Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej (STGU), Instytut Książki, Szwajcarska Fundacja dla Kultury Pro Helvetia oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie są organizatorami kolejnej edycji międzynarodowych wykładów "Projektowanie książek" i wystawy Najpiękniejsze książki Szwajcarii 2007.
Trzecia edycja wykładów poświęconych sztuce projektowania książek odbędzie się w sobotę, 25 października o godz. 12:00 w tymczasowej siedzibie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie przy ulicy Pańskiej 3. Swoimi doświadczeniami podzielą się wybitni projektanci szwajcarscy: Jost Hochuli, Dimitri Bruni i Manuel Krebs (NORM) oraz Ludovic Balland. Polskie dokonania w dziedzinie projektowania książek przedstawi Grażka Lange i Michał Warda.
Po wykładach zostanie otwarta wystawa, na której znalazły się prace z ostatniej edycji konkursu Najpiękniejsze książki Szwajcarii. Jest to jeden z najciekawszych konkursów tego typu na świecie, zainicjowany 65 lat temu przez Jana Tschicholda. Międzynarodowe jury ocenia zgłoszone do konkursu książki, biorąc pod uwagę takie kryteria jak: forma graficzna i układ typograficzny, jakość składu i druku, wykonania oprawy i dobór papieru. Najpiękniejsze książki Szwajcarii 2007 to zestaw 27 publikacji wybranych spośród 400 nadesłanych książek. Przy ich wyborze jury największą uwagę zwracało na innowacyjność i oryginalność koncepcji graficznej.
Wystawa czynna do 3 listopada 2008.
PROGRAM WYKŁADÓW
godz. 12.00 Jost Hochuli - "Systematyczne projektowanie książek?"
Autor na przykładzie własnych projektów przedstawi wpływ racjonalnych założeń na formę książki i omówi w jaki sposób wpływają na nią irracjonalne i emocjonalne decyzje projektanta. Swoją uwagę poświęci również zagadnieniu siatki modułowej, pokazując jej sensowność i niedorzeczność zarazem.
Jost Hochuli (ur. 1933) - szwajcarski projektant, typograf i autor książek o projektowaniu. Od 1959 prowadzi własne studio w St. Gallen specjalizujące się w grafice użytkowej i projektowaniu książek. Jeden ze współzałożycieli wydawnictwa VGS Verlagsgemeinschaft St. Gallen (1979), w którym opublikował większość swoich prac związanych z projektowaniem książek. Od 1967 roku jest wykładowcą projektowania graficznego i typografii w Zurychu i St. Gallen. Autor m.in. takich książek jak: "Das Detail in der Typografie" (1987, wydanie anglojęzyczne: "Detail in typography", 2008), "Bücher machen" (1989), "Buchgestaltung in der Schweiz" (1993), "Designing books: practice and theory" (1996). Laureat Nagrody Guttenberga Miasta Lipska (1999) oraz członek honorowy International Society of Typographic Designers.
1. "Modernes Arosa", proj. Prill&Vieceli, Tania Prill i Alberto Vieceli
2. "Umsichten" wydawnictwo Hochschule für Gestaltung w Zurichu, proj. Bonbon: Valeria Bonin, Diego Bontognali we wspólpracy z Philippe Desarzens
3. B. Leibinger "Reflect", proj. 1kilo, Dorothee Wettstein&Hansjakob Fehr
godz. 12.45 Grażka Lange - "10 debeściaków książkowych dla dzieci"
Dosyć subiektywna, niemniej jednak miarodajna dla "Złotego Okresu" polskiej książki dziecięcej, prezentacja dziesięciu wybranych książeczek dla dzieci z lat 60., zaprojektowanych i zilustrowanych przez najlepszych grafików i ilustratorów:
Henryka Tomaszewskiego, Józefa Wilkonia, Janusza Stannego, Bohdana Butenkę,
Jana Lenicę i innych, może mniej znanych, ale równie doskonałych. Z analizą, opisem, odniesieniami i porównaniami.
Grażka Lange projektuje książki, za które często otrzymuje nagrody i wyróżnienia: wielokrotnie otrzymała nagrodę Najpiękniejsza Książka Roku, IBBY, wpis na Honorową Listę Andersena. Uczy w warszawskiej
Akademii Sztuk Pięknych (dotychczas w pracowni projektowania książki, a od tego roku w pracowni typografii). Jest właścicielką pokaźnej kolekcji książek dla dzieci.
godz. 13.45 NORM - "FAQ"
Wykład poświęcony będzie własnej metodzie projektowania książek stosowanej przez NORM i związanymi z tym przemyśleniami, zamierzeniami, intencjami, pytaniami, a także rozczarowaniami. Główne zagadnienia wykładu to:
dobór proporcji, formatów i siatek modułowych (wprowadzenie do tabeli synoptycznej)
dobór krojów pism (przedstawienie fontu Replica)
prezentacja kilku najnowszych książek (Introduction of: Norm, Bruce Lee, Simon Starling, Cuttings i Cuttings [Supplement], Museum Bellpark Las Vegas Studio)
Studio NORM założyli w 1999 roku Dimitri Bruni i Manuel Krebs. NORM zajmuje się projektowaniem i publikacją książek i krojów pism. Projektowanie książek przez NORM związane jest z własnymi badaniami i poszukiwaniami w dziedzinie projektowania typograficznego i graficznego. Efektem tych poszukiwań są książki "self-commissioned": "Norm: Introduction" (2000) oraz "Norm: The Things" (2002). Studio wielokrotnie współpracowało z muzeami (Tate Modern w Londynie, Kunsthaus Zürich, Museum für Gestaltung Zürich) i artystami (Fischli Weiss, Simon Starling, Dieter Roth). Przykładowe kroje pism zaprojektowane przez NORM to Simple, krój dla lotniska w Kolonii (2003), krój korporacyjny dla szwajcarskiego producenta zegarków Omega oraz ostatnio ukończony Replica (2008). Fonty NORM są dystrybuowane przez www.lineto.com.
