Na pierwszy rzut oka wybór nazwisk i utworów, nagranych na płycie, wydaje się czysto przypadkowy. Cóż może łączyć Krzysztofa Pendereckiego i amerykańską kompozytorkę, na stałe mieszkającą w Wiedniu - Nancy van de Vate?
W rzeczywistości jednak twórcy krążka dokonali niezwykłej analizy i zestawili obok siebie dzieła wręcz na zasadzie analogii - Tren z Czarnobylem, a Koncert altówkowy z I Koncert skrzypcowy. Pierwszą parę łączy swoista "programowość", drugą - postmodernistyczny język kompozytorski.
Napisany w 1960 roku "Tren ofiaron Hiroszimy" na zespół 52 instrumentów smyczkowych nosił początkowo tytuł 8'37" (od czasu trwania). Okazał się jednak tak dramatyczny, poruszający i przejmujący swoją ekspresją, że w 1961 roku kompozytor zadedykował go ofiarom katastrofy nuklearnej w Hiroszimie, partyturę zaś i nagranie podarował prezydentowi miasta. "Chernobyl" van de Vate powstał pod wrażeniem wypadku w tytułowej elektrowni jądrowej w 1986 roku. Utwór nie jest ilustracją wydarzeń, ale raczej wyrazem uczuć, jakie wywołała wieść o tragedii i jej konsekwencjach.
"Koncert altówkowy" Pendereckiego został zamówiony przez rząd wenezuelski z okazji 200 rocznicy urodzin Simóna Bolivara. Łączy w sobie na zasadzie kontrastu pełne ekspresji kantyleny solowego instrumentu z wirtuozowskimi kadencjami, a płynny tok narracji muzycznej z ostrymi motywami rytmicznymi. Wieńczący płytę "I Koncert skrzypcowy" van de Vate wyrósł natomiast z zainteresowań kompozytorki melodiami synkopowanymi, ostinatowym akompaniamentem i wirującymi rytmami. Wszystkie nagrania prezentowane na płycie zostały zrealizowane w Krakowie, a oba utwory Nancy van de Vate miały na niej swoją fonograficzną światową premierę.
Krzysztof Penderecki: "Tren ofiarom Hiroszimy, Koncert altówkowy". Nancy van de Vate: "Chernobyl", "Koncert na skrzypce i orkiestrę nr 1". Janusz Miryński - skrzypce, Grigori Zhislin - altówka, Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Telewizji w Krakowie, dyr. Szymon Kawalla. Conifer 1988 - CDCF 168, AAD 66'35''.
Polskie Centrum Informacji Muzycznej Związek Kompozytorów Polskich maj 2002 | |
Tytuł (nagłówek do zdjęcia)