Data rozpoczęcia i zakończenia
-
Podsumowanie
Przedstawienie Krzysztofa Warlikowskiego, jednego z bardziej cenionych polskich reżyserów teatralnych, porusza problem sensowności aktu ofiarowania własnego życia w słusznej sprawie. W "(A)pollonii" połączył on antyczne mity z okupacyjną rzeczywistością Holokaustu. I zderzył je z dzisiejszym milczącym przyzwoleniem na cierpienie drugiego człowieka...
Zawartość
Szwajcarskie pokazy widowiska odbędą się w Comédie de Genève-Centre Dramatique w Genewie. Poza tą sceną w produkcję (A)pollonii zaangażowane są jeszcze cztery inne: Stary Teatr z Krakowa, Théâtre National de Chaillot w Paryżu, Théâtre Royal de la Monnaie w Brukseli, Théâtre de la Place w Liège oraz dwa festiwale: Festival d'Avignon i Wiener Festwochen. Premiera przedstawienia miała miejsce 16 maja 2009 r. w warszawskim Centrum Kultury Koneser, tymczasowej siedzibie Nowego Teatru Warlikowskiego.
"Ifigenia, Alkestis, Apolonia Machczyńska. Postacie tych trzech kobiet, symboli poświęcenia, zainspirowały Warlikowskiego do stworzenia tej opowieści - pisała Agnieszka Rataj w 'Życiu Warszawy'. - Wykorzystane w niej zostały teksty dramatów antycznych Ajschylosa i Eurypidesa, a także fragmenty reportażu Hanny Krall z tomu 'Tam już nie ma żadnej rzeki', oraz powieści Jonathana Littela 'Łaskawe' i J. M. Coetzee'ego 'Elizabeth Costello'. Tak naprawdę kształt przedstawienia i poszczególne wykorzystywane fragmenty cały czas ulegają zmianom. Wpływają na nie aktorzy i współpracujący z Warlikowskim współtwórcy adaptacji: Jacek Poniedziałek i Piotr Gruszczyński".
Zdaniem Jacka Cieślaka, recenzenta "Rzeczpospolitej", reżyser
"zapowiadał rzecz o różnych formach poświęcenia. Tymczasem powstało przedstawienie o absurdzie zabijania wymuszającym ofiarę z ludzkiego życia. O ludzkości, która dążąc do zaspokojenia żądzy władzy, posiadania i seksu - od początku się wyniszcza. Najgorsze zbrodnie tłumaczy wyższymi racjami religijnymi, społecznymi, narodowymi. Z typową dla nas skłonnością do obciążania winą innych i wypieraniu własnej".
"W świecie nowego przedstawienia Warlikowskiego wszystko już się stało - uważa Jacek Wakar w recenzji zamieszczonej w 'Dzienniku'. - Ifigenia ofiarowana przez ojca na rzecz zwycięstwa nad Troją ledwie wstała od rodzinnego stołu, a już poniosła śmierć. Klitemnestra w akcie zemsty lub w prostym odruchu wymierzenia sprawiedliwości zabiła Agamemnona. Orestes zaś powrócił do matki tylko po to, by ją zamordować. Dopuściła się przecież zbrodni potwornej - podwójnego mordu na swoim mężu, a jego ojcu. Alkestis bardzo kochała Admeta, ale nie wiedziała, czy aż do tego stopnia, że gotowa jest ofiarować za niego swoje życie. A mimo to zrobiła to - Admet zyskał dodatkowy czas. A może po prostu miała wszystkiego dosyć? Na koniec Apolonia Machczyńska. Podczas wojny zdecydowała się ukrywać Żydów, wiedząc, co za to grozi. Znała pewnego Niemca, to był dobry Niemiec, dlatego pewnie myślała, że w razie czego ją ocali. Mógł jeszcze uratować ją ojciec, gdyby wziął winę na siebie. Apolonia poświęciła swe życie, ale osierociła syna. Nie mógł jej wybaczyć, że wybrała obcych, a nie jego".
"Ifigenia zostaje wybrana przez ojca na ofiarę, która ma zapewnić przychylność bogów i wygraną w wojnie trojańskiej - dodaje Rataj. - Alkestis oddaje życie, aby zapewnić swojemu mężowi nieśmiertelność. Apolonia Machczyńska ukrywa w czasie okupacji w piwnicy domu Żydów. Niemcy stawiają jej ojca przed wyborem: może ocalić córkę, jeśli sam przyzna się do przestępstwa. Ojciec nie umie zdobyć się na to poświęcenie - ginie ciężarna Apolonia, zostawiając troje dzieci. To one trzy, ale też ich rodziny, mężowie i dzieci postawią widzom pytania o granice ofiarowania, odpowiedzialności i o moralne wybory, do dokonywania których zmusza nas życie".
- (A)pollonia według tekstów Eurypidesa, Hanny Krall i innych
adaptacja: Krzysztof Warlikowski, Jacek Poniedziałek, Piotr Gruszczyński
reżyseria: Krzysztof Warlikowski
scenografia i kostiumy: Małgorzata Szczęśniak
muzyka: Paweł Mykietyn, Renate Jett, Piotr Maślanka, Paweł Stankiewicz
songi: Renate Jett
reżyseria światła: Felice Ross
występują: Magdalena Cielecka, Ewa Dałkowska, Renate Jett, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Danuta Stenka, Maja Ostaszewska, Jolanta Fraszyńska, Maria Machado, Magdalena Popławska, Anna Radwan-Gancarczyk, Monika Niemczyk, Andrzej Chyra, Wojciech Kalarus, Marek Kalita, Zygmunt Malanowicz, Adam Nawojczyk, Jacek Poniedziałek, Maciej Stuhr, Tomasz Tyndyk
miejsce premiery: Nowy Teatr Warszawa
data premiery: 16 maja 2009
Pokazy szwajcarskie (w języku polskim, z francuskimi napisami): La Comédie de Genève-Centre Dramatique w Genewie, 12-15 stycznia 2010 r.
Źródło: informacje prasowe, www.comedie.ch.