Na zdjęciu Petter Aagaard w scenie widowiska "Operacja Opera" w reżyserii Jerzego Zonia i Davida Chocrona; fot. Alan Pakosz / Den Norske Opera & Ballett
Prapremiera widowiska stanowi zwieńczenie rocznego międzynarodowego projektu artystycznego przygotowanego przez Teatr KTO w Krakowie i Norweską Narodową Operę i Balet w Oslo.
Akcja przedstawienia "Operacja Opera" rozgrywa się na budowie nowej Opery w Oslo. Spotykają się tam norwescy i wschodnio-europejscy pracownicy, opowiadają sobie historie, kłócą się, ulegają rozmaitym emocjom. Na wieść, że przed zakończeniem budowy ma ją odwiedzić norweski następca tronu, budowlańcy zamierzają zorganizować "wydarzenie artystyczne", które będzie wyrazem międzynarodowej współpracy, przyjaźni i dialogu. Jak się okazuje, jest to jednak ciężki orzech do zgryzienia.
Ideą główną współpracy przy stworzeniu tego widowiska jest dialog kulturalny między artystami Polski i Norwegii na polu sztuki performance, łączącej kabaret, operę i teatr. Na zderzeniu politycznych i kulturowych relacji, ale i stereotypów w postrzeganiu ludzi z naszego kraju przez Skandynawów. Że ich nie brakuje, potwierdziło się wiosną 2007 roku, podczas budowy najbardziej prestiżowego architektonicznego projektu w Oslo - gmachu Opery.
Obserwacje zatrudnionych przy tej budowie polskich specjalistów dostarczyły znakomitego tematu polsko-norweskiej pisarce Ninie Witoszek-FitzPatrick, profesorowi Uniwersytetu w Oslo. Przeprowadzone przez nią wywiady z zaangażowanymi w budowę Polakami i Norwegami, potwierdziły zarówno ogromną rolę pracowników znad Wisły, jak i siłę uprzedzeń. Wzajemne przenikanie się kultur w codziennej współpracy, stało się kanwą noweli Witoszek - "Opera za 135 koron" (Oslo, 2008), opisującej wszystkie pozytywne i negatywne aspekty kulturowej konfrontacji. Nowela ta zainspirowała z kolei Helge Iberga, jednego z czołowych współczesnych norweskich kompozytorów muzyki klasycznej i jazzowej, zarazem wielbiciela europejskiego kabaretu, a także Davida Chocrona, norwesko-amerykańskiego komika i performera. Dzięki nim powstało unikalne dzieło sceniczne, poświęcone zderzeniu dwóch światów.
"Ważnym celem naszego zespołu jest zainicjowanie 'romansu kultur' - procesu, w trakcie którego obie nacje zaznajomią się lepiej ze sobą i staną się mniej podatne na tworzenie stereotypów i pomówień - deklarują twórcy projektu. - Naszą ambicją nie jest tylko 'obalenie stereotypów', lecz także zbudowanie płaszczyzny dla zabawnych lekcji historii, które będą nośnikiem dla wzajemnego przedstawienia tradycji kulturowych obu krajów. Ten, mówiąc po norwesku, dugnad, czyli 'wspólne działanie będące gestem dobrej woli' polskich i norweskich aktorów i artystów, obali z pewnością niektóre wyobrażenia powstałe na skutek nieporozumień i sprawi, że publiczność w obu krajach będzie się śmiać sama z siebie."
W konsekwencji tego pomysłu odbyły się polsko-norweskie warsztaty teatralne w Krakowie i Oslo: "Kabaretowe podróże wyobraźni" to tytuł warsztatów prowadzonych w Krakowie (5-10 lipca 2011 roku). Miały one na celu rozwijanie zdolności improwizacyjnych na scenie teatralnej i kabaretowej i kreowania sytuacji komicznych. Warsztaty prowadzili: Gilles Defacque (Teatr Le Prato w Lille), Jacques Motte (Teatr Le Prato w Lille), Jerzy Zoń i Katarzyna Zawadzka (oboje: Teatr KTO w Krakowie). Wypracowane podczas warsztatów widowisko "Le Tournage Imaginaire du Prato" zostało trzykrotnie pokazane podczas festiwalu "Ulica 24 Street Art" w Krakowie.
Z kolei "Ekspresja ciała, ćwiczenia z wyobraźni" to tytuł warsztatów prowadzonych w Oslo (19-23 września 2011 roku). Zostały poświęcone zagadnieniom pozawerbalnego charakteru sztuk performatywnych, improwizacji i kontaktu z widzem, tworzenia frapujących postaci bez użycia tekstu, a tym samym stały się kontynuacją zajęć warsztatowych odbywających się w Krakowie. Zajęcia miały charakter dyskursywno-praktyczny. Prowadził je Jerzy Zoń.
Głównym założeniem projektu - skierowanego do młodzieży i osób dorosłych w Polsce i Norwegii - było stworzenie przedstawienia kabaretowego z akcentami sztuki teatralno-operowej i wystawienie go przed widzami w Krakowie i Oslo. Przedstawienie przygotowane zostało w wersji polsko, angielsko i norweskojęzycznej.
Bilety - w kasie Opery Krakowskiej, ul. Lubicz 48, tel. (+48 12) 296 62 60, www.opera.krakow.pl
Następne pokazy odbędą się w Norweskiej Narodowej Operze i Balecie w Oslo: 21 października 2011, godz. 19.30 (premiera norweska); 22 października 2011, godz. 17.00 i 19.30 24 i 25 października 2011, godz. 19.30. Bilety w kasie Opery w Oslo, tel. +47 21 42 21 21, www.operaen.no
"Operacja Opera"; scenariusz: Nina Witoszek-FitzPatrick; reżyseria: Jerzy Zoń, David Chocron; scenografia: Joanna Jaśko-Sroka; choreografia: Eryk Makohon; muzyka: Helge Iberg, Bendik Hofseth; występują: David Chocron, Rune Tamte, Mads Henning Jørgensen, Petter Aagaard, Eli Kristin Hanssveen, Jacek Buczyński, Aleksander Kopański, Szymon Pater, Krzysztof Stawowy, Maciej Słota, Aldona Jankowska, Agata Syrek, Katarzyna Węglowska-Król, Jakub Sokołowski; muzycy: Helge Iberg - piano, Bendik Hofseth - sax, Hans-Kristian Kjos Sørensen - various instruments, Roman Ślazyk - bass; prapremiera (Sala Kameralna Opery Krakowskiej): 16 października 2011; kolejne pokazy: 17 października 2011.
Teatr KTO
ul. Gzymsików 8
30-015 Kraków
dyrektor naczelny i artystyczny: Jerzy Zoń
tel: (+48 12) 623 73 00
tel / fax: (+48 12) 633 89 47
www.teatrkto.pl
Opera Krakowska
ul. Lubicz 48
31-512 Kraków
dyrektor naczelny: Bogusław Nowak
tel: (+48 12) 296 61 00-02
fax: (+48 12) 296 61 03
www.opera.krakow.pl
e-mail: opera@opera.krakow.pl
Źródło: informacje prasowe, www.teatrkto.pl, www.opera.krakow.pl, www.operaen.no