Andrzej Wróblewski, "Bez tytułu, (Kolejka)", niedatowany, gwasz, papier, kolekcja Elżbiety i Jerzego Stelmachów, fot. Muzeum Narodowe w Krakowie.
Muzeum Narodowe w Krakowie pokaże retrospektywę jednego z najwybitniejszych, najbardziej samodzielnych polskich artystów powojennych. Znajdzie się na niej kilka nigdy wcześniej nieeksponowanych w Polsce prac Andrzeja Wróblewskiego.
Po raz ostatni tak obszernie twórczość artysty pokazywano ponad 16 lat temu.Andrzej Wróblewski jest legendą polskiej sztuki XX wieku. Zmarł młodo, w wieku niespełna 30 lat, podczas wyprawy w Tatry. Pozostawił po sobie bogaty i różnorodny dorobek artystyczny, który inspirował artystów kolejnych pokoleń, m.in. krakowską grupę Wprost i warszawską Gruppę.
Wystawa "Andrzej Wróblewski. Patrzeć wciąż naprzód" łączy prace ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie oraz krakowskich kolekcji publicznych i prywatnych w cztery przenikające się narracje. Jak piszą kuratorzy wystawy Magdalena Ziółkowska i Wojciech Grzybała:
"Ich trzon wyznaczają poszukiwania języka sztuki nowoczesnej, począwszy od postulatu sztuki wyrazistej, przeszywającej, dzięki której "zajrzycie do wnętrza człowieka" (jak komentował Wróblewski I Wystawę Sztuki Nowoczesnej w 1948 r.), po deklarację sztuki socrealistycznej z początków lat 50. - sztuki czytelnej, tematowej, "obliczonej na szeroki zasięg społeczny", pozbawionej przekształceń, fotograficznej i "zgodnej z wyobraźnią masowego widza". W ostatnich miesiącach twórczości, późną jesienią 1956 r. Wróblewski doszedł do kolejnej formuły malarstwa figuratywnego. Otaczający świat nie był dłużej skonstruowany z geometrycznych figur ani zbudowany przez zrzeszonych w ZAMP studentów. Był światem wewnętrznych napięć, poszukiwań i zmagań z samym sobą".
Pokazane zostaną zarówno najsłynniejsze płótna ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, jak: "Poczekalnia II (Ukrzesłowienie I)" z 1956 roku, "Kompozycja (Rodzina)" z 1957 r., "Dziecko z zabitą matką (Syn i zabita matka)" z 1949 r. czy "Rozstrzelanie poznańskie" ("Rozstrzelanie II (poznańskie)") z 1949 r., jak i prace rzadziej eksponowane, wśród nich: płótno "Ślepa à la Velázquez" ("Niewidoma") (1956), gwasze na papierze z lat 1956–1957 ("Kobiety i krowa", "Drzewa i miasto"), monotypia ("Mucha").
Zaprezentowane zostaną także "odwrocia" znanych dzieł, które Wróblewski malował dwustronnie np. prace "Głowa i roślina" oraz "Scena we wnętrzu - Przesłuchanie".
Sensacją będzie prezentacja obrazów dotąd w Polsce nieeksponowanych: drzeworytu ("Żongler") (1946), szkiców do serii "Rozstrzelań" oraz cyklu "Żałobna wieść" (1953), stworzonego po śmierci Stalina. Pojawią się też liczne litografie o tematyce socrealistycznej. Większość tych "nowych" prac pochodzi z kolekcji rodziny artysty.
Tytuł wystawy "Patrzeć wciąż naprzód" zaczerpnięty został z pism samego Wróblewskiego, który - jak mówiła dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie Zofia Gołubiew - żył krótko, ale przez cały czas intensywnie, bez oszczędzania się dążył do wytyczonego celu:
- Dobrze oddają to także inne jego słowa, mówiące o tym, że kroczy "drogą pod ciężarem". Nie mam tu na myśli ciężarów codziennego życia, lecz ciężar kolejnych rozczarowań wobec ideałów, w które uparcie wierzył, podobnie jak wierzył mocno w sens i siłę własnej sztuki. W nią bodaj nigdy nie zwątpił, podczas gdy idee, które początkowo żarliwie wyznawał, zawiodły go. Jestem przekonana, że Wróblewski w pełni zasługuje na to, by odkrywać go wciąż na nowo. Jest to bowiem artysta otoczony jeszcze wieloma tajemnicami, a jednocześnie ze wszech miar wart jak najpełniejszego poznania - powiedziała w Krakowie Zofia Gołubiew.
Twórczość autora "Rozstrzelań" jest coraz częściej prezentowana na świecie. W 2010 roku w Van Abbemuseum w Eindhoven miała miejsce pierwsza indywidualna prezentacja twórczości Wróblewskiego "To the Margin and Back".
Krakowska wystawa towarzyszy międzynarodowemu seminarium badawczemu poświęconemu Andrzejowi Wróblewskiemu organizowanemu przez MSN, MNK oraz Fundację Andrzeja Wróblewskiego (Kraków-Warszawa, 20-23 września 2012).
Wystawa została zorganizowana przez Muzeum Narodowe we współpracy z powstałą w styczniu tego roku Fundacją Andrzeja Wróblewskiego. Cele fundacji to gromadzenie i udostępnianie wiedzy o artyście, katalogowanie jego prac, inicjowanie wydarzeń artystycznych i naukowych.
- Trzeba pamiętać, że Wróblewski nie był wyłącznie malarzem. Był także krytykiem. Opublikował ponad 70 recenzji, my je zebraliśmy, jesteśmy w trakcie ich tłumaczenia i udostępnimy je na stronie internetowej - powiedział PAP drugi kurator wystawy, prezes Fundacji Andrzeja Wróblewskiego, Wojciech Grzybała.
Wystawa "Andrzej Wróblewski. Patrzeć wciąż naprzód" otwarta jest od 21 września 2012 do 13 stycznia 2013.
Kuratorzy: Magdalena Ziółkowska i Wojciech Grzybała
Muzeum Narodowego w Krakowie
Gmach Główny, Galeria Sztuki Polskiej XX wieku
al. 3 Maja 1, 30-062 Kraków
tel. centrala: 12 29 55 500
fax. 12 29 55 555
e-mail: dyrekcja@muzeum.krakow.pl