Resmi büyük boyutlu ve açıklamalarıyla incelemek için burayı ziyaret edin.
Jan Matejko, Grunwald Savaşı / Bitwa pod Grunwaldem, 1878, tuval üzerine yağlıboya, 426 x 987 cm, Varşova'daki National Museum (MNW) koleksiyonundan, fotoğraf kaynağı: Wikimedia Commons
Jan Matejko'nun abidevi çalışması, 15 Temmuz 1410 yılında Polonya ve Litvanya ordularının Tüton Şövalyeleri’ne karşı önemli bir dönüm noktası olan savaşını, amalgam bir görüntüyle tarif ediyor. Łodwigow ve Stębark bölgelerinde gerçekleşen Grunwald Savaşı, ortaçağ Avrupası’nın en büyük savaşlarından birisi.
Grunwald’ın, o zamanlar Avrupa haritasında bağımsız bir devlete sahip olmayan ve her ayaklanması kanlı bir şekilde bastırılan Polonya halkı için özel bir önem taşıdığını belirtmek gerek. Bu koşullarda, resim ve edebiyat, insanları neşelendirmek konusunda önemli bir rol oynuyordu, özellikle bilinci ve vatanperver duyarlılığı beslemek üzere...
Matejko bir ressam mıydı?
Matejko’nun bu resmi, Jan Długosz tarafından yazılan (‘The Annals’) adlı kronolojik kayıtları temel alıyor. Her ne kadar, ressam, bazı uydurma unsurları kullanma konusunda kendini özgür bırakmış olsa da resmi, kapsamlı ve titiz araştırmalara dayandırmaya özen gösterdi. Savaş alanının oldukça gerçekçi yansıtılmasına önem verdi. Hatta savaş alanını ziyaret etti ve Kraków’a döndükten sonra, eserde önemli değişiklikler yaptı.
Matejko, genellikle resimlerinde kompozisyonu tek bir merkez unsur ve iki “kanat” üzerine kurar. Bu resimde kompozisyon bir çember içerisinde kapalı kalmış bir grup olarak tanımlanıyor. Matejko, zaman ve mekan içinde yaygın bir anlatı, hem de özellikli karakterler arasında çok sayıda ilişkileri kolaylaştırmak amacındadır.
Resimde anlatılan üç temel bölüm: Şövalye Dippold Kikeritz’in Polonya Kralı’nı öldürmek için saldırdığı ve durdurulup öldürüldüğü bölüm (sağ üstte); Büyük Komutan Ulrich von Jungingen’in yenilgiye uğratmanın zafer anı (merkezde); ve Tütonlar’ın çok azının hayatta kaldığı savaşın Stębark’taki son dakikaları (sol üstte).
Tarihçi Marek Rezler, bizlere resmi şöyle okumamızı tavsiye ediyor:
Matejko’un resmine gömülmüş sembolizmi analiz ederken, bunun ne kadar zor bir iş olduğunu ve resimde mevcut tüm uçlarını tamamen çözmenin neredeyse imkansız olduğunu baştan kabul etmek gerekiyor. Bu şahesere özel bir şekilde yaklaşmak gerekiyor: İlk olarak, resmin genel görünüşünü yakalamalı, ardından detayları, daha sonra, resmin tümüne son olarak tekrar bakmadan önce yavaş yavaş resimden uzaklaşmalı ve bu sırada her bir kahraman arasındaki olası ilişkilerin izi sürülmeli.
Resmi, Polonya ve Türkiye diplomatik ilişkilerinin başlamasının 600. yılını kutlamak üzere düzenlenen etkinlikler dahilinde, Varşova’da bulunan Ulusal Müze katkılarıyla ve Sabancı Müzesi’nce hazırlanan Uzak Komşu Yakın Anılar: 600 Yıllık Polonya-Türkiye İlişkileri sergisinde görebilirsiniz.
Resimle ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
- Jan Matejko
Bitwa pod Grunwaldem / The Battle of Grunwald / Grunwald Savaşı
1878, tuval üzerine yağlıboya, 426 x 987 cm
Varşova’da bulunan Milli Müze
Kaynaklar: wyborcza.pl, eduseek.interklasa.pl, culture.pl
Çeviren ve düzenleyen: Didem Bilgin