Premiera BURZY Szekspira, dziewięćset pięćdziesiąta w historii warszawskiego
Teatru Polskiego, stanowi kulminację obchodów jubileuszowych jego 90-lecia istnienia.
Stołeczny Teatr Polski otwarto 29 stycznia 1913 roku premierą IRYDIONA
Zygmunta Krasińskiego w reżyserii
Arnolda Szyfmana, ze scenografią
Karola Frycza. Powstał dzięki staraniom jego założyciela i wieloletniego dyrektora Arnolda Szyfmana (1882-1967), reżysera, krytyka, dyrektora teatrów, współtwórcy Polskiego Instytutu Teatrologicznego, wydawcy i współredaktora pisma "Teatr", inicjatora utworzenia
Muzeum Teatralnego. 14 lutego 1910 roku odbyło się pierwsze inauguracyjne zebranie udziałowców Towarzystwa Aukcyjnego, w skład którego wchodzili przedstawiciele arystokracji, przemysłu i finansów. W maju 1911 zakupiono plac pod budowę teatru, w końcu stycznia 1912 rozpoczęto prace ziemne, 10 kwietnia tego roku poświęcono kamień węgielny, a już 29 stycznia 1913 odbyła się pierwsza premiera. Gmach teatru zaprojektował Czesław Przybylski (1880-1936), wybitny architekt i urbanista, autor m.in. Teatru Miejskiego w Kaliszu, Dworca Głównego, budynku Funduszu Kwaterunkowego Wojskowego i Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie, Gmachu Chemii Politechniki Warszawskiej. Gmach Teatru Polskiego był w owym czasie jednym z najpiękniejszych i najnowocześniejszych gmachów teatralnych w Europie. Posiadał pierwszą w Polsce scenę obrotową, amfiteatralną widownię na ponad tysiąc miejsc, stylową dekorację wnętrz, nowoczesne wyposażenie.
Inauguracyjna premiera IRYDIONA stała się wydarzeniem politycznym i artystycznym. Współcześni i historycy teatru uznają ją za przełomową w dziejach polskiego teatru. W krótkim czasie Teatr Polski zyskał rangę pierwszej sceny w Polsce. Stało się to za sprawą zespołu złożonego z najznakomitszych aktorów, reżyserów i scenografów, a także dzięki starannemu doborowi repertuaru. Stale poszukiwano w nim nowych form scenicznych, nowego języka i nowych metod pracy artystycznej. Sprawdzano i upowszechniano wszystkie odkrywcze i modne kierunki artystyczne: realizm, symbolizm, ekspresjonizm, konstruktywizm, neorealizm. Poszukiwano idealnego warsztatu teatralnego.
Teatr Polski preferuje repertuar rodzimy, na jego afisz trafiają także arcydzieła klasyki światowej. Od chwili powstania na wszystkich jego scenach odbyło się 950 premier. Rekordy bił spektakl NA SZKLE MALOWANE
Ernesta Brylla, grany 644 razy; 11 lat nie schodził z afisza popularny spektakl GRUBE RYBY Michała Bałuckiego w reżyserii Jana Bratkowskiego (grany 300 razy); Nina Andrycz, w zespole Teatru Polskiego od 1935 roku, zagrała w nim około stu ról.
BURZA Szekspira jest dla Jarosława Kiliana, reżysera spektaklu, dyrektora artystycznego stołecznego Teatru Polskiego, historią o rozczarowaniu. "Nie jest baśnią - podkreśla Jarosław Kilian - choć mogłaby za baśń uchodzić. Ta ostatnia, tajemnicza komedia Szekspira, to raczej mit albo uniwersalna przypowieść - o miłości, wobec której nawet ten, kto posiadł czarodziejską moc, a pragnie zemsty, staje bezradny; o wolności, która mimo że upragniona, nie daje w pełni satysfakcji; o nienawiści przemienionej w rozgoryczenie; o niepozbawionej wyrzeczeń i rozczarowania ostatecznej zgodzie na świat - taki, jaki jest. Gorzkiej akceptacji jego grozy, piękna, nieprzewidywalności. Prospero - mag, wygnany władca Mediolanu, mieszka z córką Mirandą na bezludnej wyspie. Wywołuje burzę, podczas której rozbija się statek tych, którzy go skrzywdzili. Wśród rozbitków znajdują się: brat i uzurpator mediolańskiego tronu oraz król Neapolu z synem Ferdynandem. Plan zemsty Prospera nieoczekiwanie krzyżuje miłość Mirandy i Ferdynanda. Dzięki uczuciu może nastąpić pojednanie i powrót do Mediolanu. Pozornie szczęśliwe zakończenie BURZY przynosi wątpliwości i pytania. Autorzy przedstawienia w naszym teatrze są świadomi dwuznaczności relacji i uczuć postaci, a także zasad, jakimi rządzi się mit. Jego akcja, choć poza czasem, dzieje się w realnej przestrzeni, konkretnym miejscu. I tak tu, wyspa Prospera jest sceną (jak chciał tego sam Szekspir), gdzie ludzkie uczucia się ze sobą intensyfikują, a rzeczywistość i ułuda przeplatają ze sobą jeszcze wyraźniej. Tym razem więc publiczność, uwiedziona magią teatralnej maszynerii, jest świadkiem 'podwójnego cudu' – cudu teatru w teatrze. Lecz nie tylko. Wciągnięta w grę fikcji i złudzenia, która chwilami ma posmak walki na śmierć i życie - staje się może bardziej świadoma sprzeczności współczesnego świata."
- William Szekspir, BURZA, przekład: Stanisław Barańczak, reżyseria: Jarosław Kilian, scenografia: Adam Kilian, muzyka: Abel Korzeniowski, w rolach głównych: Olgierd Łukaszewicz, Małgorzata Lipman, Marcin Jędrzejewski, Magdalena Smalara, Kacper Kuszewski.
Kolejne spektakle BURZY: 9, 11-16, 28, 29 marca 2003.
Teatr Polski
ul. Karasia 2, Warszawa
tel. (+48 22) 826 48 80
rezerwacja biletów: tel. (+48 22) 826 61 64
kasa biletowa: tel. (+48 22) 826 79 92
www.tear-polski.art.pl