Nagrodzony wybitny poeta, eseista i tłumacz Charles Simic urodził się w 1938 r. w Belgradzie, od 1954 r. mieszka w USA. Jest laureatem licznych nagród, w tym Nagrody Pulitzera, a także autorem artykułów na temat poezji polskiej w „The New York Review of Books” oraz wstępu do amerykańskiego wydania „The Collected Prose” Zbigniewa Herberta w przekładzie Alissy Valles.
Edward Hirsch, amerykański poeta i członek jury Nagrody Herberta, wskazuje, iż "podobnie jak Zbigniewa Herberta, specjalnością Simica jest tragikomedia. Jest on wyczulonym na paradoks filozofem, pełnym sceptycyzmu wizjonerem. Sarkastyczne poczucie humoru łączy z dogłębną świadomością tragiczności ludzkiego losu. Dzięki tym wartościom potrafi jednocześnie inspirować poetów na całym świecie oraz poruszać czytelników, przypominając im, czym jest – godne swego miana – człowieczeństwo”.
- Jaka wspaniała wieść i jak dobrze, że dociera ona do mnie z kraju, który dał światu licznych wspaniałych poetów, z których wielu, jak Zbigniew Herbert, miało dla mnie osobiście ogromne znaczenie - powiedział Simic na wieść o otrzymaniu Nagrody.
- Po raz pierwszy przeczytałem jego wiersze w przekładach Czesława Miłosza w roku 1965, dwa lata później poznałem go w Nowym Jorku, później zaś spotykaliśmy się wielokrotnie w Ameryce i Europie - mówi Simic o Herbercie. - Choć byłem znacznie młodszy od niego, dzieciństwo spędzone w Jugosławii podczas II wojny światowej oraz dekada przeżyta tam za czasów komunizmu sprawiły, że doskonale rozumiałem zarówno koleje życia Herberta, jak jego wiersze. Ich wartość polegała m.in. na fakcie, iż poruszając tematy związane z doświadczeniem tych okrutnych lat, a także ewokowanymi przez nie dylematami moralnymi i filozoficznymi, Herbert wypracował niezwykle jasny język oraz wspaniałe połączenia powagi i poczucia humoru” – mówił Charles Simic na wieść o otrzymaniu Nagrody im. Zbigniewa Herberta.
Czytaj o poprzedniej edycji Nagrody im. Zbigniewa Herberta...
O laureacie
Charles Simic (właśc. Dušan Simić) urodził się 9 maja 1938 roku w Belgradzie. W 1954 roku - w wieku 16 lat - wraz ze swoją rodziną wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Dorastał w Chicago, ukończył sztuki piękne na Uniwesytecie Nowojorskim. Simic jest laureatem licznych nagród, w tym Pulitzer Prize for Poetry (1990) za tom "The World Doesn't End". Jest także autorem artykułów na temat poezji polskiej w „The New York Review of Books” oraz wstępu do amerykańskiego wydania „The Collected Prose” Zbigniewa Herberta w przekładzie Alissy Valles.
Wiersze (pisane od początku w języku angielskim) publikował już pod koniec lat 50., jednak pierwszy tom jego poezji, "What the Grass Says" ukazał się dopiero w roku 1967. W swoich utworach stworzył unikalne połączenie surrealnej wyobraźni (pozwalającej mu np. odkrywać utajone życie takich przedmiotów jak łyżka czy widelec), uwrażliwienia na dziwność, nieoczywistość świata, intensywnej ironii i błyskotliwego poczucia humoru z pamięcią o wydarzeniach historycznych, czułością wobec człowieka oraz klarownym językiem. A także realistycznego opisu amerykańskich realiów z wschodnioeuropejskim dziedzictwem grozy i przemocy. - napisano w sylwetce poety
Tłumacz Simica na język polski, Stanisław Barańczak napisał o nim:
„liczne w twórczości Simica wiersze, które w swojej sferze obrazowej czy tematycznej nie mogłyby się wręcz narodzić, gdyby nie powołał ich do życia realistyczny amerykański kontekst, stanowią tylko jedną stronę przenikającej całą tę twórczość podstawowej opozycji. Stronę drugą stanowią wiersze powołane do życia przez kontekst wschodnioeuropejskiego i wojenno-okupacyjnego dzieciństwa bohatera. O swoistości, oryginalności, inteligencji, dowcipie i sile wyrazu wierszy Simica decyduje przede wszystkim to, że odniesienia do realiów amerykańskich i wschodnioeuropejskich „występują nie osobno, ale we wzajemnym związku”, że „świadomość tych wierszy jest amerykańska, podświadomość – wschodnioeuropejska”.
W języku polskim ukazał się jego tom „Madonny z dorysowaną szpicbródką oraz inne wiersze, prozy poetyckie i eseje” w wyborze i przekładach Stanisława Barańczaka (Wydawnictwo a5, Poznań 1992).
Jury
W tym roku wyboru laureata dokonało jury, w którym znaleźli się: Lidija Dimkovska (Macedonia/Słowenia), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Jarosław Mikołajewski (Polska), Agneta Pleijel (Szwecja), Jaume Vallcorba Plana (Hiszpania), Tomas Venclova (Litwa/USA); sekretarz Jury jest Andrzej Franaszek. Więcej o jurorach tutaj...
O Nagrodzie Herberta
Celem Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta jest wyróżnianie na polu literatury światowej wybitnych dokonań artystycznych i intelektualnych, nawiązujących do świata wartości, wokół których grawitowała twórczość Herberta. Nagroda ma równocześnie podkreślić wkład kultury polskiej XX wieku – w szczególności poezji – w rozwój literatury światowej, jej obecność w krwiobiegu idei, wartości i doświadczeń naszej współczesności - czytamy na stronie Nagrody Herberta.
Nagroda jest przyznawana corocznie w dziedzinie poezji, autorowi żyjącemu, za całokształt jego twórczości. Rada może także podjąć decyzję, by Nagrodę przyznać dodatkowo w kategoriach eseistyki, przekładu i edytorstwa.
Uroczystość wręczenia Nagrody laureatowi odbędzie się 14 maja 2014 roku w Teatrze Polskim w Warszawie. Nagrodę ufundowaną przez PKN ORLEN – Sponsora Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta – stanowi statuetka oraz czek na 50 tysięcy dolarów amerykańskich.
Culture.pl jest partnerem Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta.
Źróło: materiały prasowe organizatora, 10.3.2014, opr. mg