1. Katalog 5. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie,proj. Ludovic Balland
2. J. Hochuli, R. Kinross "Designing books", proj. Jost Hochuli
3. NORM "The Things", proj. NORM
godz. 14.30 Michał Warda - "Od ilustracji do interpretacji. Kilka uwag o dziejach polskiej ilustracji książkowej XX wieku i jej dzisiejszej kondycji"
Wykład będzie próbą refleksji krytycznej na temat sięgającej lat 30. XX wieku tradycji nowoczesnej ilustracji książek dla dzieci i spojrzenia na współczesne dokonania polskich ilustratorów. Polska ilustracja po roku 1945, podobnie jak inne dziedziny twórczości projektowej, rozwijała się w pewnej specyficznej izolacji od osiągnięć przedwojennych twórców, spośród których największe znaczenie miała działalność tandemu projektowego Jana Levitta i Jerzego Hima. Kolejne lata przyniosły rozkwit ciekawych zjawisk spośród których najbardziej znaczące są dokonania twórców kojarzonych z "polską szkołą ilustracji" oraz autorów rozwijających własny, indywidualny styl, m.in.: Jan Marcin Szancer czy Janusz Grabiański. Podsumowaniem części historycznej będzie spojrzenie na wyjątkowy rozwój polskiej ilustracji przez pryzmat analizy porównawczej czterech "wizualnych redakcji" Lokomotywy
Juliana Tuwima: Levitta-Hima (1936), Jana Marcina Szancera, Jana Lenicy (1958) i Małgorzaty Gurowskiej (2007). Ostatnie lata przyniosły wiele interesujących zjawisk, jak między innymi rozwój realizacji autorskich i nowych inicjatyw wydawniczych, z jednej strony kontynuujących tradycję lirycznego realizmu, z drugiej śmiało inwestujących w eksperymentalne, często ryzykowne poszukiwania. Nie wszystkie są udane, jednak każda z nich jest próbą wkroczenia na teren, którego każdy, nawet dorosły, strzeże uważnie i zazdrośnie: świata wyobraźni. Dlatego warto o nich mówić, oceniać, dzielić się opiniami na ich temat.
Michał Warda jest historykiem sztuki, krytykiem designu, kuratorem wystaw. Autor artykułów publikowanych na łamach magazynów m.in. "Digit", "2+3D". W latach 1999-2006 muzealnik oraz kurator wystaw polskiego plakatu współczesnego (cykl Salon Plakatu Polskiego) w Muzeum Plakatu w Wilanowie. Od 2007 roku niezależny konsultant w dziedzinie brandingu i projektowania graficznego - współpraca m.in. z agencją Brand Nature Access, Grupą Mediową AGM. Współtwórca oraz kurator merytoryczny następujących konferencji tematycznych Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej: "Konferencja Inauguracyjna"; "Projektowanie czasopism i typografia"; "Polski plakat współczesny"; "Znak, system, komunikacja" oraz I i II "Dorocznej Wystawy Prac STGU", członek honorowy stowarzyszenia.
godz. 15.15 Ludovic Balland - "KILL THE GRID / N°2"
Głównym tematem wykładu będzie prezentacja projektu katalogu 5. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie. Autor omówi architekturę i układ rozbudowanej treści publikacji oraz jej strukturę typograficzną. Ludovic Balland przedstawi także kilka różnych metod projektowania układu i struktury typograficznej w książkach, które zaprojektował w 2008 roku. Jednym z projektów będzie 4. monografia architektów Herzog & de Meuron (ukazała się drukiem 15 października 2008). Na deser projektant zaprezentuje kilka elementów nowej identyfikacji wizualnej projektowanej dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Ludovic Balland (ur. 1973) projektant grafiki użytkowej i typograf. Wykłada grafikę wydawniczą i podstawy typografii w Lozannie w szkole projektowania ECAL. Prowadzi warsztaty typograficzne oraz wykłady w Zurychu, Bazylei, Berlinie, Lipsku oraz w Austrii. Były profesor typografii uniwersytetu Bauhaus w Weimarze (2008). Właściciel własnego biura projektowego. Obecnie pracuje nad różnymi projektami wydawniczymi, publikacjami monograficznymi oraz projektami z zakresu corporate design. Balland projektuje również fonty, niektóre z nich zostały opublikowane w Type-one Book wydanej przez Gestalten Verlag oraz były prezentowane m.in. w Museum für Gestaltung Zürich i Kunsthaus Wien. Jego fonty zostały użyte do stworzenia identyfikacji wizualnej HEAD, Die Weltwoche, Das Magazin, "Zoo" w Bazylei oraz w logo "Mini-Cooper". Jedną z jego ostatnich prac jest projekt katalogu 5. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie.
Wstęp na wykłady i wystawę jest wolny. Rezerwacja uczestnictwa w wykładach: (+48 22) 656 63 86 lub warszawa@instytutksiazki.pl. Wykłady będą tłumaczone symultanicznie.
Projekt został dofinansowany przez Szwajcarską Fundację dla Kultury Pro Helvetia.
Prowadzenie i informacje: Magdalena Frankowska. Projekt plakatu: Marcin Władyka.