Po pierwszych pokazach "Uroczystości" w nowojorskim St. Anne’s Warehous na łamach "The New York Times" ukazała się entuzjastyczna recenzja Bena Brantley'a, czołowego krytyka teatralnego.
Prezentowana w St. Ann's Warehouse "Uroczystość" Grzegorza Jarzyny jest adaptacją scenariusza Thomasa Vinterberga i Mogensa Rukova, na podstawie którego powstał głośny duński film z 1998 roku "Festen" w reżyserii Vinterberga. Sztuka opowiada o zamożnej, wielopokoleniowej rodzinie zgromadzonej wspólnie na 60. urodzinach jej patriarchy. Spotkanie krewnych przeradza się jednak w koszmar, gdy syn jubilata zdradza, że ojciec molestował zarówno jego, jak też córkę, która popełniła samobójstwo.
"Trudno sobie wyobrazić dzieło, które by równie efektywnie i zamaszyście wykorzystało przepastną przestrzeń teatru St. Anne’s Warehouse. W reżyserii Grzegorza Jarzyny i oprawie scenograficznej Małgorzaty Szczęśniak, "Festen" wyołuje jednocześnie klaustrofobę i agorafobię. Dzięki pomysłowemu oświetleniu (zaprojektowanemu przez Jacqueline Sobiszewski) i strategicznemu rozmieszczeniu mebli (w tym jednego bardzo, bardzo długiego stołu), przedstawienie konstruuje pełną zakamarków budowlę-labirynt, która jednak nie daje żadnego schronienia. Wszystko wydaje się odbywać w publicznej i w prywatnej sferze jednocześnie (...)
Przedstawienie od razu sięga do czułych punktów - Jarzyna zwraca się bezpośrednio do tego zakamarka naszych umysłów, który przechowuje wzbudzające dreszcze wspomnienia zjazdów rodzinnych. Nieukojone żale grzechoczą niczym zjawy kościotrupów.
Przedstawienie rozgrywa się w płynnej i cienistej przestrzeni pomiędzy tragedią a farsą, przypominając nam związek łaczący te dwa gatunki. Wśród postaci znajduje się archetypiczna groteskowo lubieżna służąca (w tej roli uroczo Magdalena Cielecka). Scenografia posiada więcej drzwi niż spektakle Feydeau, a każda ze scen nasycona jest fizycznością, brzemienną zarówno potencjałem farsy jak i morderstwa.
Zachowując nieco z chłodnej trzeźwości filmu Vinterberga, w którym skandaliczne odkrycia zderzają się ze stoicyzmem, "Festen" Jarzyny ma jednak zdecydowanie bardziej kwiecisty styl, czyniąc zrytualizowaną uroczystość prawdziwą Nocą Walpurgii.
Zjawy rzucają sztućcami. Starcy stają się maszynami. Wanna jarzy się dziwacznym blaskiem. Grzmią pioruny. Fortepian brzdąka niczym pogrzebowa pozytywka. A w jednym chwili w świetle błyskawicy wyłania się przerażający wizerunek Helglego ukazując go jako potwora, którym zaiste jest.
Od czasu pierwszych pokazów Festen w 2001 roku, krytycy wskazywali na szekspirowskie elementy przedstawienia. Jednak mimo doskonałej gry aktorów, nigdy nie mamy poczucia, że zaglądamy do serc lub głów bohaterów. A przedstawienie mimo to nie daje nam wątpić w istnienie duchów. Gdy spojrzy się wystarczająco uważnie, okazuje się, że swoje upiory ma każda rodzina." (theater.nytimes.com)
O spektaklu Jarzyny można przeczytać także na portalu TheaterMania: "TR Warszawa ma dryg do inscenizacji pozostających w pamięci" (www.theatermania.com)
W spektaklu TR Warszawa występują m.in. Jan Peszek, Andrzej Chyra, Ewa Dałkowska, Danuta Szaflarska, Danuta Stenka.
Warszawska premiera sztuki miała miejsce w 2001 roku. W ostatnich latach spektakl był z wielkim powodzeniem prezentowany w Europie - m.in. w Hebbel Theater w Berlinie, w Sadlers' Wells w Londynie, Abbey Theatre w Dublinie, na Wiener Festwochen w Wiedniu oraz na międzynarodowym festiwalu teatralnym w Awinionie.
St. Ann's Warehouse w Nowym Jorku prezentuje "Uroczystość" TR Warszawa od 20 do 29 kwietnia 2012. To działający od 32 lat nowatorski teatr prezentujący także spektakle na pograniczu teatru i rock and rolla. Zaprasza zarówno twórców amerykańskich, jak i z zagranicy. Jarzyna gości w nim po raz trzeci. Pokazał tam "Risk Everything" w 2004 i plenerową inscenizację "Makbeta" w 2008.
"Czekałam całe lata aby sprowadzić "Uroczystość" - mówi w wywiadzie dla "The Wall Street Journal" Susan Feldman, dyrektor artystyczna St. Ann's Warehouse, uważana jest za jedną z najbardziej wpływowych osób w amerykańskim świecie teatru.
Grzegorz Jarzyna, uczeń Krystiana Lupy należy do najbardziej znanych polskich twórców teatralnych. Jest reżyserem m.in. spektaklu "Bzik tropikalny" według Stanisława Ignacego Witkiewicza, "Magnetyzm serca" na podstawie "Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry, a także adaptacji "Doktora Faustusa" Tomasza Manna, "Księcia Myszkina" według "Idioty" Fiodora Dostojewskiego oraz dramatów współczesnych "Niezidentyfikowane szczątki ludzkie" Brada Frasera, "4.48 Psychosis" Sary Kane i "T.E.O.R.E.M.A.T." Piera Paolo Pasoliniego.
- 20-29 kwietnia 2012, godz. 20:00, z wyjątkiem 22 kwietnia 2012, godz. 16:00 i 29 kwietnia 2012, godz. 14:00, St. Ann's Warehouse, 38 Water Street, Brooklyn, Nowy Jork.
Źródło: materiały własne, www.polishculture-nyc.org, PAP