Agnieszka Kurant interesuje się "ekonomią niewidzialnego", wszystkim tym, co we współczesnym świecie wymyka się prostej logice. Fascynują ją nieznane obszary wiedzy i manipulacje, jakim poddawana jest zbiorowa podświadomość społeczeństw. Jej prace odnoszą się do takich zjawisk jak wirtualny kapitał czy praca niematerialna, analizują kwestie przemian własności intelektualnej. Artystka docieka, w jaki sposób fikcje, plotki, zjawiska paranormalne i mity wpływają na ekonomię i politykę.
Wystawa "Widmowy kapitał" obejmuje niektóre z wcześniejszych projektów Kurant (m.in. "Future Anterior", "Widmowa biblioteka" i "Mapa wysp fantomowych") oraz nowe realizacje, przygotowane specjalnie na tę okazję - "Multiverse" i "Milczenie jest złotem".
Nowe prace Agnieszki Kurant poruszają problemy współczesnej wiedzy i ekonomii. "Multiverse" to seria monet o wartości minus jednego dolara. Praca, szczególnie aktualna po ostatnim kryzysie ekonomicznym, odnosi się do problemu długu istniejącego w formie wirtualnej, a nie w postaci fizycznych pieniędzy.
Druga z prac specjalnie przygotowanych na wystawę w Toruniu - "Milczenie jest złotem" - stanowi rodzaj zbioru, co jest częstą strategią działania artystki. Kurant połączyła w jedno nagranie momenty milczenia z przemów politycznych Hitlera, Winstona Churchilla, Johna Kennedy'ego, Georgesa Pompidou czy Fidela Castro. Inspiracją dla artystki było opowiadanie Heinricha Bölla "Doktor Murke zbiera milczenie". To historia dziennikarza radiowego, który zbiera poniewierające się po podłodze studia kawałki taśmy, na których nagrana jest cisza. Murke skleja je i słucha wieczorami w domu. Wyprodukowana przez Kurant płyta winylowa z milczeniem stanowi ścieżkę dźwiękową wystawy. Ograniczona liczba egzemplarzy jest też dostępna w sprzedaży.
W pracy "Future Anterior" (2008) Kurant stworzyła egzemplarz "New York Timesa" datowany na 29 czerwca 2020 roku. Numer powstał we współpracy z jasnowidzem Krzysztofem Jackowskim i amerykańskimi dziennikarzami, którzy na podstawie przepowiedni napisali artykuły. Gazeta we wszystkim przypomina oryginał - ma identyczną formę, począwszy od kodu kreskowego aż po dział reklam wykupionych "w przyszłości" przez istniejące firmy. Do jej druku użyto jednak znikającego pigmentu, który staje się zupełnie niewidoczny w temperaturze powyżej 26 stopni. Gazeta pojawia się lub znika w zależności od pogody. W kwietniu Kurant eksponowała ją w gablocie przy jednej z paryskich ulic podczas wystawy "This & There" (czytaj więcej...).
"Widmowa biblioteka" (2011) to prawdziwy księgozbiór złożony z fikcyjnych książek, które istnieją tylko na kartach dzieł takich autorów jak Philip K. Dick, Stanisław Lem, Jorge Luis Borgis czy Vladimir Nabokov. Artystka współpracowała przy jego tworzeniu z Pawłem Duninem-Wąsowiczem, autorem publikacji "Widmowa biblioteka. Leksykon książek urojonych" (1997). Wyprodukowała owe książki jako rzeczywiste przedmioty (tylko w jednym egzemplarzu). Zakupiła prawdziwe numery ISBN i kody kreskowe, wraz z Kasią Korczak z kolektywu Slavs and Tatars zaprojektowała okładki. Tym samym, podobnie jak w Milczenie jest złotem, fikcyjny byt stał się realnym produktem.
Na podobnej zasadzie powstały "Mapy wysp fantomowych" (2011) - seria map świata, na których artystka umieściła jedynie fikcyjne terytoria. Wyspy fantomowe często pojawiały się na mapach w wyniku kartograficznych pomyłek, błędnych wyobrażeń, niesprawdzonych pogłosek, mitów i legend. Niektóre z nich zostały celowo zmyślone przez odkrywców, którzy chcieli w ten sposób przekonać rządy do wyłożenia dodatkowych pieniędzy na podbój nowych ziem. Nanosili na mapy nieistniejące tereny, które później pozostawały na nich nawet przez stulecia. Wiele przetrwało aż do 1943 roku, tj. do początku rozwoju fotografii lotniczej. Wyspy fantomowe kilka razy omal nie doprowadziły do wybuchu wojny, np. Antillia spowodowała poważny konflikt między Portugalią a Hiszpanią.
Agnieszka Kurant (1978) to artystka urodzona w Łodzi, mieszkająca obecnie w Nowym Jorku. Wspólnie z Aleksandrą Wasilkowską reprezentowała Polskę na Biennale Architektury w Wenecji w 2010 roku (projekt "Emergency Exit"). Jej prace prezentowano między innymi w Witte de With w Rotterdamie (2011), Palais de Tokyo w Paryżu (2004), Tate Modern w Londynie (2006), Galerii Yvon Lambert w Nowym Jorku (2005) i Creative Time w Nowym Jorku (2007). Kurant brała udział w międzynarodowych wystawach sztuki współczesnej, między innymi w nowojorskim Performa Biennial (2009), Biennale w Atenach (2009) oraz Biennale w Moskwie (2007). W październiku 2008 roku nakładem wydawnictwa Sternberg Press ukazała się jej pierwsza monografia "Unknown, unknown". Na jesień 2012 roku przygotowuje m.in. wystawę indywidualną w Galeria Fortes Vilaça w São Paulo oraz projekt w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku, do którego zostaną włączone fragmenty toruńskiej wystawy.
Wystawa indywidualna Agnieszki Kurant w toruńskim CSW to kolejna odsłona czteroletniego cyklu zatytułowanego Focus Poland, prezentującego młodych polskich artystów. Do współpracy zapraszani są kuratorzy z europejskich muzeów i centrów sztuki współczesnej. Cykl zainaugurowała w czerwcu 2011 roku wystawa Marzeny Nowak "To", której kuratorem był Rainer Fuchs z MUMOK - Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Wiedniu.
Kuratorką wystawy Agnieszki Kurant jest Joanna Sandell, dyrektorka Botkyrka konsthall w Szwecji.
Otwarcie: 15 czerwca 2012, godz. 19:00.
Wystawa czynna do 30 września 2012.
Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu"
ul. Wały gen. Sikorskiego 13
87-100 Toruń
csw.torun.pl
Źródło: informacje prasowe, csw.torun.pl
Oprac. PK