To charakterystyczny utwór dla wczesnej twórczości Karola Szymanowskiego, w którym wyraźne są wpływy zarówno muzyki Fryderyka Chopina, jak i współczesnego artyście Aleksandra Skriabina. Kompozycję cechuje delikatna ekspresja, osiągana jednak oszczędnymi środkami, głównie kolorystyką, dynamiką o szerokim zakresie: od ppp do fff, a także rozbudowaną harmoniką.
Najbardziej znaną z całego cyklu jest "Etiuda b-moll" nr 3 o pięknej, liryczno-melancholijnej melodyce i narastającej, pełnej wewnętrznego napięcia dynamice. Spopularyzowana już na początku XX wieku przez wybitnego polskiego pianistę Ignacego Jana Paderewskiego przez wiele lat jako jedyny utwór kojarzona była z nazwiskiem Szymanowskiego. Sam kompozytor w jednym z listów do swego przyjaciela, Grzegorza Fitelberga napisał:
Paderewski przedstawił się na raucie Stasi [Stanisławie Szymanowskiej] i mówił jej różne czułości o mnie (zwłaszcza naturalnie o słynnej 'Etiudzie b-moll op. 4 nr 3'. Fatalnie jest już w tak młodym wieku skomponować swoją IX Symfonię!!)1.
W późniejszych latach Grzegorz Fitelberg opracował "Etiudę nr 3" na orkiestrę symfoniczną.
Przypisy:
1"Karol Szymanowski. Korespondencja", Tom I: lata 1903-1919, s. 238, list z 13 XI 1910 do Grzegorza Fitelberga, oprac. Teresa Chylińska, PWM, Kraków 1982.
Autor: Anna Iwanicka-Nijakowska, wrzesień 2007 r.