja Filmowa, Canal+ Polska. Współfinansowanie: Agencja Produkcji Filmowej, Istituto Luce. Dystrybucja: Vision. Czas trwania: 113 min. W kinach od 9 września 2005.
Nagrody :
- 2005
- Nagroda za drugoplanową rolę męską dla Nikity Michałkowa na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
- Nagroda Jury dla Krzysztofa Zanussiego na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni - 2006
- Złota Taśma (przyznawana przez Koło Piśmiennictwa SFP) w kategorii "film polski" za rok 2005 dla Krzysztofa Zanussiego
- Polska Nagroda Filmowa "Orzeł" w kategorii "najlepsza muzyka" za rok 2005 dla Wojciecha Kilara
- Polska Nagroda Filmowa "Orzeł" w kategorii "najlepszy dźwięk" za rok 2005 dla Wiesława Znyka
- Polska Nagroda Filmowa "Orzeł" w kategorii "najlepszy dźwięk" za rok 2005 dla Jacka Kuśmierczyka
- Polska Nagroda Filmowa "Orzeł" w kategorii "najlepszy montaż" za rok 2005 dla Wandy Zeman
- Polska Nagroda Filmowa "Orzeł" w kategorii "najlepsza drugoplanowa rola męska" za rok 2005 dla Jerzego Stuhra
Autor: Joanna Pawluśkiewicz, grudzień 2006.