Andrzej Partum, Milczenie awangardowe,
fot. materiały organizatorów
Prezentacja "Idee" to zawieszone w przestrzeni parku przed
CSW proste transparenty z komunikatami autorstwa kilkunastu wybitnych artystów, których sztuka ukształtowała ideową specyfikę lat 90. Nie jest to powrót do idei czasu minionego, lecz prezentacja wypowiedzi aktualnych i konfrontujących się ze sobą.
Forma transparentu kojarzy się w oczywisty sposób z deklaracjami społecznymi lub politycznymi, jednak prezentowane komunikaty nie mają bezpośrednich odniesień do tych sfer. Z drugiej natomiast strony, nawet jeśli dotyczą jedynie zagadnień sztuki, to formuła tej prezentacji - czyli rodzaj sytuacji komunikacyjnej - generować będzie u widzów (także tych, którzy nie interesują się specjalnie współczesną sztuką) samodzielne określanie ich odniesień i sensów.
W Polsce nieliczni artyści posługiwali się transparentami - w latach 70. wykonywał je Leszek Przyjemski, nicując slogany propagandy władzy "ludowej". Do legendy przeszedł innego rodzaju transparent
Andrzeja Partuma: wielkie Milczenie awangardowe wisiało niewiele ponad godzinę w poprzek Krakowskiego Przedmieścia w Warszawie. Interwencja władz była szybka, ale filmowcy też się nie lenili i zapis działania znalazł się na filmie
Józefa Robakowskiego Żywa galeria.
Komunikaty na transparentach prezentowane w tak specyficznej przestrzeni miasta, jaką jest park, w przestrzeni właściwie dla nich nienaturalnej, uzyskują cechy foucaultowskich heterotopii, sytuacji przemieszczonych z jednego porządku w inny. Należy przy tym pamiętać, że choć park przed Zamkiem jest dla wielu osób swoistym przedpolem instytucji sztuki, to dla innych jest po prostu przestrzenią relaksu lub tylko terenem tranzytowym. Zresztą w parku obecne są już na zasadzie stałej ekspozycji inne prace posługujące się tekstem (Jenny Holzer, Lawrence Weiner i P. Downsborough).
Prezentacja "Idee" pomyślana jest jako element równoległy (ale autonomiczny) do dużej wystawy
"Schizma", prezentującej w CSW sztukę lat 90. Jest zatem swoistym wstępem do tej wystawy, akcentującym perspektywę aktualną. Tytuł "Idee" nawiązuje do wystawy "Idee poza ideologią", prezentowanej w CSW w 1993 roku. Wtedy wydawało się, że czas ideologicznych dogmatów właśnie minął i można już sztukę rozpatrywać jako język wypowiedzi ideowych. Komunikat "Idee poza ideologią" miał przede wszystkim wskazywać, że ideowość sztuki nie jest tym samym co jej ideologiczność, że przyszedł moment, gdy artyści mogą indywidualnie - co nie musi przecież znaczyć, że egoistycznie - decydować o tym, co znajdzie się w polu sztuki. Transformacja systemowa umożliwiła różnym społecznym grupom artykułowanie stanu ich świadomości i ujawniła silne antagonizmy społeczne, a te, które pojawiły się wokół sztuki, miały szczególnie konwulsyjny charakter i prowadziły do sięgania po elementy najróżniejszych ideologii. Nie był to jednak dla sztuki czas stracony, choć wielu artystom i instytucjom sztuki przyniósł bolesne doświadczenia.
Prezentowane hasła/komunikaty nie są podpisane nazwiskami ich autorów, by widzowie się nimi nie sugerowali, lecz samodzielnie odnajdywali konteksty znaczeń. Nazwiska będą podane w folderze dostępnym w Zamku Ujazdowskim.
Autorzy komunikatów:
Włodzimierz Borowski,
Grzegorz Klaman,
Marek Kijewski,
Jarosław Kozłowski,
Katarzyna Kozyra, Jacek Kryszkowski,
Hanna Łuczak,
Józef Robakowski,
Jan Świdziński,
Zbigniew Warpechowski,
Krzysztof Wodiczko,
Piotr Wyrzykowski,
Alicja Żebrowska.
Kurator: Grzegorz Borkowski.
Inauguracja projektu: 26 września 2009, godz. 12:00-15:00.
Pokaz czynny do 2 listopada 2009.
Źródło: Informacja prasowa