Kadr z filmu "Jesteś bogiem", reż. Leszek Dawid, fot. Katarzyna Kural/Kino Świat
Film fabularny Leszka Dawida o legendarnej hiphopowej grupie Paktofonika otworzył 37. festiwal w Gdyni.
"Jesteś Bogiem" to jedna z najbardziej oczekiwanych premier tego roku, historia założycieli Paktofoniki - Magika, Rahima i Fokusa - którzy za sprawą takich utworów, jak "Jestem Bogiem" czy "Chwile ulotne" stali się głosem pokolenia młodych Polaków, tzw. pokolenia Y.
Trzech raperów z Mikołowa i Bogucic (dzielnicy Katowic): Piotr "Magik" Łuszcz, Wojciech "Fokus" Alszer i Sebastian "Rahim" Salbert zawiera w 1998 roku w Katowicach pakt muzyczny - powstaje grupa Paktofonika. Nazwa jest połączeniem dwóch słów: "paktu" i "foniki" - umowy zawartej przy dźwiękach (z głośnika). Już wcześniej Magik, związany z grupą Kaliber 44, i Rahim planowali wspólne nagrania. Fokus dołączył do duetu - to z jego inicjatywy powstaje grupa.
Pierwsze kawałki - "Priorytety", "Ja to ja" i "Gdyby" - zostały nagrane w październiku 1998 roku w katowickim studiu Music Projekt. Miały złożyć się na singiel, który nigdy nie został wydany. Kiedy do grupy dołącza DJ Bambus, który zajmuje się skretchami i bitami do nowych utworów, a także beatboxer Marcin "Sot" Zięba, Paktofonika zyskuje coraz większą popularność wśród lokalnych odbiorców, a wkrótce - w całej Polsce. Wiosną 2000 roku muzycy podpisują kontrakt z wytwórnią Gigant Records. Latem rozpoczynają się przygotowania się do nagrania materiału muzycznego w domowym studiu Rahima w Mikołowie.
"Byłem środkowym, a obok dwa super ega" - wspomina Rahim.- "O jakąś głupią zwrotkę potrafili się kłócić tygodniami. Fokus - zbuntowany gnojek z osiedla, a Magik - weteran. (...) Z Fokusem szło się dogadać. Magik był uparty jak cholera. Sztuka, dzieło - to się dla niego liczyło. Honor Paktofoniki. Milion razy słuchał własnych tekstów, pokazywał je ludziom. Szukał usterek, chociaż ich nie było." (Lidia Ostałowska, "Teraz go zarymuje", "Gazeta Wyborcza" 27.12.2001)
18 grudnia 2000 na rynku ukazuje się debiutancka płyta, "Kinematografia", z takimi utworami, jak "Jestem Bogiem" i "Chwile ulotne", które stają się wizytówką zespołu i pojawiają się na listach radiowych.
Ukazanie się płyty zmienia całkowicie świat raperów. Hołubieni przez fanów, inspirujący innych artystów, muzycy z Paktofoniki odnieśli sukces artystyczny, który nie przełożył się na sukces finansowy. Także dlatego są dziś postaciami symbolicznymi dla pokolenia swoich rówieśników.
"Trójka chłopaków z technikum gdzieś z Bogucic i Mikołowa praktycznie bez jakichkolwiek kontaktów i wsparcia nagrywa w pokoju w bloku na najprostszym sprzęcie genialną płytę, która staje się głosem pokolenia. Sprzedaje się w nakładzie setek tysięcy egzemplarzy, ale tak się jakoś dzieje, że chłopców zupełnie omija sukces finansowy... Niesamowite, że to oni, chłopcy z PFK, mieli jako pierwsi w pełni korzystać z dobrodziejstw demokracji i wolnej konkurencji. To pokolenie testu, więc ich sukces lub porażka nabierają znaczenia symbolicznego, stają się sukcesem lub porażką współczesnej Polski" - mówi Maciej Pisuk, scenarzysta "Jesteś Bogiem", który na potrzeby filmu zaadaptował własną, wydaną w 2008 roku książkę "Paktofonika. Przewodnik Krytyki Politycznej" (wywiad z Piotrem Mareckim, "Gazeta Wyborcza", 13.12.2008).
Tuż po wydaniu pierwszej płyty, 26 grudnia 2000 roku Magik popełnia samobójstwo, wyskakując z okna swojego mieszkania. 22-letni artysta zostawia żonę i dziecko. Nikt nie zna powodów śmierci. Pojawiają się spekulacje, że samobójstwo było związane z problemami Magika z odraczaną obowiązkową służbą wojskową, że to brak pieniędzy spowodował targnięcie się na życie.
Koledzy z zespołu nadal koncertują, a kawałki utworów nagranych przez Magika są emitowane z taśm. Niedługo później pojawia się minialbum "Jestem Bogiem", a w kwietniu 2002 Paktofonika otrzymuje Fryderyka jako najlepszy zespół hiphopowy. W tym samym roku ukazuje się "Archiwum kinematografii", pożegnalna płyta grupy, na której znajdują się utwory nagrane podczas tworzenia pierwszego krążka. 21 marca 2003 roku Paktofonika daje pożegnalny koncert w katowickim Spodku. Drogi członków grupy rozchodzą się na krótki okres i każdy z nich nagrywa na własną rękę. Ostatecznie jednak Fokus i Rahim tworzą nową grupę - Pokahontaz.
Dokumentalista Leszek Dawid, mający na koncie debiut fabularny ("Ki"), "cofa się przed przekształceniem tej historii w legendę, traktuje ją jak dokument" - pisze Tadeusz Sobolewski na łamach "Gazety Wyborczej" (7.05.2012). - "Dawid w tym filmie omija jeszcze jedną pokusę, zawartą, jak się zdaje, w scenariuszu: pokazać śląskich 'oburzonych' lat 90., enigmatyczne 'pokolenie Y', mające pretensję do tego, co się stało z krajem po 1989 roku. (...) Ci chłopcy z Mikołowa i Bogucic, uprawiający muzykę i spontaniczną, improwizowaną poezję hip-hopu, choć mają dostęp do nowej techniki, w gruncie rzeczy nie rozumieją nowoczesności, pozostają z nią w permanentnym konflikcie, jak wielu z nas. Są dzikusami w cywilizacji 'kupna i sprzedaży'. Zderzają się ze światem, walczą, upadają, podnoszą się. Mimo grubego języka, jakim gadają, mają coś z romantyków albo ludzi pierwotnych. Są intruzami w świecie kapitalizmu - czy to nie bardzo polskie? (...) I kiedy zderzają się z mediami, z wydawcami, z kwestią zysku, pozostają bezradni, choć robią wrażenie pazernych" - pisze dalej Sobolewski.
W filmie wystąpili: Marcin Kowalczyk (Piotr Łuszcz "Magik"), Dawid Ogrodnik (Sebastian Salbert "Rahim"), Tomasz Schuchardt (Wojciech Alszer "Fokus"), Katarzyna Wajda (Justyna Łuszcz, żona Magika), i Arkadiusz Jakubik (Gustaw).
"Jesteś Bogiem" trafi do polskich kin w listopadzie tego roku.