Po Metamorfozach wg Apulejusza z 1997 roku
Gardzienice przygotowały kolejny spektakl, który jest związany z prowadzonym przez teatr projektem badań nad antykiem. Zespół pod kierunkiem Włodzimierza Staniewskiego pracował również nad gestem w tragedii starożytnej. Z tych doświadczeń wyrosło przedstawienie Elektry.
W tragedii Eurypidesa Elektra zostaje wydana za wieśniaka, aby nie mogła urodzić prawowitego następcy tronu. Dręczona tęsknotą za skrytobójczo zamordowanym ojcem postanawia się zemścić. Razem z bratem Orestesem knuje spisek, który ma pozbawić matkę życia. Podstępnie sprowadza Klitajmestrę i morduje ją. Po dokonaniu tego okrutnego czynu targają nią wyrzuty sumienia, obezwładnia poczucie winy.
"Włodzimierz Staniewski pierwszy raz zmierzył się z tekstem stricte dramatycznym. Eurypidesowe arcydzieło potraktował przede wszystkim jako tragedię uczuć. Mityczna opowieść o córce, która tak kochała ojca, że musiała zabić matkę, posłużyła mu do ukazania ekstremalnych stanów emocjonalnych - wielkiej miłości i wielkiej nienawiści, ślepej żądzy zemsty i paraliżującego poczucia winy" - pisał Janusz R. Kowalczyk.
Odwołując się do starożytnej sztuki cheironomii w perfekcyjnie dopracowanych sekwencjach gestu i ruchu, w pieśni i za sprawą doskonale pokazanego tutaj ducha antycznej muzyczności aktorzy tworzą wstrząsające emocjonalne obrazy. Historia antycznych bohaterów to wielkie wołanie o próbę zrozumienia lęku i ciemnej strony duszy ludzkiej niezmiennie żądającej krwi i mściwego zadośćuczynienia. Okrutnym, zbrodniczym zamiarom towarzyszy tu ogromne ludzkie cierpienie i rozpacz. Kipiący ekspresją i energią spektakl Elektry tworzy groźny, wykrzywiony obraz świata. Aktorzy grają z niemal naturalistyczną ekspresją i jednocześnie posługując się maskami z różnych tradycji podkreślają teatralność przekazu. Umowność doskonale łączy się tutaj z żarem i uniesieniem.
"Gardzienice nie znają litości" - notował Andrzej Stasiuk. - "Oglądanie ich spektaklu, to czytanie wielkiego tekstu w nieustannej teraźniejszości, to jak przeczytać grubą księgę w ciągu kilku minut, kilku sekund." ("Didaskalia" 2004, nr 61/62)
- Eurypides 'Elektra' (Cheironomia). Esej Teatralny, reżyseria, układ tekstu i dramaturgia gestu: Włodzimierz Stajewski, współpraca: Mariusz Gołaj, opracowanie pieśni antycznych: "Enkymasin", "Tripoda Mantheion", "Promoleth Helicona", "Hode Galatan", "Archan auxet Ageratoi", "Asklepion Aeisomen" - Maciej Rychły, "Autophonoi" - Anna-Helena McLean, animacja: Daniel Tumanowicz, Rafał Tumanowicz, występują: Mariusz Gołaj, Joanna Holcgreber, Marcin Mrowca, Anna-Helena McLean, Grzegorz Podbiegłowski, Anna Dąbrowska, Agnieszka Mendel oraz absolwenci Akademii Praktyk Teatralnych: Julia Bui-Ngoc, Aleksandra Gronowska, Alicja Żmigrodzka, Justyna Jary, Barbara Songin, Paweł Kieszko. Spektakl Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice. Premiera - Festiwal Polski Ekspres, Der Hebbel am Uffer Theater, Berlin 1 stycznia 2004, przedstawienie prezentowane pod tytułem Sceny z Elektry.
Prezentacje zagraniczne i udział w festiwalach:
luty 2004 - prezentacja Scen z Elektry w ramach Festiwalu "Beugro" w Budapeszcie;
marzec 2004 - prezentacja Elektry w ramach projektu "Polski teatr wczoraj i dziś" w Centrum im. Meyerholda w Moskwie;
kwiecień 2004 - prezentacja Elektry w Nowym Jorku na zaproszenie LaMaMa Experrimental Theatre Club;
sierpień 2006 - udział w festiwalu Meeting with Ancient Greek Drama w Grecji; Elektra została wystawiona w miejscu antycznego amfiteatru z VI w p.n.e Sikyon;
luty 2006 - pokaz Elektry w teatrze The Pit w londyńskim Barbican Centre;
14-20 marca 2006 - prezentacje spektaklu Elektra w reż. Włodzimierza Staniewskiego w ramach projektu "Polski teatr wczoraj i dziś" realizowanego w roku 2005 w moskiewskim Centrum im. Meyerholda;
4-24 kwietnia 2006 - pobyt zespołu Ośrodka Praktyk Teatralnych "Gardzienice" w Nowym Jorku.
Autor: Monika Mokrzycka-Pokora, listopad 2006.