Autor, krytyk sztuki i kurator, przedstawia 51 dzieł wybitnych współczesnych twórców z całego świata, główną uwagę poświęcając artystom z ostatniego półwiecza. Jak pisze we "Wstępie":
- Najwięcej zmieniło się w latach 60. i 70. XX wieku. Powstały wtedy zupełnie nowe rodzaje sztuki, a artyści chcieli uwolnić się od muzeów i galerii. Czasem tworzyli swoje dzieła na ulicy, a czasem gdzieś daleko za miastem, na pustkowiu. Zrobiło się naprawdę interesująco. Okazało się, że sztuką może być wiele różnych, zaskakujących rzeczy i wydarzeń. Na przykład spacer, znaleziony na strychu przedmiot, audycja radiowa, dom przekrojony na pół, szkielet wieloryba, albo nawet… nierobienie niczego.
Czy takie dzieła sztuki są piękne? Nie zawsze. Mają za to wiele innych zalet: pobudzają naszą wyobraźnię, pozwalają dostrzec coś, czego wcześniej nie zauważaliśmy, albo przeżyć niezwykłą przygodę. Czasem sztuka współczesna działa trochę jak nauka: daje nam wiedzę o świecie i pozwala lepiej go zrozumieć. Jest jak szkło powiększające, za pomocą którego możemy się mu przyglądać. A czasem otwiera przed nami zupełnie nowe, fascynujące światy.
Cichocki w mniejszym stopniu opisuje prace powszechnie znane - "Fontannę" Marcela Duchampa, odegranie ciszy przez Johna Cage'a, akcję z kojotem Josepha Beuysa i słynną już "Palmę" Joanny Rajkowskiej. Przede wszystkim odkrywa przed czytelnikami dzieła mniej popularne, a z różnych względów niezwykłe czy nawet dziwaczne (przykładem "Kolaka" Wima Delvoye'a).
Tłumaczy dlaczego Robert Barry "fotografował nic", Edward Krasiński rozklejał wszędzie niebieską taśmę zawsze na tej samej wysokości, Felix Gonzales-Torres usypał w kącie galerii 80-kilogramowy stos cukierków a Gregor Schneider przekształcił rodzinny dom w magiczny labirynt.
Wszystkie przywoływane przez Sebastiana Cichockiego dzieła łączy jedno: pokazują, że sztuka może być niezwykłą przygodą, światem, w którym wszystko jest możliwe. Na przykład to, że szklanka jest drzewem:
- W zbiorach jednej z australijskich galerii znajduje się pewna wyjątkowa szklanka z wodą. Wygląda całkiem zwyczajnie. Stoi grzecznie na półce i nie różni się od setek innych szklanek. Poza jednym drobnym szczegółem. Uwierzcie lub nie, ale… ta szklanka udaje dąb. A właściwie jest dębem. Brzmi to tak nieprawdopodobnie, że prawie każdy, kto ją ogląda, kreci głową z niedowierzaniem. Jak to? Gdzie jest to drzewo? W szklance? Rozpuszczone w wodzie? O co tu chodzi? - tak rozpoczyna się opis pracy "Dąb" Michaela Craiga-Martina z 1973 roku.
Poprzez tego rodzaju, pozornie absurdalne, pytania czytelnicy odkrywają rzeczywistą wartość sztuki współczesnej. Zaczyna jawić się ona jako dziedzina niezwykle ważna społecznie i wychowawczo - pozwala bowiem kwestionować stereotypy i utarte sposoby myślenia ("kto powiedział, że rzeźba musi być czymś trwałym i nieruchomym?" - to jeszcze jedno z pytań, które padają w książce).
Na uwagę zasługują także towarzyszące tekstom Cichockiego ilustracje Aleksandry i Daniela Mizielińskich - syntetyczne i pełne humoru. Każda pokazuje opisywaną pracę i portretuje będącego jej autorem artystę. Wszystko razem składa się na niezwykle starannie opracowaną edytorsko publikację - taką, w jakich specjalizuje się wydawnictwo Dwie Siostry.
Sebastian Cichocki (ur. 1975) jest kuratorem, dyrektorem Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, autorem tekstów krytycznych oraz literackich związanych ze sztuką. Pełnił także funkcje kuratora i współkuratora wielu wystaw zbiorowych i indywidualnych, m.in. ekspozycji reprezentujących Polskę na 52. i 54. Biennale w Wenecji.
Aleksandra i Daniel Mizielińscy to graficy, twórcy książek i stron internetowych. Są autorami m.in. takich publikacji, jak "Miasteczko Mamoko", "D.O.M.E.K.", "Co z Ciebie wyrośnie?". Stworzyli też ilustracje do książki "D.E.S.I.G.N.". Otrzymali wiele nagród, w tym prestiżowe międzynarodowe wyróżnienie Bologna Ragazzi Award 2010 za książkę "Co z Ciebie wyrośnie?".
W edukacyjnej serii wydawnictwa Dwie Siostry ukazały się już: "D.O.M.E.K." Aleksandry Machowiak (Mizielińskiej) i Daniela Mizielinskiego, "D.E.S.I.G.N." Ewy Solarz z ilustracjami Aleksandry i Daniela Mizielińskich i "M.O.D.A." Katarzyny Świeżak z ilustracjami Katarzyny Boguckiej.
Więcej informacji o publikacjach Dwóch Sióstr znajduje się na stronie: www.wydawnictwodwiesiostry.pl.
• Sebastian Cichocki
"S.Z.T.U.K.A., czyli Szalenie Zajmujące Twory Utalentowanych i Krnąbrnych Artystów"
Projekt graficzny i ilustracje: Aleksandra i Daniel Mizielińscy
Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2011
Format: 20 x 20 cm, oprawa twarda
Objętość: 216 stron
ISBN: 978-83-608-5082-4