Koncepcja rozwiązania gmachu Opery Novej w Bydgoszczy została wyłoniona w 1962 roku drogą konkursu architektonicznego. Od tego momentu, aż do ukończenia budowy w 2006 roku projekt był wielokrotnie aktualizowany i dostosowywany do bieżących potrzeb, jednak zmiany te zasadniczo nie wpływały na ogólny wyraz obiektu. Pomysł architektów Józefa Chmiela i Andrzeja Prusiewicza wytrzymał próbę czasu i zrealizowany kompleks jest dziś odbierany jako budowla nowoczesna i atrakcyjna, a nie przestarzała.
Opera Nova jest budynkiem na wskroś modernistycznym, o abstrakcyjnej, geometrycznej formie nienawiązującej do otoczenia, ale bardzo dobrze wpisanej w zakole rzeki Brdy. Wzniesiona została na planie trzech wzajemnie przenikających się okręgów o różnych średnicach. Największy mieści dużą salę koncertową (800 miejsc), średni salę kameralną na 120 widzów i pomieszczenia pomocnicze, natomiast najmniejszy zawiera centrum kongresowe (pierwotnie miały się tam znaleźć magazyny teatralne).
O monumentalnym wyrazie budowli decyduje jednolite opracowanie fasad przy pomocy pionowych, wąskich, głęboko wciętych i nieregularnie rozmieszczonych pasów okiennych. Dzięki nim bryła nie wydaje się przysadzista. Nad gmachem góruje wystające, negatywowo wcięte pudło sznurowni. W latach dziewięćdziesiątych zdecydowano się powiększyć kuluary przez dobudowanie wzdłuż elewacji szklanej części wejściowej.
Sale koncertowe zaprojektowano jednoprzestrzennie, bez balkonów i lóż. Widownie zostały maksymalnie zbliżone do sceny, aby uzyskać doskonałą widoczność i umożliwić bezpośredni kontakt z aktorami.
Autorka: Alicja Gzowska