Wystawa prezentuje kilkadziesiąt najważniejszych plakatów i znaków graficznych "Solidarności", które powstały w okresie od 1980 do 1989 roku.
Wystawa przygotowana została przy wsparciu Jerzego Brukwickiego, Czesława Bieleckiego, Jana Bokiewicza i innych osób ściśle związanych z historią "Solidarności". Prezentuje kilkadziesiąt najważniejszych plakatów i znaków graficznych "Solidarności", które powstały w okresie od 1980 do 1989 roku.
Jerzy Brukwicki:
"Strajkowe lato 1980 roku zmieniło bieg dziejów Polski. Przez szesnaście miesięcy - od 14 sierpnia 1980 do 13 grudnia 1981 - żyliśmy nadzieją, walczyliśmy o demokratyzację życia społecznego. Powstał pierwszy w bloku państw komunistycznych niezależny, samorządny związek zawodowy 'Solidarność'. Polskich dążeń do wolności i demokracji nie przerwało wprowadzenie przez władzę w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku stanu wojennego. Historyczny okres Sierpnia'80, czasów legalnej i podziemnej 'Solidarności' zakończyły wybory 4 czerwca 1989 roku.
Narodziny 'Solidarności' obok znaczących zmian politycznych i społecznych przyniosły także zmiany w kulturze polskiej. Nasze nadzieje i oczekiwania znalazły swój wyraz również w sztuce. Zwłaszcza graficzne komentarze wydarzeń lat 1980-89 okazały się fascynującym świadectwem czasu. Plakaty, rysunki mówiły o ideałach 'Solidarności': godności, demokracji, wolności, prawdzie, sprawiedliwości. Wyrażały sprzeciw wobec represji, przemocy i nietolerancji. Przypominały o faktach historycznych ukrywanych i fałszowanych przez komunistyczne władze; stały się szczególnym kalendarzem polskich zrywów patriotycznych i społecznych. Interpretowały zachodzące w kraju zmiany społeczne, polityczne, gospodarcze i kulturalne.
Grafikę 'Solidarności' zapoczątkowały odręczne, pośpiesznie malowane w sierpniu 1980 roku napisy i hasła na murach stoczni, kopalń, fabryk, zajezdni i ścianach domów, na wiejskich płotach i ogrodzeniach. Mówiły o tym, że strajki trwają, że strajkujący robotnicy nie ulegną. Podczas tych legendarnych dni powstał graficzny znak 'Solidarności'. Jego autorem był Jerzy Janiszewski, młody grafik i ilustrator z Gdańska.
Jerzy Janiszewski
'Od pierwszych dni strajku wystawałem pod bramą stoczni' - wspomina artysta. - 'Czułem, że powinienem uczestniczyć w tym, co się tam działo. To było ogromne przeżycie. Widziałem, jak zawiązywała się między ludźmi solidarność, jak się z niej rodził ruch społeczny. Pierwsza myśl, jaka mi zaświtała, to zrobić jakiś plakat. Szukałem symboli, najpierw pomyślałem o bramie stoczniowej udekorowanej kwiatami, o fladze biało-czerwonej, o akcentach religijnych. Szukałem znaku, który połączyłby wszystkich.'
Znak 'Solidarności' Janiszewskiego przywodzi na myśl robotnicze pochody z lat 1956, 1970, 1976, maszerujących, wspierających się nawzajem ludzi. Błyskawicznie stał się jednym z najbardziej znanych znaków graficznych na świecie.
Plakat był szczególnie predysponowany do upowszechniania idei i celów 'Solidarności', szybko docierał do myśli i przekonań Polaków. Różne struktury i biura związku wydały ich ponad sto. Towarzyszyły jego walce o legalizację, dokumentowały działalność, informowały o istotnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych. Ikonografia większości z nich opierała się na istniejących w powszechnej świadomości znakach i symbolach, których rodowód sięgał tradycji chrześcijańskich i polskich zrywów powstańczych i niepodległościowych. Powracano do prawdziwych znaczeń wielu słów i motywów określających ówczesną rzeczywistość.
Jan BokiewiczWprowadzenie stanu wojennego wywołało w społeczeństwie polskim szok i powszechny sprzeciw. Pogarda dla sprawców 'grudniowej nocy' niemal natychmiast objawiła się w ironicznych hasłach, dowcipach i rysunkach satyrycznych. Ich bohaterami stali się generałowie z 'wrony' (Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego), komisarze wojskowi, esbecja i milicja, działacze PZPR-u. Ulotki, plakaty, okolicznościowe kartki, kalendarze, podziemne znaczki pocztowe stały się oskarżycielskimi dokumentami stanu wojennego. Odegrały one istotną rolę w walce społeczeństwa z komunistyczną władzą. Były wyrazem buntu i oporu, świadczyły o tym, że 'Solidarność' żyje. Przynosiły otuchę, przełamywały strach, często wywoływały śmiech. Powstała nowa ikonografia. Obok symbolu krzyża - znaku wiary, kotwicy - symbolu nadziei, biało-czerwonej flagi (najczęściej poszarpanej i postrzępionej), bochenka chleba, krat pojawiły się nowe symbole: V - dwa palce ułożone w znak zwycięstwa, liczba 13, czarne okulary Jaruzelskiego, ułańskie proporczyki, krzyże ułożone z kwiatów, palące się świece, przeróżne sylwetki ptaków i zwierząt, wojskowe i milicyjne pojazdy i sprzęty, obrazy gniewnych, ironicznych gestów.
Grafika 'Solidarności' z lat 1980-89 to interesujący i pasjonujący obszar sztuki mówiącej o człowieku, jego życiu, dążeniu do niezależności i wolności, prawdy i dobra. Artyści związani z nurtem kultury niezależnej uczynili znak i symbol świadomym i konsekwentnie stosowanym sposobem interpretacji współczesności, wydarzeń społecznych, politycznych i kulturalnych. Emocjonalnie komentowali bolesne i radosne doświadczenia Polaków ostatnich dwudziestu lat XX wieku. Plakaty i rysunki ze znakiem 'Solidarności' wyróżnia prostota formy, lapidarność, wielość znaczeń. One nadal przykuwają uwagę, budzą ciekawość."
Autorzy pokazywanych prac: Krzysztof Baran, Czesław Bielecki,
Jan Bokiewicz, Jacek Ćwikła, Henryk Failhauer, Wiesław Gołuch, Krystyna Janiszewska, Jerzy Janiszewski, Michał Jędrczak, Roman Kalarus,
Piotr Młodożeniec, Leszek Nadstawny, Tomasz Sarnecki, Eugeniusz Skorwider, Jacek Staniszewski, Eugeniusz Get Stankiewicz.
Wernisaż wystawy: 27 sierpnia 2005 (sobota), godz. 12:00-13:30.
O plakacie "Solidarności" opowiedzą Czesław Bielecki i Jerzy Brukwicki. Stanisław Klawe zaśpiewa piosenki z tamtych lat.
 Eugeniusz Get Stankiewicz |  Jan Bokiewicz |
Galeria Jabłkowskich w podwórku kamienicy przy ulicy Chmielnej 21, w Warszawie, powstała w grudniu 2004 roku. Zamiarem założycieli jest prezentacja interesujących artystycznie dokonań doświadczonych fotografików, jak i młodych twórców, także dopiero debiutujących. W podwórzu Kamienicy Jabłkowskich oprócz wystaw fotografii odbywają się również wystawy plakatu, warsztaty fotograficzne, projekcje filmowe, przedstawienia teatralne i koncerty. Działalność ta nawiązuje do tradycji firmy Dom Towarowy Braci Jabłkowskich, która w Domu Towarowym przy ulicy Brackiej 25 organizowała przedsięwzięcia kształtujące klimat przedwojennej Warszawy.
Galeria Jabłkowskich
ul. Chmielna 21, Warszawa
Galeria Jabłkowskich
